Qarshi davlat universiteti lingvistika kafedrasi tilshunoslik fanidan

 
Savollar

---

111 
1. Datslabki yozuvlar haqida ma‘lumot bering. 
2. Piktografik yozuv nima? 
3. Ideogrgafik va ieroglifik yozuvlar qanday farqlanadi? 
4. Mazsus yozuvlar haqida ma‘lumot bering. 
5. O‘rta Osiyo xalqlari yozuvlari tarixini izohlab bering. 
 
Variant 1 
1. Yozuvning paydo bo‘lishi
2. Piktografik yozuv 
Variant 2 
1. Stnenografiya 
2. Maxsus yozuv turi 
Variant 3 
1. Yozuvning taraqqiyot bosqichlari 
2. Transkriptsiya 
 
Adabiyotlar
1. Irisqulov M. Tilshunoslikka kirish. -T., 2009 . 
2. Irisqulov M. Tilshunoslikka kirish. -T., 1992 . 
3. KoduxovV.I. Введение языкознание.-М., 1987. 
4. I.Quchqortoevvaboshqalar. «Tilshunoslikkakirish». T. 1976 
Qo‟shimchaadabiyot 
1. AzizovO. ―Tilshunoslikkakirish‖ T., ―O‘qituvchi‖, 1963. 
2. Реформатский А. Введения в языкознание. –М., 1967. 
3. Hojiyev A. ―Lingvistik terminlarning izohli lug‘ati‖. 1982. 
4. Xorijiy filologiya. SamDChTI jurnali, 2009-2010. 
5. O‘zbek tili adabiyoti. jurnal, 2009-2010. 
 
 
7- mavzu. Tillarni tasniflash: funksional, areal va tipologik tasniflar. Tillarning 
o‟zaromunosabatlari va rivojlanish qonuniyatlari. 
 
Reja
1. Lingvistik tasnif 
2. Qiyosiy-tarixiy metod 
3. Tillarning geniologik tasnifi 

---

112 
4. Hind-Yevropa tillar oilasi 
5. Turkiy tillar oilasi 
Tayanch so‟z iboralar 
Tasnif, lingvistik tasnif, geniologik tasnif, arial tasnif, tipologik tasnif, 
aglyutinatsiya, etimologiya, tillar oilasi, tillar guruhi, qiyosiy-tarixiy tilshunoslik, 
Grimm qonuni, qiyosiy-tarixiy metod. 
ЮНЕСКОning ma‘lumotiga ko‘ra dunyoda 5600 dan ortiq, til mavjud.Unga 
100, 200 kishidan iborat bo‘lgan qabila tili ham 100 millionli xalq tili ham kiradi. 
Tillarni klassifikatsiyasida asosan geneologik, arial, tipologik,funktsional 
klassifikatsiyasiga e‘tibor beriladi. 
Arial klassifikatsiyada jahon tillarining xaritasi,ayrim tillar qo‘llanish 
doirasining kengayishi yoki torayishi o‘rganiladi. 
Tillarning funktsional klassifikatsiyasi 
a) tilning o‘zi tegishli bo‘lgan xalq tarixi bilan aloqasi
b) tilning jamiyatdagi vazifasiga asoslanadi. 
Tipologik 
klassifikatsiyada 
tillarning 
grammatik 
ko‘rinishi 
asosga 
olinib,ularning asosiy tiplari belgilanadi. 
Tillarning geneologik klassifikatsiyasi til faktlarini tarixiy prinsip asosida 
o‘rganib tillarning qarindoshlik munosabatini aniqlaydi.Bu klassifikatsiyasi deyarli 
dunyodagi barcha tillarni qamrab oladi.