Qаrаqаlpаqstаn respublikаsi ministrler ken’esi jаnindаg’i ortа arnаwli bilimlendiriw bаsqаrmаsi

Sorawlar:
1. Qanday so’zlerge ra’wish delinedi ha’m olar, ko’binese qaysı so’z shaqabı menen baylanısadı?
2. Ra’wishtin’ da’rejeleri neshew ha’m olardın’ qosımtaların aytın’. Mısal keltirin’.
3. Ra’wishler ma’nisine qaray neshe tu’rge bo’linedi ha’m olardı atap aytın’, mısallar keltirin’.
4. Burın, aldın, keyin, son’ so’zlerinin’ birde ra’wish, birde tirkewish bolıp qollanılıw o’zgesheliklerin tu’sindirin’.
5. Do’rendi ra’wishler qanday qurallar arqalı jasaladı, mısallar keltirin’.
103-shınıg’ıw.Tekstti oqın’. Olardın’ ishinen ra’wishlerdi tawıp, ma’nisine qaray tu’rlerine ajıratıp aytıp berin’.
Aspanda ay shalqayıp tur. Shag’ırayg’an juldızlar birinen-son’ biri jımın’laydı. Jan-jaqtı ala sapıran etip, aq sharbı bultlar gezip ju’r. Geybirewler go’ne u’ziktin’ jullıg’ınday ha’r jerde bo’lek-bo’lek. Arqa betten jag’ımsızlaw, biraq suwıq samal epkini keledi. Ol usı samalg’a o’n’menin berip, eki qora qoydın’ sırtınan oylanıp qarap tur. Janıwarlar gu’ysep jatır. Bug’an Asqar ku’ta’ ma’s boladı. Sonlıqtan ol qoranı tag’ı bir ma’rtebe aynalıp u’yine qaytıp kelip jattı.
Awır jatarda ku’nnin’ ra’ma’wizi birden buzıldı. Yarım aqsham shamalasqanda u’ydin’ man’layındag’ı aq taqırdın’ u’sti quwır-mashtay shıtırlaydı. Jan’a birde qoy qarasın tag’ı ko’rip kelgende, burshaq tu’we la’m de joq edi. Mine, endi demnin’ arasında burshaq tep-tegis taqırdı qotırdın’ betindey shıqırlatıp atırg’anına qara!
Burshaq biraz jawdı. Keyninen azg’anday jamg’ır silpilep aldı. Ku’n jelemik tarttı. Bunnan son’ burshaq penen silpi aralasıp qatıp, jerdin’ u’sti qaymaqlasa basladı (O’.X.).
104-shınıg’ıw. Ga’plerdi ko’shirip jazın’. Jazıp baratırıp qara ha’rip penen jazılg’an ra’wishlerdin’ artına o’zine sinonim bolatug’ın ra’wishlerdiqawıstın’ ishine jazıp ko’rsetin’ ha’m olardın’ qaysı so’z shaqabına qatnaslı ekenin aytın’.
1. U’stu’rt sharayatında en’ ko’p tarqalg’anları selew bolıp tabıladı. 2. U’stu’rtte o’setug’ın selewdin’ uluwma taralg’an jer ko’lemi onsha ko’p emes. 3. Qon’ırbas o’simligi U’stu’rt jag’dayında duzlı ha’m duzı onsha ko’p emes bolmag’an topıraqlarda o’sedi. 4. Japıraq o’simliginin’ japırag’ı ku’ta’ u’lken boladı (X.Z.). 5. Men ol wаqıyаnı esitkende bul adamdı a’bden ayadım (V.V.). 6. Ja’lmen asa qa’ha’rli, orasan ashıwlı keyipte so’yledi (T.Q.). 7. Onın’ ja’ne de ku’te beriwge taqatı jetpey, vagonnan dalag’a shıqtı. 8.Ol bir qolın jazdırıp shoshayttı ha’m tez tartıp aldı (S.S.).