Qabul qildi: Kamoliddin Ablaqulov

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI


Kompyuter injiniringi
FAKULTETI

IV-BOSQICH DI-13-19 GURUH TALABASINING
Ma’lumotlarga ishlov berishning intellektual vositalari fanidan tayyorlagan
2-AMALIY ISHI

Bajardi: Axmedov Islom.

Qabul qildi: Kamoliddin Ablaqulov

.
Qarshi 2022

Amaliyot -2

Mavzu: Ko’p tabaqali freymli modellar yaratish

Ishning maqsadi: Intellektual tizimlarda bilimlarni taqdim etishda freymli modellarni qoʼllashni va koʼp tabaqali freymli modellarni yaratishni oʼrganish.

Nazariy qism:

Freymlar nazariyasini, bilimlarni freymlar bilan tasvirlash gʼoyasini va "freym" terminini 1975-yilda M.Minskiy degan olim taklif qilgan. "Freym" soʼzi ingliz tilidan olingan boʼlib, paycha, panjara, ichki skelet kabi mazmunlarda ishlatiladi. Freymlar nazariyasini mohiyati quyidagicha. Inson yangi holatga tushib qolgan paytda, u oʼzining xotirasidagi freymlar deb nomlanuvchi asosiy sutrukturasiga murojaat qiladi. Yaʼni bunday holatda toʼgʼri yechimni qabul qilish uchun namunalar qilish kerakligini eslaydi.

Freym bu oldin olingan bilimlarni eslash demakdir. Freym soʼzi grekcha soʼzdan olingan boʼlib, deraza degan maʼnoni bildiradi. Boshqa turdagi modellardan farqli ravishda fremei modellarda axborot birliklarning qatiiy sutrukturasi qayd qilinadi. Bu yerda slotning qiymasi (sutrukturasi) boʼlishi mumkin. Slotning qiymati sifatida

freymni tasvirlashda ichkima - ichki tamoyilini amalga oshirishga imkon beradi freymni aniqlashtirishda unga va slotlarga aniq nom beradi va slotlarni toʼldirish sodir boʼladi.

Freym bu - oldin eslab qolingan bilimlarni tasvirlash birligi. Bu birliklarning detallari davr va talab taqozosi bilan oʼzgarishi mumkin. Freymmaʼlumotlar tuzilishini eslaydi uning yordamida, masalan, sizning xonangizdagi holatni tasvirlash mimkin. Har bir Freym har xil axborotlar bilan toʼldirishi mumkin. Аgar oqibat kutilgan natijani bermasa, bu axborot - qurilayotgan freymning qoʼllanish usullariga aloqador boʼlishi mumkin. Freym koʼp jihatdan oʼzining tuzilishiga koʼra semantik tarmoqqa oʼxshash boʼladi. Freym ierarxik tuzilgan tugun va munosabat (aloqa)lar tarmogʼidir. Bu yerda yuqori tugunlar umumiy tushunchalarni ifodalasa, pastki tugunlar esa bu tushunchalarni xususiy hollaridir. Semantik tarmoqlardan farqli oʼlaroq freym sistemalarda har bir tugundagi tarmoqlar tushunchasi atributlar toʼplami ( Masalan, ism, rang, oʼlcham, shakl ) va bu atributlarning qiymatlari (Masalan, Rustam, koʼk, kichkina, dumaloq) bilan beriladi. Аtributlarni esa slotlar(tirqishlar) deyiladi. S.Potilam freym ichida axborotning aniq joyini koʼrsatadi.