Qishloq xo‘jaligi uchun ajratilgan maydonlardan unumli foydalanishda, avvalo

3-jadval. Chorvachilik chiqindi suvlarining
kimyoviy tarkibi, mg/l 
Ingrediyentlar 
Qoramol
kompleksida 
Cho‘chqachilik 
kompleksida 
eng kam 
eng ko‘p 
eng kam 
eng ko‘p 
−
2
СO
yo‘q 
yo‘q 
yo‘q 
yo‘q 
−
3
HCO
1067,0 
3551,0 
579,5 
1891,0 
−
Cl  
52,3 
623,0 
23,0 
340,8 
−
2
4
SO
10,0 
96,0 
67,8 
161,0 
−
3
NO  
izi mavjud 
4,8 
izi mavjud 
4,0 
−
3
2
O
P
110,2 
342,0 
43,9 
138,0 
+
K
132,0 
680,0 
70,6 
282,0 
+
Na
70,0 
510,0 
97,0 
340,0 
+
2
Ca  
50,0 
440,0 
40,0 
160,0 
+
2
Mg
33,6 
204,0 
37,2 
72,0 
+
4
NH
270,0 
725,0 
112,0 
306,0 
pH
6,4 
8,6 
7,4 
8,3 
Umumiy azot 
160,0 
1120,0 
164,0 
560,0 
Quruq qoldiq 
1748,0 
6918,0 
1226,0 
3142,0 
Mineralizatsiya 
1260,0 
4298,0 
764,0 
2326,0 
Ushbu sug‘orish suvlari tarkibida natriy va magniy miqdorining ko‘p bo‘lishi 
yerlarning sho‘rlanishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun bu suvlarning 
sug‘orish uchun yaroqli ekanligini tekshirmasdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri sug‘orishga berib 
bo‘lmaydi. Tekshirishni quyidagi formuladan foydalanib amalga oshirish mumkin: 
1
Mg
Ca
S
Na
23
,
0
k
<
+
⋅
⋅
=
bu yerda 
S
-tuzlarning miqdori,g/l; 
Ca
,
Mg
,
Na
-shu elementlarning miqdori, mg ekv. 

---

100
1
k <
bo‘lsa, bu suv to‘g‘ridan-to‘g‘ri sug‘orishga berilishi mumkin, aks holda 
bu suvlar toza sug‘orish suviga aralashtirilib sug‘orishga berilishi kerak bo‘ladi. 
Shu bilan birga, bu chiqindi suvlarda kasallik tarqatuvchi bakteriyalar va gijja 
urug‘lari bo‘lishi mumkin. Shuning uchun ham bunday suvlar sug‘orishga 
uzatilishdan oldin 6-7 oy maxsus havzalarda karantin muddatini o‘tashi kerak. 
Hozirda chorvachilik chiqindi suvlarini 
sug‘orishga tayyorlash komplekslari mavjud 
(29-rasm). Bu komplekslarda chiqindi suvlar 
tozalanmaydi, balki zararsizlan-tiriladi. 
Bu suvlar (sharbat suvi) yer ustidan 
egatlab sug‘orish usulida ekin dalalariga 
uzatiladi. 
Har qanday chiqindi suv tarkibida og‘ir 
metallar, pestitsidlar, neft mahsulotlari, kir 
yuvish vositalari mavjudligi aniqlanganda, 
ularning konsentratsiyasi 4-jadvalda keltirilgan 
yo‘l qo‘yilgan miqdorlar bilan solishtiriladi. 
Agar bu elementlarning suvdagi miqdori 
jadvalda 
keltirilgan 
yo‘l 
qo‘yilgan 
miqdorlardan ko‘p bo‘lsa, bu suvlar toza 
sug‘orish suvlari bilan aralashtiriladi yoki ular 
turli uslublar yordamida suvdan yo‘qotiladi.