Qishloq xo’jaligi ekinlarini sug’orish rejimi Reja: 1

1-rasim.Yer usti sug’orish.
Yer sirtidan sug’orishni mexanizasiyalash va avtomatlashtirish uchun sug’orish agregatlaridan foydalaniladi. Ular kanallar yoki suv manbalaridagi suv sathidan yuqorida joylashgan erlarni, shunigdek nishabligi kichik maydonlarni sug’orishga imkon beradi. Sug’orish agregatlari yoki sug’orishda mehnat unumdorligini ancha oshiradi, egatlarga suvni taraydi.
Yer ustidan egat buylab sug’orishda va taxtalarga suv quyib sug’orishda muvaqqat sug’orish tarmog’i va uqariqlar bo’ladi. Ular ikki prinsipial sxemaga asosan buylama va kundalang joylashishi mumkin. Buylama sxemalarda sug’oriladigan egatlar va polosalar muvaqqat ariq buylab olinadi, kundalang sxemada esa muvaqqat ariqqa tik olinadi. Birinchi sxemada muvaqqat suvi uqariqorqali sug’orish elementlariga o’tadi, ikkinchi sxemada esa bevosita muvaqqat ariqdan , exud relef notyoki bo’lsa, rostlovchi egatlardan o’tadi. Nishabligi kichik (0,006) uchastkalarda buylama sxema , nishabligi 0,006 dan yuqori uchastkalarda esa kundalang sxema qabul qilinadi.
Yomg’irlatib sug’orish- maxsus emg’irlatish uskunalari orqali tuproq’qa emg’ir shaklida suv berishdan iborat. Bunda suv oqim holatidan tuproq’namligi holatiga er yuzasida oqim hosil qilmasdan o’tadi.Yomg’irlatib sug’orishning o’ziga xosligi shundaki, bunda sistemada kerakli bosim hosil qilish kerak. Shuning uchun bosimning kattaligiga qarab oqimni tomchilarga bo’laklash quyidagicha bo’ladi : qisqa otuvchi, o’rtacha va uzoqqa otuvchi emg’irlatish.

2-rasim.Yomg’irlatip sug’orish.
Bu turdagi apparatlar uchun emg’irning yaxshi sifati bosimining nasadka diametriga nisbati:
da erishiladi.
Yomg’ir tomchilari q’isman uchaetganda va tushaetganda xarorat farqi oqibatida bug’lanadi va bunda havo namligi holatiga o’tadi. Shular uchun ham er ustida atmosfera qurg’oqchiligini yo’qotuvchi mikro iqlim hosil qiladi.YEmg’irlatib sug’orishning asosiy faktorlari : sun'iy emg’irning intensivligi va strukturasidir.
Daryo , kanal, xovuz va chuchuk suvli kuduklar eg’dirish manbalari hisoblanadi. Bu manbalardagi suv sug’orish shoxobchalari orqali eg’dirish agregatlariga beriladi. Suvni emg’irga aylantirish uchun zarur bo’lgan bosim sug’orish manbai eniga yoki eg’dirish mashinasiga urnatilgan nasos va dvigatel erdamida hosil qilinadi.
Yog’dirish tizimlariga nasos, dvigatel, kanal, truboprovod va yomg’ir mashinalari kiradi. Yog’dirish tizimlari bir necha xil bo’ladi:
Kuchma sistemalar - yog’dirish agregatlari , suv taqsimlash trubalari va xatto, nasos va dvigatellar ham sug’oriladigan maydon buylab istalgan joyga kuchiriladi.
-Stasionar (doimiy) tizimlar - eg’dirish apparati.
Tuproq’osti sug’orish- tarmoqlari 45-50 sm chuqurlikda quriladi. Yer osti sug’orish tarmoqlarri sopol quvur, shox bog’lamlari, ichiga chakik tosh yoki shagal solingan novlardan va boshqa govak materiallardan quriladi.