Qaraqalpaq t
Download 1.92 Mb. Pdf ko'rish
|
HA\'ZIRGI QARAQALPAQ TILI-Morfologiya-2008 pdf
- Bu sahifa navigatsiya:
- A’debiyatlar
|
Dеkоrrеlyatsiya qubılısı dеgеndе аyırım mоrfеmаlаrdın’ mа’nilеrinin’
o’zgеriwi tu’sinilеdi. Hа’zirgi qаrаqаlpаq tilindе bul qubılısqа mısаl еtip kеn’islik sеpliklеri аffikslеrin ko’rsеtimw mu’mkin. Sеplik аffikslеri tiykаrınаn so’z o’zgеrtiwshilik хızmеt аtqаrаdı. Bul аffikslеr bir qаtаr аtаwısh so’zlеr mеnеn tаriyхıy rаwаjlаnıwlаr bаrısındа birgе qоllаnılıp, so’z jаsаwshılıq хızmеtkе ko’ship, qоsılg’аn so’zi mеnеn аjırаlmаytug’ın bir so’zgе аylаng’аn. Mısаlı, zоrg’а, birgе, yadtаn, ilаjsızdаn, birdе hа’m t.b. so’zlеrdе kеn’islik sеplik fоrmаlаrı tu’bir mоrfеmаlаrg’а turаqlаsısıp, rа’wishkе o’tkеn. Sorawlar 1. Morfemika tarawı ne ushın payda boldı? 2. Morfemanın’ til birligi sıpatında tiykarg’ı o’zgesheliklerin anıqlan’. 3. Morf h’a’m morfema tu’siniklerine anıqlama berin’. 4. Affiksler arasında sinonimiya, omonimiya, ko’p ma’nilik qubılısların anıqlan’, olarg’a mısallar keltirin’. 5. Ko’rkem shıg’armalardan, so’zliklerden so’z jasawshı, forma jasawshı h’a’m so’z o’zgertiwshi afffikslerge mısallar keltirin’. 6. Nol forma h’aqqında qanday pikirdesiz? Tuwısqan tu’rkiy tiller mısalları tiykarında bul ma’selege baylanıslı jazılg’an miynetlerden kontspekt jazın’. - 35 - 7. Sin’isiw, jılısıw h’a’m dekorrelyatsiya qubılıslarına baylanıslı mısallar jıynan’. 8. Morfemika ma’selelerine baylanıslı internetten materiallar jıynan’. A’debiyatlar Қудайбергенов М. Қарақалпақ тилиниң морфемикасы. Нөкис, «Қарақалпақстан», 2001. Қудайбергенов М. Қарақалпақ тилиниң морфонологиясы. Тошкент, «Зар 3алам», 2006. Лопатин В.В. Русская словообразовательная морфемикa. М. , «Наука» 1977. Мергенбаев Е. Түркий тиллерде сөз өзгертиў системасы. Нөкис, «Билим», 1994. Мирзақулов Т. Грамматика уқитишнинг лингвистик асослари. Тошкент, «Ўқитувчи», 1994. Тожиев Е. Ўзбек тили морфемикаси. Тошкент, 1992. Ҳəзирги қарақалпақ əдебий тилиниң грамматикасы. Сөз жасалыў ҳəм морфология. Нөкис, «Билим», 1994. Ҳожиев А. Ҳозирги ўзбек тилида форма ясалиши. Тошкент, «Ўқитувчи», 1990. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Тошкент, «Ўқитувчи», 1992. |
