Qadimgi turkiy til morfologiyasi: ot so’z turkumlari


Download 29 Kb.
bet7/7
Sana15.02.2023
Hajmi29 Kb.
#1199685
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
7-Ma\'ruza. O’zbek tilining tarixiy morfologiyasi. Ot so’z turkumi

qach-(qoch-) – qachg’ыn (qochqin)
bar-(bor-) – barqыn (yo’lovchi)
tut-(tut) - tutqun (asir)
tәr-(ter) – tәrgin (jamoa)
15. –g’uq, -gүk, -quq, -kүk qo’shimchasi qaysi variantning qo’llanishi negizning qalin-ingichkaligiga bog’liq. Harakat natijasida vujudga kelgan predmetni anglatadi.
qas- (qazi-) – qazg’uq (qoziq)
tapuz- (toptir-) – tapuzg’uq (topishmoq)
16. –yaq, -yək qo’shimchasi. Qalin negizga –yaq, ingichkasiga –yək varianti qo’shiladi. Ma’nosi bundan oldingi qo’shimchaga yaqin:
tut- (tut-) – tutyaq (tutunish)
yөrgә (o’ra-) - yөrgәyәk (gajak)
Bulardan tashqari –maq, -ndi, -(a) -g’an va boshqa qo’shimchalar bilan yasalgan fe’l formalari otlashishi mumkin.
Otlarda modal formalar. Qadimgi turkiy tilda –ak, әk, -qы, -ki, -chыq, -chik va –ch kabi kichraytuv va erkalash affikslari uchraydi:
yol (yo’l) – yo’laq (so’qmoq)
og’lan (yigit) – og’lanchiq (yigitcha)
ata (ota) – ataqы (otajon)
ata (ota) – atach (otagina)
Download 29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling