Qarshi muxandislik iqtisodiyot instituti

6.2 Ikkinchi gaz yo`lining issiqlik hisobi

1. Chizma buyicha konvektiv gaz yo`liga xos konstruktiv xarakteristikalar aniqlanadi: qizish maydonining yuzasining, truba va qatorlarning qadami (quvur o`qlari orasidagi masofa), quvur diametri, qatordagi quvurlar soni,yonuvchi maxsulotlar kelishi uchun maydoni kesimi (8 jadval). Qozonning ushbu konstruksiyasi uchun gaz yo`lining kengligi а=1,075 м, а buyi b=2,1 м [2].

Jadval 8 Ikkinchii gaz yo`lining konstruktiv xarakteristikasi [2]

Kattalik nomlanishi	Asosiy belgilanishi	Natija
Qizish yuzasi, м^2	Н	93
Quvurlar qatori soni: O`txona o`qi oldidan o`qning oxirigacha	z1 z2	11 22
Quvur dizmetri, мм	dн	51х2,5
Quvurning xisobiy qadami мм. Bo`ylama Ko`ndalang	S1 S2	100 110

2. Yonuvchi maxsulotlar o`tishi uchun maydon kesimi (6.3)


.


3. Xisoblangan gaz yo`lidan keyingi yonuvchi maxsulotlar 2 ta belgilanishini aniqlash va .
4. Yonuvchi maxsulotga berilgan issiqlik miqdorini aniqlash (6.2), кДж/кг


,



konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:
,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:
.
5. Konvektiv gaz yo`lidagi yonish maxsulotlari oqimining xisobiy temperaturasini aniqlash (6.5)





konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun::
,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:
.
6. Napor temperaturasini aniqlaymiz (6.6)





konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:
,


konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:
.
7. Isitish yuzalaridagi yonish maxsulotlarining o`rtacha tezligini aniqlaymiz(6.7)
,


konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:
,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:
.
8. Issiqlik yuzasidagi yonish maxsulotlari konveksiyaviy issiqlik uzatish
koeffitsientini aniqlash (6.8)


,


konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:

konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:

9. Gaz oqimining qoralik darajasini aniqlash (6.9),



,


,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:
.
,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun


10. Konvektiv qizish yuzalariga nurlanish orqali issiqlik uzatish hisobga oluvchi
issiqlik berish koeffitsientini aniqlaymiz: (6.11), (6.12)


,
,


.
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:





,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:





.
11. Yonish maxsulotlaridan qizish yuzasiga jamlangan issiqlik berish
koeffitsientini aniqlaymiz (6.13)


,


konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:
,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:
.
12. Issiqlik uzatish koeffitsientini aniqlash (6.14)


,

Bu yerda - tosh ko`mir yoqilgandagi konvektiv sitish yuzalari uchun

issiqlik samaradorligi koeffitsienti [2].
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:


,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:


.
131 kg yoqilg`I uchun qizish yuzasiga qabul qilingan issiqlik miqdorini aniqlash ,
(6.16)


,


konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 200 ˚С harorat uchun:


,


,
konvektiv isitish yuzalaridan keyingi 400 ˚С harorat uchun:
,
.
15. Qabul qilingan ning ikkita belgilanishdan va olingan ikki belgi Q_б va Q_Т dan qizish yuzasidan keyingi yonuvchi maxsulotlar temperaturasini aniqlash uchun grafikli interpolyatsiya amalga oshiriladi.
Так как ko`p 50˚С, kam bo`lmagan oldindan tanlangan, shuning uchun oldingi issiqlik berish koeffitsientini saqlab faqat ni aniqlaymiz. (6.15), (6.16).

.
Erkin jadval tuzamiz

Q_T²⁰⁰

Q_T³⁰⁰

Q_б²⁰⁰

Q_б³⁰⁰
koeffitsient. (ilova 1,rasm 10);
Rasm 6. Hisobiy haroratni aniqlash grafigi

Jadval 9 Ikkinchi gaz yo`lining issiqlik texnik xarakteristikasi

Aniqlangan kattalklar	Shartli belgi.	Hisoblash formulasi	Takror natijalar
			200˚С	400˚С
Gaz yo`lidan chiqishdagi tutun gazlari harorati, ˚С		(5.23)	570	570
1-gaz yo`lidan chiqshdagi tutun gazlar issiqlik tarkibi, Kj/kg		(5.7)	8805	8805
Gaz yo`lidaginbirlamchi tutun gazlari harorati, ˚С			200	400
Gaz yo`lidagi tutun gazlari issiqlik tarkibi, kJ/kg		Таб. 3	3105,955	6380,185
Yonish maxsulotlariga berilgan issiqlik, kJ/kg	Qб	(6.2)	5609,71	2401
Gaz yo`lidagi konvektiv oqimda yonish maxsulotlarining haroratini hisoblash, ˚С		(6.5)	385	485
Napor xarorati, ˚С	Δt	(6.6)	193	293
Isitish yuzalaridagi yonish maxsulotlarining o`rtacha tezligi, м/с		(6.7)	7,01	8,08
Uch atomli gazlarning nur tarqatish koeffitsienti, (м·МPа)^-1		(6.8)	58,3	62,54
Qatlamning tarqalishdagi qalinligi, м	s	(6.10)	0,201	0,201
Uch atomli gazlarning nur tarqatish koeffitsienti, (м·МPа)^-1	кГ	(5.14)	37,7	36,07
Gaz oqimining yig`indi kuchi, м-ата	крs	(6.9)	0,155	0,148
Gaz oqimining qoralik darajasi	a	Прил.1	0,144	0,138
Issiqlik uzatishning oqim koeffitsienti, Vт/м^2·К		(6.11)	3,89	4,554
Ifloslangan devor temperaturasi, ˚С	tз	(6.12)	217	217
Isitish yuzalaridagi yonish maxsulotlarining issiqlik uzatishning yig`indi koeffitsienti, Vт/м^2·К		(6.13)	62,19	6,094
Issiqlik uzatish koeffitsienti, Вт/м^2·К	К	(6.14)	40,42	42,61
Napor temperaturasi, ˚С	Δt	(6.16)	96	285
Isitish yuzasi qabul qilgan issiqlik miqdori, кДж/кг	QТ	(6.15)	1090	3491

6.3 Suv ekonomayzerining issiqlik hisobi

2.5 MPa gacha bo`lgan bosimda ishlaydigan ishlab chiqarish qozonlarda ko`pincha cho`yanli suv ekonomayzerlari, katta bosimlarda esa –po`latdan foydalaniladi. Unda gorizontal joylashgan 25 t/s gacha bo`lgan konvektiv yuzasining yuksalishga ega bo`lgan qozon qurulmalarida ko`pincha suv ekonomayzeri o`rnatish bilan cheklanadi. Qozon qurulmalari 25 т/ч bug` ishlab chiqarishga ega vertikal joylashgan suv ekonomayzeridan keyingi chang burchakli o`txonalarda xar doim havo qizdirgich o`rnatiladi. Katta namlikka ega bo`lgan yoqilg`ilarni chang burchakli o`txonalarda ikki pog`onali suv ekonomayzeri qurulmasi va xavo qizdirgich ishlatiladi.

1. Issiqlik balans tenglamasidan issiqlik miqdorini, chiqayotgan gazlar qabul qilingan temperaturalariga yonish maxsulotlarini berishni aniqlash. (6.2)


,
Bu yerda - issiqlik saqlanish koeffitsoenti (4.12);
- ekonomayzerga kirishdagi yonuvchi maxsulotlar entalpiyasi, qizish yuzasidan keyingi ortiqcha xavo koeffitsientida, yuzaviy qizishdan keyingi, xisobiy yuzadan oldin 3 jadvaldan aniqlanadi. (5.7);
- xisobiy qizish yuzasidan keyingi yonish maxsulotlarining entalpiyasi xisob boshida qabul qilingan 160 ga teng bo`lgan chiqish gazlarining temperaturasi 3 jadvaldan aniqlanadi. [esterkin] (5.7);
- ekonomayzerga xavo so`rilish, 1-jadval buyicha qabul qilinadi;
- 30˚С temperaturada isigan xavoning konvektiv yuzaga so`rilish entalpiyasi, (4.3).
,
,
.
2. Suv ekonomayzeridan keyingi suv entalpiyasini aniqlash.
, (6.17)
Bu yerda - ekonomayzeriga kirishdagi suv entalpiyasi [3],kJ/kg;
D – Qozonning bug` ishlab chiqarish kuchi, kg/s;
D_пр – purkaluvchi suv sarfi, кг/с.
,
.
Ekonomayzerdan keyingi suv ekonomayzeri [3].
3. Napor haroratini aniqlash
,(6.18)
Bu yerda va - isiyotgan suyuqlik temperaturasi va yonish mahsulotlari
haroratining katta va kichikligi.
,
,
.
4. Ekonomayzer qurulmasiga qabul qilingan konstruktiv xarakteristikasini
quramiz. (jadval 10)
Jadval 10 Cho`yanli ekonomayzer quvurlarining konstruktiv xarakteristikalari [3]

1 ta quvur xarakteristikasi	Ekonomayzer ВТИ
Uzunligi, мм	2000
Qizish yuzasining maydonining gazli tomon, м^2	2,95
Yonish maxsulotlari o`tadigan maydon kesimi, м^2	0,12

Paketdagi parallel qo`shilgan zmeeviklar soni
, (6.21)
Bu yerda D – ekonomayzerdagi suv sarfi, кг/с;
- ekonomayzerga kirishdagi suvning massaviy tezligi (600кг/(м²·с) ga teng
deb olinadi);[3]
d_вн – quvurning ichki diametri (rasm 12), мм.



5. Ekonomayzerdagi xaqiqiy yonish maxsulotlarini tezligini aniqlash.
, (6.22)
где - расчётный расход топлива (4.10), кг/с;
V_Г – объем продуктов сгорания при среднем коэффициенте избытка воздуха (таблица 2);

• 
  - ekonomayzerdagi yonish maxsulotlarining o`rta arifmetik temperaturasi С;
  

F_эк –yonish maxsulotlari o`tuvchi maydon kesimi., м<sup>2</sup>.
, (6.23)
Bu yerda F<sub>тр</sub> – bitta quvurning yonish maxsulotlari o`tuvchi maydon kesimi (jadval 10);
z₁ – qatordagi quvurlar soni (10 ga teng qabul qilamiz).
, (6.24)
Bu yerda и - ekonomayzerdan kirish va chiqishdagi yonish maxsulotlari temperaturasi ˚С.
.
6. Issiqlik uzatish koeffitsientini aniqlash
,(6.25)
Bu yerda и - monogramma orqali koeffitsient aniqlanadi. (ilova1.rasm 12).