Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti iqtisodiyot fakulteti «iqtisodiyot» kafedrasi

1.3.2-jadval 
Kichik biznesning har xil davlatlardagi holati va ko‘rsatkichlari 
 
Davlatlar 
KB soni 
(ming) 
1000 aholi 
uchun QB 
soni 
KB da 
band 
bo‘lgan 
aholi (mln.) 
Jami banda 
bo‘lgan aholi 
sonida KBning 
ulushi (%) 
KBning 
YAIM dagi 
ulushi 
Buyuk Britaniya 
2630 
46 
13,6 
49 
50-53 
Germaniya 
2290 
37 
18,5 
46 
50-52 
Fransiya 
1980 
35 
15,2 
54 
55-62 
YEI davlatlari 
15770 
45 
68 
72 
63-67 
AQSH 
19330 
74,2 
70,2 
54 
50-52 
Yaponiya 
6450 
49,6 
39,5 
78 
52-55 
Rossiya 
844 
5,65 
8,3 
13 
10-11 
O‘zbekiston 
310 
10,3 
6,7 
65 
55,8 
 
Manba: Internet ma’lumotlari
Imtiyozli kreditlash kichik korxonalarning 40% xarajatlarini qoplaydi. Yangi firma yaratish 
uchun kreditlar 15 yilga beriladi. Modernizatsiya uchun 10 yilga beriladi. Foiz stavkasi 36-60% 
bo‘ladi. Davlat institutlari faqat kichik korxonalarda emas, balki kichik korxonalarning 
birlashmalariga ham imtiyozli foiz stavkali kreditlar beradi. Masalan, konsorsiumlar 60%lik 
kreditlar oladi. 
Venchur tadbirkorligi uchun yopiq investitsion fondlar tashkil etilgan. Bu fondlar birjada 
ruyxatga olinmagan korxonalar aksiyasini oladi. Unda fond mablag‘lari davlat obligatsiyalari va 
boshqa yopiq fondlar aksiyalariga sarflanishi mumkin emas. Fondlarning asosiy daromad 
manbai u tashkil etilgan firma aksiyalarini sotish orkali tarkib topadi. Ilmiy tadkikot faoliyati va 
konstruktorlik ishlanmalari va ilmiy biznesni qo‘llab – quvvatlash uchun investitsion 
texnoologik fond va Amaliy tadqiqotlar fondi ish yuritadi. Davlat tomonidan har yili maxsus 
fondlaga moliyaviy yordam ko‘rsatiladi. 
AQShning Sietl shaxrida kichik biznes korxonalarini kreditlash orqali rivojlantirish. 
Sietl xokimiyati tomonidan biznesni qullab – quvvatlash va kreditlash markazi ochilgan. 
Bu notijorat tashkilotlari kichik biznesni qullab – quvvatlashda 2 ta bir-biriga o‘xshash loyihani 
tuzgan. Ular Sietl banki tomonidan qullab – quvvatlanib bitta dasturga birlashtirilgan. Bu 
dasturning asosiy maqsadi kichik korxonalarni yaratish va rivojlantirish bosqichida kreditlash 
orqali qullab – quvvatlovchi ijtimoiy va xususiy tashkilotlarni birlashtirish va koordinatsiya 
qilishdir. 
Bundan ko‘rinadiki, yuqorida keltirilgan misollarga asosan kichik biznes korxonalarini 
rivojlangan mamlakatlardagi taraqqiyotni qullab – quvvatlashning maqsad va vazifalari turli 
darajalarda bir xil bo‘lsa-da, ularni amalga oshirish uslublari har xildir. 
 

---