Qaramay sin’dirilgen shebin yaki maydalangan tas jatqizilgan qaplamalar

Avtosomosval menen islegende:

• 
  haydawshiliq guwanamasina iye bolmag’an shaxslar avtosomosvaldibasqariwi mumkin emes.
  
• 
  Ju’k artilg’an jag’dayda belgilengen tezlikden artiq tezlikte hareketlenbewi kerek.
  
• 
  avtomobil posportinda belgilengen mug’dardan artiq ju’k ju’klew mu’mkin emes;
  
• 
  avtosomosvalg’a ju’k artilwatqanda kabinada he’sh kim bolmaslig’i kerek;
  
• 
  birinshi meditsinaliq ja’rdem ko’rsetiw ushin “aptechka” bo’liwi kerek.
  

Asfalt jatqizg’ish menen islegende:

• 
  asfalt jatqizg’ishterekler, terek to’nkeleri, ham ulken taslar bar orinda islewi mumkin emes;
  
• 
  haydawshi mashinani iske tusirilgenligi haqqinda agahlantiriwshi signal beriwi kerek;
  
• 
  jawin jawg’anda asfaltbetonda islew mu’mkin emes;
  
• 
  dvigatel tolig’insha o’shpegenshe asfalt jatqizg’ish aldinda adam bolmaslig’i kerek;
  
• 
  birinshi meditsinaliq ja’rdem ko’rsetiw ushin “aptechka” bo’liwi kerek.
  

Ekskovator menen islegende:

• 
  ekskovator ko’shpe tayanshlari gorizintal tegislikke bekkem ornatilmag’ansha grunt qaziw jumislarini baslaw qa’dag’an etiledi;
  
• 
  ekskovatordin’ ko’sheri (strela) ha’m sho’mishi astinda, ekskovator ha’mtransport qurilmalari arasinda, qazilip atirg’an orinda ha’m jumis alip barilip atirg’an jaydin’ 15 m geshe bolg’an araliqta adam bolmawi kerek;
  
• 
  islew waqtinda transport qurallarini sonday jaylastiriw kerek, ekskovatordin’ shomishi mashinanin’ kabinasi ustinen emes, balki mashinanin’ arqasinan yamasa qaptalinan o’tiwi kerek;
  
• 
  ekskovatordin’ sho’mishi toldirilg’an jag’dayda juriwi mumkin emes.
  

8.QORSHAG’AN ORTALIQ
Qorshag’an ortaliqti qorg’aw adamlar ha’m keleshek a’wlad ma’pleri jolinda ta’biyiy ortaliqti asrawg’a qaratilg’an is ilajlar jiynag’ini o’z ishine aladi. Joybarlanip atirg’an aeroport do’geregindegi ortaliqti asraw aymaqliq ta’biyiy sharayatlardi saqlaw yaki qa’dag’alaw a’stinda o'zgertiriwge qaratilgan qatar is ilajlardi orinlawdan ibarat. Puxara aviatsiyasinin’ iskerligi atmosferani, topiroq ha’m suw hawzelerini pataslantiriw menen qorshag’an ortaliqqa keri ta'sir etedi.Hawa kemelerini, jer u’sti inshatlarini ha’m aeroporttin’ texnik sistemalarini ekspluatatsiya qilg’anda qorshag’an ortaliqqa en’ ko'p keri ta'sir etetug’in faktorlar to’mendegiler:
Aviatsiya shawqini; dowis to'lqinlari (dowisdan tez HK leri ushqanda); dvigatellerden shig’atug’in zaharli elementler; radiotexnik qurilmalarinin’ elektromagnit nurleniwi; azroport teretoriyasinan shig’atug’in pataslang’an aqawa suwlari.
Aeroport qurilisi ha’mme waqt qorshag’an ortaliqti ten’salmaqliqtan shig’aradi. Teretoriyani qurilisqa tayarlaw: terekler, pu’talar kesiledi, batqaq quritiladi, na’tiyjede suw o'tkizbeytug’in jasalma qaplamalar jer asti suwlar qaddini ha’m jer betindegi suwlardin’ ag’ip ketiw rejimini buzadi. Sol sebeplerge ko're, ta’biyatti asraw ta’dbirleri showqinlardan, joqari chastotali nurleniwler ta'sirinen qorg’awg’a, atmosfera ham qorshag’an jerler pataslaniwin aldini aliwg’a, topiraq eroziyasina, ayrim uchastkalardi suw bosiwina jol qoymasliqqa aeroport atrapindag’i flora ha’m faunani saqlawg’a qaratiladi.
Grunt barhulla muzlag’an teretoriyalarda jaylasatug’in aerodromlardi joybarlap atirg’anda termokarst, termoeroziya, ko'pshiw, muzdan jariliw, muz qaplaw ha’m aerodromdi quriw ha’m ekspluatatsiya qilish boyinsha kriogen protseslergr jol qoymaytug’in is ilasjlar ko’zde tutiladi.Aeroportlardi joybarlaw, quriw ha’m ekspluatatsiya qilwda qorshag’an ortaliqti asraw ma’selelerini ha’l etiw u’shin bir waqttin’ o'zinde tu’rli faktorlar ta'sirini esapqa aliw, sarplar ha’m jog'altiwlardi, kemshilik ha’m abzalliqlarini aniqlaw kerek.


A’debiyatlar:

• 
  V.F.Babkov “Avtomobil jollarin joybarlaw” Qadirova A.R awdarmasi I ha’m I bo’limler
  

• 
  N.A.Mitin “Разбивка горизонталных кривых” Maskva Nedra 1987 jil
  

• 
  SHNQ 2.05.02-07 “Avtomobil jollari” Davarxtekqurilishqum. 2008
  

• 
  Qadirova A.R Maqmudova D.A “Avtomobil jollarin joynarlaw, quriw ha’m ekspluatatsiya tiykarlari” (Avtomobil jollarin joybarlaw bo’limi) pa’ninen kurs jumisi orinlawga tiyisli da’stu’riy qolla\\