Qaraqalpaq ádebiyatí

Sorawlar hám tapsırmalar
1. I. Yusupovtıń ómiri hám dóretiwshiligi haqqında qısqasha 
aytıp beriń.
2. I. Yusupovtıń qanday prozalıq shıǵarmaların bilesiz?
3. Shayır poeziyasında keńnen qollanılatuǵın Shıǵıs hám Batıs 
poeziyasına tán qanday kórkem formalardı bilesiz?
4. Shayırdıń qaraqalpaqlardıń milliy ruwxın, ózine tán bolǵan 
ózinsheligin sáwlelendiretuǵın lirikalıq shıǵarmaları haqqında 
aytıp beriń.
5. Shayırdıń basqa xalıqlar tuwralı jazǵan qanday lirikalıq 
shıǵarmaların bilesiz?
6. Shayır lirikalarında batıl pikirlew, publicistikalıq sıpat haq-
qında aytıp beriń.
7. «Qaraqalpaqtı kóp maqtama kózimshe», «Ana tilime» qosıqla-
rın yadlap aytıp beriń.
8. Shayır poemaları haqqında aytıp beriń.
9. «Aktrisanıń ıǵbalı» poemasınıń janrlıq ózinsheligi haqqında 
aytıp beriń.
10. «Dala ármanları» poemasınıń janrlıq ózinsheligi, ondaǵı 
simvollıq obrazlar haqqında aytıp beriń.
11. «Watan topıraǵı» poemasın oqıp shıǵıń, ol haqqında aytıp 
beriń.
Ibrayım Yusupov
Qara Tal
Suw boyında shayqatılǵan janım qara tal,
Maǵan balzam, sen tımıqta shaqırǵan samal;
Maǵan tuwısqan hár shıbıǵıń hám búrtikleriń, 
Seniń astıń - kindigimnen qan tamǵan jerim.
Anam saǵan baylap meniń átkónshegimdi, 
Terbetkende ırǵalǵansań hayyalap sen de.
Seniń úniń, tursań gúwlep aldında tamnıń, 
Janıma únles háyyiwindey áziz anamnıń.
Keshki ińirde juǵırlasqan shoq shımshıqlarıń 
Bergen maǵan shoq minezin, shoq qılıqların.
Samal tursa, sen bir tegis ırǵalıp oyshań, 
Saldamlıraq oy oylawdı úyrettiń maǵan...

---

139
Sonda ılay suw boyında, seniń sayańda 
Tuwǵan jerge tuńǵısh sezim mende oyanǵan.
Gá shejiresin baslaytuǵın ǵarrıday únsiz, 
Gá romantik jas qıyalday shuwlap tınımsız, —
Qulaǵımnan ketpes ele tuwısqan talım, 
«Shayır bol» dep maǵan talay sıbırlaǵanıń.
Bilim quwıp men qalaǵa sapar shekkende, 
Haq jol tilep, anam menen uzattıń sen de.
Shadlıq, doslıq urqan atar ǵır aylanańda,
Tuwǵan awılım qurǵınlasıp óser, sayańda.
Gúllene ber, tallı jaǵıs, paxtalı dalam,
Men — seniń bir nart shıbıǵıń, men — seniń balań!