Qadimgi tosh davrining insoniyat taraqqiyotida tutgan o’rni


Download 19.86 Kb.
bet2/6
Sana22.06.2023
Hajmi19.86 Kb.
#1648595
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
2-mavzu O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalalari

Neoevolyutsion yondashuv

  • 1950-yillarning o'rtalarida paydo bo'lgan.
  • Ular evolyutsionizmning asosiy g`oyalarini saqlanib qolganlar.
  • Biroq madaniyatning bir yo'nalishli rivojlanishi g'oyasi o'rniga neoevolyutsionistlar evolyutsiyaning bir nechta kontseptsiyasini taklif qilishgan: bir, universal va ko’p bosqichli yo`nalishli.
  • 1. "vahshiylik - vahshiylik - tsivilizatsiya" kabi ijtimoiy -madaniy tizimlarning izchil rivojlanishi
  • universal rivojlanish global o'zgarishlar
  • Ko’p tarmoqli turli xil yo'llarining mavjud bo'lishiga imkon beradi va evolyutsiyaning universal qonunlarini o'rnatish uning maqsadi emas.

Formasion yondashuv

  • Karl Marks va Fridrix Engels asarlari, xususan, Engelsning "Oila, xususiy mulk va davlatning kelib chiqishi" asari asosida ishlab chiqilgan.
  • Mohiyati - har qanday jamiyat o'z taraqqiyotida ketma -ket beshta bosqichdan o'tadi: ibtidoiy jamoa, qul, feodal, kapitalistik va kommunistik tuzilmalar. Ushbu sxema, shubhasiz dogma sifatida, barcha sovet ta'lim va ma'lumot nashrlariga kirdi va sovet tarixchilari har qanday jamiyat tarixida shakllanishlarning izchil o'zgarishini topish uchun katta kuch sarfladilar.

Bu nazariyani bugungi kunda Yu.Semyonov rivojlantirgan.

  • Bu nazariyani bugungi kunda Yu.Semyonov rivojlantirgan.
  • U jahon tarixining global formatsion (estafeta-formatsion) kontseptsiyasini yaratdi.
  • Unga ko'ra hech bir jamiyat sovet tarix fanlari talab qilgan barcha shakllanishlardan o'tishga majbur emas.
  • Keyingi davrlarda shakillangan jamiyatlar oldingi jamiyatlarning harakatini takrorlamaydi.
  • Ular ilgarigi jamiyatlar to'xtagan joydan rivojlanishni davom qildiradilar.

1937 va 1954 yillarda O‘rta Osiyo xalqlari tarixini davrlashtirish masalasiga bag‘ishlangan ilmiy konferensiyalar bo‘lib o‘tdi. Bunda O‘rta Osiyo xududida o‘ziga xos taraqqiyot yo‘li bo‘lgan degan xulosaga kelingan bo‘lsada, bu 5 ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyaga moslashtirildi. V.V.Bartold tomonidan ilgari surilgan “abadiy feodalizm” g‘oyasi rad qilindi.

  • 1937 va 1954 yillarda O‘rta Osiyo xalqlari tarixini davrlashtirish masalasiga bag‘ishlangan ilmiy konferensiyalar bo‘lib o‘tdi. Bunda O‘rta Osiyo xududida o‘ziga xos taraqqiyot yo‘li bo‘lgan degan xulosaga kelingan bo‘lsada, bu 5 ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyaga moslashtirildi. V.V.Bartold tomonidan ilgari surilgan “abadiy feodalizm” g‘oyasi rad qilindi.

Download 19.86 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling