- Kelgusi yillarda mahsulotlar yetishtirish uchun joriy yilda
- sarflanadigan xarajatlar tugallanmagan ishlab chiqarish xarajatlari deb ataladi.
- Masalan, kuzgi bug‘doy yetishtirish uchun mamlakatimiz sharoitida oktabr
- oyidan boshlab ko'plab xarajatlar qilinadi. Jumladan, yerlami shudgorlash,
- tekislash, urag‘lik, o‘g‘it, yoqilg‘i-moylash materiallari, mehnat haqi sarfi va
- hokazo. Lekin mahsulot keyingi yilda tayyor bo'ladi. Bundan tashqari, asosiy
- podaga o'tkazish uchun mo‘ljallangan yosh chorva mollariga qilingan
- xarajatlar, mevali bog‘ yaratishda nihollar voyaga yetguncha qilingan xarajatlar
- ham tugallanmagan ishlab chiqarish xarajatlaridir.
- Qishloq xo'jaligi yalpi mahsulotini aniqlashda yetishtirilgan
- mahsulotlar quyidagi baholarda aniqlanadi:
- - sotilgan mahsulotlar sotish baholarida;
- - xo‘jalik ichki ehtiyoji uchun sarflanganlari tannarxi bo‘yicha.
- Bozor iqtisodiyoti sharoitida ichld ehtiyoj uchun ishlatilgan
- mahsulotlami tannarxi bo‘yicha baholash xo'jalik ehtiyojlarini, ishlab chiqarish
- bilan shug‘ullanganlaming moddiy manfaatdorligi oshishini yetarli darajada
- ta’minlay olmaydi.
Ichki ehtiyojlar uchun ishlatilgan mahsulotlar tannarxda - Ichki ehtiyojlar uchun ishlatilgan mahsulotlar tannarxda
- baholanganligi uchun ishlab chiqaruvchilar uni yetishtirishdan foyda
- ololmaydilar. Foyda bo‘lmagach, ishchilarni mahsulot ishlab chiqarish
- natijasiga ko‘ra, rag‘batlantirib bo‘lmaydi. Shuning uchun ichki ehtiyojlarga
- berilgan mahsulotlaming qiymatini ham o‘rtacha sotish baholaiida aniqlash
- yoki ichki baholami belgilash maqsadga muvofiqdir.
- Qishloq xo‘jalilc mahsulotlarining turlari bo‘yicha jami yalpi mahsulot
- qiymatidagi salmog‘ini aniqlab, tahlil qilish mumkin. Bundan tashqari, qishloq
- xo‘jaligi tarmoqlarida yetishtirilgan yalpi mahsulotning jami yalpi
- mahsulotdagi ulushini ham tahlil etish mumkin. Bu ko‘rsatkichlar asosida
- qishloq xo‘jaligi korxonalari iqtisodiyotiga oid umumiy xulosalar chiqarish
- mumkin bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
