Qaraqalpaq tilin oqitiw metodikasi


Download 6.64 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/75
Sana18.09.2023
Hajmi6.64 Mb.
#1680623
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   75
Bog'liq
Qaraqalpaq tilin oqitiw metodikasi

Qospa ga’pti woqi’ti’w 
Jobasi’: 
1)Qospa ga’p haqqi’nda tu’sinik 
2)Dizbekli qospa ga’pti woqi’ti’w 
3)Bag’i’ni’n’n’i’ qospa ga’pti woqi’ti’w 
4)Aralas qospa ga’pti woqi’ti’w 
Qospa ga’p-sintaksistin’ yen’ qi’yi’n bo’limi. Qospa ga’pti woqi’ti’wda 
mug’allim woqi’wshi’lardan gu’rrin’, qadag’alaw, ko’rgizbelilik, mektep 
lektsiyasi’, mug’allimnin’ tu’siniriwi, sali’sti’ri’w usag’an metodlardan wori’nli’ 
paydalani’wi’ tiyis. 
Qospa ga’ptin’ ne ushi’n ha’r qi’yli’ boli’p keliwine woqi’wshi’lardi’n’ 
di’qqati’ awdari’li’p, qospa ga’p wo’zinin’ usi’nday ma’nisi menen formasi’na 
qaray u’shke bo’linetug’i’nli’g’i’ yeskertilip, ko’rgizbeli qural ko’setiledi: 
Dizbekli qospa ga’ptin’ tiykarg’i’ belgileri: 
1)dizbekli qospa ga’ptin’ komponentleri ayi’ri’m turg’anda wo’z aldi’na 
tamamlang’an ti’yanaqli’ woydi’ bildiredi: 
2)ha’r bir komponenttin’ bayanlawi’shi’ da ti’yanaqli’, sonli’qtan woni’n’ 
komponentlerin wo’z aldi’na ali’p qarawg’a boladi’: 
3)dizbekli qospa ga’ptin’ komponentleri bir-biri menen intonatsiya ha’m 
da’nekerler arqali’ baylani’si’p kele beredi: 
4)dizbekli qospa ga’ptin’ komponentlerinin’ wori’n ta’rtibi turaqli’ boli’p, 
wolardi’n’ worni’n awmasti’ri’wg’a kele bermeydi: 
5)dizbekli qospa ga’p yeki komponenttten de, wonnan da ko’p komponentten 
de quraladi’. 
Woqi’wshi’lar dizbekli qospa ga’ptin’ ma’nilik jaqtan tu’rlerin u’yrengende, 
ha’r bir tu’rin da’nekerli, da’nekersiz dep bo’lip qaraydi’. Sol jerde ma’nilik 
jaqtan jaqsi’ ayi’ra bilgeni menen da’nekelerin duri’s ayi’ra ali’wg’a 
qi’ynali’wi’ mu’mkin. 
Bag’i’ni’n’qi’li’ qospa ga’ptin’ belgileri mi’sallar menen ko’rsetilip, 
woqi’wshi’larg’a tu’sindirilgennen keyin, usi’ tiykarda bag’i’ni’n’qi’ qospa 
ga’ptin’ ani’qlamasi’ payda boladi’. Bag’i’ni’n’qi’li’ qospa ga’pler boyi’nsha 
alg’an bilimlerin bekkemlew maqsetinde praktikali’q jumi’slardi’ sabaqti’n’ 
maqsetine i’layi’q ha’r qi’yli’ formalarda uyi’mlasti’ri’w talapqa juwap beredi. 
Bag’i’ni’n’qi’li’ qospa ga’ptin’ tu’rleri, bo’liniw printsipleri, wolardi’n’ 
ma’nilik jaqtan bir-birinen parqi’, sorawlar arqali’ ayi’ri’w jollari’, wolardi’n’ 
ha’r qaysi’si’na ta’n belgileri boyi’nsha gu’rrin’ler wo’tkerip, mi’sallar menen 
da’lillew kerek. 
Wol ushi’n mi’na sorawlar boyi’nsha is ali’p bari’ladi’. Qospa ga’p degen ne? 
Oni’n’ wo’zine ta’n belgisi qanday? Qospa ga’p neshege bo’lenedi? Ne ushi’n? 
Wolardi’n’ bir-birinen wo’zgesheligi qanday? 

Download 6.64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling