Qаrаqаlpаqstаn respublikаsi ministrler ken’esi jаnindаg’i ortа arnаwli bilimlendiriw bаsqаrmаsi

91-shınıg’ıw. Berilgen ga’plerdi oqın’. Ha’zirgi ma’ha’ldin’ qаndаy feyiller arqalı bildirilgenin ha’m neshinshi bette ekenin anıqlın’.
1. Ha’zir mektepte ayrıqsha ha’m intalı oqıwshılardın’ sanı o’siwde («J» gaz.). 2. O’z oyı menen ba’nt bay shiyden tısqa ser salmay, iyshannın’ oylı qas-qabag’ın bag’ıp, ju’da’ ag’la ken’es aytıwın ku’tip jım-jırt otırıptı. 3. Basqa jaqlardın’ jeri tawlıq do’n’es-do’n’es oypat ta, sonnan kelip eginler ko’gerip tur (T.Q.). 4. Ha’mme ta’rtip boyınsha ko’shlerin belgilengen orıng’a tu’sirip, qız-kelinshek ha’m kempirler shaqqanlasıp, demnin’ arasında mıyday dalada aq otawlar qa’ddin tiklep atır (K.M.). 5. — Bilesen’ be, senin’ zamanlasların’ qanday qu’diretli islerdi a’melge asırıp atır (M.N.). 6. Qalanın’ qurılıs jumısları ken’ tu’rde en jaymaqta («E.Q»). 7. O’zge planetag’a ha’zirgilerdin’ ishinde birinshilerden bolıp sapar etip baratırsan’ (M.N.). 8. Jasım sekkenge shıg’ıp qartaysam da, o’zimdi g’ayratlı sezip ju’rippen (T.Q.).
92-shınıg’ıw. Ko’shirip jazıp, ha’zirgi ma’ha’l feyillerinin’ astın sızın’. Olardın’ is-ha’reketinin’ anıq ha’zirgi ma’ha’l ha’m dawamlı ha’zirgi ma’ha’l bolıp bo’liniwin tu’sindirin’.
1. Biz qalag’a kirip kiyatırmız. 2.Olar ha’zir awılda ju’ripti. 3. Awıl jasları ılg’allı miynet etip, awıl xojalıq o’nimlerin ko’p jetistirmekte (O’.X.). 4. Men bugin sol ataqlı Qızketken qurılısının’ biyik rashının’ basında otırman (N.D.). 5. Qar uytqıp, ko’z ashtırmay, eki adımnan arjag’ın ko’rsetpey turıptı (T.Q.). 6. Adamdı shimirkendiretug’ın ızg’ar suwıq samal esip tur (K.S.). 7. Awıl, qala jan’arıp, turmıs ku’n sanap rawajlanbaqta (S.X.). 8. Mine, bizler su’wenlini sag’asında turıppız. 9. Gu’n’rengen ashıwlı buwra tolqın dawıl menen alısıwda (N.D.).
93-shınıg’ıw. Oqın’. Keler ma’ha’l feyillerin tawıp, olardın’ qanday feyiller arqalı bildirgenin , qaysı bette, qollanılıp turg’anın ha’m ga’pte qaysı ag’za xızmetinde ekenin aytın’:
1. Men sizlerdi balalarıma aytıp baraman. Bizler ha’zir Pakistang’a ushamız (M.S.). 2. respublikamızdın’ barlıq soqpaqları, guzarları g’a’rezsizliktin’ ba’lent pa’rwazı menen alg’a qaray baradı («E.Q».). 3. Mu’mkin, duz nesip tartsa, sol Hindstanda, sizin’ elin’izde ushırasarmız. 4. Ol tuwralı tek usı ka’rwan sarayga xat jazıp jiberesiz. Men onı qaytarsın alatug’ın bolaman. 5. Eger keshiktirsen’ o’zin’ juwap beresen’ (O.B.). 6. Pirim biy o’z ja’rdemshilerin izine ertip bul jerden Bozataw qorg’anın salmaqshı. Usılayınsha demnin’ arasıda qulazıgan quw qalada u’lken awıl payda bolajaq. 7. Bıyılg’ı qıs nayatıy suwıq kelejaq. 8. Ha’zir ju’z berip atırg’an barlıq islerdin’ na’tiyjesine ırzalıq penen kewli yoshlı Ernazar alako’z ja’rdemge kelgen ba’rshe miymanlardı bo’lek-bo’lek shatırlarg’a otırg’ızbaqshı. 9. Ernazar alako’z bulardın’ barlıg’ın anasına barıp oylaspaqshı (T.Q.).
94-shınıg’ıw. Feyil mа’hа’llerinin’ ha’rbir tu’rine yadın’ızdan yamasa ko’rkem shıg’armalardan izlep, 4 ga’pten tawıp jazın’. Jazg’an ga’plerin’izde ma’hal formalarının’ jasalıwı esapqa alıng’an bolsın.