Qalay, Qo‘rg‘oshin va ularning birikmalari Ishning maqsadi

7.Qalay (II) xloridninggidrolizi.

1-tajriba SnCl₂ning bir necha kristallini suvni tomchilatib,imkoni boricha kam suvda eriting. Lakmus qog‘ozi yordamida tuz gidrolizga uchragan yoki yo‘qligini aniqlang. Olingan konsentrlangan eritmani suv bilan suyultiring. Nimani kuzatdingiz? Suyultirish tuzning gidroliziga qanday ta’sir ko‘rsatadi? Gidroliz reaksiyasi tenglamasini yozing. Tajriba yo‘li bilan gidroliz reaksiyasi qaytarligini isbotlang. Sodir bo‘layotgan jarayonning mexanizmini tushuntiring.

8.Sn²⁺ ning qaytaruvchanlik xossalari.

1-tajriba. Birprobirkaga kaliy permanganat va ozgina xlorid kislota, ikkinchisiga temir(III)xlorid va 1-2 tomchi kaliy rodanid eritmalaridan quying. So‘ngra ikkala probirkaga ham qalay (II) xlorid eritmasidan qushing. Nima kuzatiladi? Reaksiya tenglamalarini yozing. Oksidlovchi va qaytaruvchini ko‘rsating.

2-tajriba. Probirkaga bir necha tomchi qalay (II) xlorid eritmasidan quying va hosil bo‘lgan cho‘kma erib ketgunicha ishqor eritmasidan qo‘shing. Hosil bo‘lgan eritmaga vismut (III) nitratdan bir necha tomchi qo‘shing. Qora cho‘kma hosil bo‘lishini kuzating. Tetragidroksostannat va vismut hosil bo‘lish reaksiyasini yozing.

9.Qalay sulfidlarining olinishi.

1-tajriba. Ikkita probirkaga oz-ozdan qalay (II) xlorid eritmasidan quying. Bir probirkaga ammoniy sulfid eritmasidan, ikkinchisiga vodorod sulfidli suv quyib qalay sulfidni oling. Olingan sulfidni rangiga va xarakteriga e’tibor bering. Hosil bo‘lgan cho‘kmalarning miqdoriga e’tibor bering. Kuzatilgan hodisalarni tushuntiring. Qalay (II) sulfidning HCl eritmasiga munosabatini o‘rganing. Tegishli reaksiya tenglamlarini molekulyar va ionli ko‘rinishda yozing. Boshlang‘ich modda sifatida qalay (IV) xlorid olib, 9. 1- tajribani qaytaring. Hosil bo‘lgan cho‘kmani rangiga va xarakteriga e’tibor bering.

Qo‘rg‘oshin

Qo‘rg‘oshin bilan ishlash qoidalari:

Qo‘rg‘oshin birikmalari zaharli, shuning uchun tajriba tugaganidan so‘ng qo‘lingizni sovunlab yuving.

10.Qo‘rg‘oshinning olinishi

1-tajriba. Bir varaq qog‘ozda teng hajmda maydalangan pista ko‘mir va qo‘rg‘oshin (II) oksidini aralashtiring. Tayyorlangan aralashmani o‘yilgan pista ko‘mir bo‘lakchasiga joylashtiring. Aralashmaga ulovchi nay yordamida gaz gorelkasining olovini yuboring. Jarayonni erigan qo‘rg‘oshin tomchisi hosil bo‘lguniga qadar davom ettiring. Reaksiya tenglamasini tuzing.

Qo‘rg‘oshin tomchisi soviganidan so‘ng uning pachoqlanishini tekshiring. Buning uchun qo‘rg‘oshinni temir plastinkaga qo‘yib, bolg‘a bilan uring.

2-tajriba. Metallarning elektrokimyoviy kuchlanishlar qatoridan va qo‘rg‘oshinning normal elektrod potensialini aniqlab Pb²⁺ ni tuzlaridan qaytaradigan metallni tanlang.

Shunday tajribani laboratoriyada bor metallardan va qo‘rg‘oshin tuzlaridan foydalanib o‘tkazing. Reaksiya tenglamasini yozing. Bu reaksiyadagi oksidlovchi va qaytaruvchini aniqlang.
11.Qo‘rg‘oshinni havo kislorodi bilan oksidlash

1-tajriba.Qo‘rg‘oshin bo‘lagini pichoq bilan kesing. Kesilgan joyda metall yuzasi bilan nima sodir bo‘ladi? Reaksiya tenglamasini yozing.

2-tajriba. Qo‘rg‘oshin bo‘lagini eriguncha temir qoshiqchada gaz alangasida qizdiring. Qo‘rg‘oshin yuzasining o‘zgarishini kuzating.Qo‘rg‘oshin (II) oksid hosil bo‘lishini hisobga olgan holda reaksiya tenglamasini yozing.