Qadimgi geretsiyada bilimning aloqa bo'lganga aylanishi. Reja: Kirish


Download 27.36 Kb.
bet1/6
Sana13.09.2023
Hajmi27.36 Kb.
#1677194
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
qadimgi geretsiyada bilimlarning aloxida borliqqa aylantirilishi


QADIMGI GERETSIYADA BILIMNING ALOQA BO'LGANGA AYLANISHI.
Reja:
Kirish

  1. Qadimgi Geretsiya va bilimlarning o'zgarishi

  2. Qadimgi Geretsiyada bilimlarning ajralishiga olib keladigan omillar

  3. Gnosis: Qadimgi Geretsiyaning alohida bilim birligi

  4. Qadimgi Geretsiya matnlari bilim konteynerlari sifatida

Xulosa
Ma'lumotnomalar

KIRISH
Bilimning alohida mavjudotga aylanishi qadimgi Geretsiyaga borib taqaladigan tushunchadir. Qadimgi dunyoda bilim ko'pincha ilohiy hikmat bilan bog'langan va muqaddas hisoblangan. Biroq, e'tiqod tizimlarining rivojlanishi bilan ilmni ilohiy kelib chiqishidan ajratishga intilgan Geretsiyachilar sektasi paydo bo'ldi. Bu Geretsiyachilar bilimga diniy e'tiqodidan qat'i nazar, barcha odamlar uchun ochiq bo'lishi kerak va uni muqobil vositalar bilan olish mumkin deb hisoblardi. Bu ilohiy ilohiyning eksklyuziv sohasi sifatida ko'rilgan an'anaviy diniy aqidalardan sezilarli darajada uzoqlashdi. Oqibatda bilimning alohida mavjudotga aylanishi qadimiy Geretsiyachilikning markaziy g‘oyasiga aylanib, o‘rnatilgan diniy muassasalarga qarshi kurash olib bordi va yangicha fikrlash va bilim olish yo‘llarini ochib berdi. Ushbu insho ushbu o'zgarishlarning turli jihatlarini va uning qadimgi dunyo va undan tashqaridagi oqibatlarini o'rganishga qaratilgan. A. Qadimgi Geretsiyaning ta'rifi Qadimgi Geretsiyada bilimning alohida mavjudotga aylanishini tushunish uchun, avvalo, qadimgi Geretsiya deganda nimani anglatishini aniqlash juda muhimdir . Qadimgi Geretsiya pravoslav ta'limotlaridan chetga chiqqan va ma'lum bir e'tiqodning qabul qilingan tamoyillari yoki ta'limotlaridan chekinish sifatida qaraladigan diniy e'tiqod yoki amaliyotlarni anglatadi. Bu ketishlar kichik doktrinal kelishmovchiliklardan tortib, o'rnatilgan diniy hokimiyatga nisbatan jiddiyroq muammolargacha bo'lishi mumkin. Qadimgi Geretsiya turli diniy urf-odatlarda, jumladan, nasroniylik, gnostitsizm va manixeyizm va boshqalarda uchraydi. Ko'pincha talqindagi farqlar, madaniy ta'sirlar yoki muqobil ruhiy haqiqatlarni izlash tufayli paydo bo'ladi. Qadimgi Geretsiyani o'rganish tarixiy kontekstni o'rganish, Geretsiyachi guruhlarning matnlari va e'tiqodlarini tahlil qilish va ularning rivojlanishi sabablarini o'rganishni o'z ichiga oladi. Qadimgi Geretsiya ta'rifini tushunib, biz ushbu muqobil e'tiqod tizimlarida bilim qanday o'zgarganini va shakllanganini yaxshiroq tushunishimiz mumkin, bu esa asosiy diniy institutlardan ajralib turadigan alohida shaxslarning paydo bo'lishiga olib keladi. B. Qadimgi davrlardagi bilimlarga umumiy nuqtai nazar Qadimda bilimlar alohida mavjudot bilan chegaralanib qolmagan, balki hayotning turli jabhalari bilan o‘zaro bog‘langan edi. Misrliklar va Mesopotamiyaliklar kabi qadimgi tsivilizatsiyalar astronomiya, matematika va tibbiyot kabi sohalarni o'z ichiga olgan juda ko'p bilimlarga ega edi. Bu bilimlar ularning diniy e'tiqodlari va urf-odatlarida chuqur ildiz otgan va ko'pincha amaliy maqsadlarda foydalanilgan. Misol uchun, misrliklarning astronomiya haqidagi tushunchalari qishloq xo'jalik taqvimining rivojlanishi uchun juda muhim edi, Mesopotamiyaliklarning tibbiyotdagi yutuqlari esa ilohiy shifoga bo'lgan e'tiqodiga asoslangan edi. Bundan tashqari, bilimlarning uzatilishi og'zaki an'anaga tayangan va odatda ruhoniylar yoki olimlar kabi muayyan ijtimoiy guruhlar ichida avloddan-avlodga o'tgan. Shunday qilib, qadimgi davrlarda bilimga alohida mavjudotga bo‘linmasdan, diniy va amaliy jihatlar bilan chambarchas bog‘langan hayotning ajralmas qismi sifatida qaralgan. Qadimgi Geretsiyada bilimning alohida shaxsga aylanishi milodiy II va III asrlardagi gnostik e'tiqod tizimlarida kuzatilishi mumkin. Gnostik sektalar turli falsafiy va diniy taʼlimotlarni uygʻun dunyoqarashga sintez qilishni maqsad qilib, avvalgi diniy anʼanalarning qayta talqini sifatida paydo boʻldi. Bu guruhlar ilm yoki irfan najotning kaliti ekanligini va unga faqat ilohiydan to'g'ridan-to'g'ri vahiy orqali erishish mumkinligini ta'kidladilar. Bu bilim an'anaviy diniy ta'limot va marosimlardan alohida va ularga qarama-qarshi sifatida ko'rilgan. Gnostiklar yashirin ta'limotlar va yashirin haqiqatlarga ega ekanligini da'vo qilishdi, ular faqat bir nechta tanlanganlar uchun mavjud edi. Ular moddiy olamni kichik xudoning nuqsonli ijodi sifatida ko'rib, ruhiy bilimlarni egallash orqali jismoniy olamdan qochishga intilishgan. Oxir oqibat, bilimning alohida mavjudotga aylanishi gnostitsizmning markaziy tamoyili bo'lib, uni o'sha davrning asosiy diniy an'analaridan ajratib turdi.



  1. Download 27.36 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling