Qiyosiy tilshunoslik

Qiyosiy daraja
Qiyosiy daraja uch undoshli fe’lni أفْعَلُ (af’alu) formasiga tushirish va مِنْ (min) predlogini orttirish orqali hosil qilinadi.⁴ Bunda qaysi bir predmet yoki shahs, qaysi bir predmet yoki shahsning belgisi qiyoslanayotgan bo’lsa o’sha so’z من (min) prelogidan keyin keladi, sifat darajasi esa sonda va jinsda o’zgarmaydi.
Masalan:
الكتابُ أكْبَرُ من المجلةِ - Kitob jurnaldan kattaroq
أختي أصْغَرُ مني - Singlim mendan kichikroq
Misollardan ko’rinib turibdiki sifatning qiyosiy darajasi o’zbek tiliga «roq» qo’shimchasi bilan tarjima qilinadi. Agar من (min) predlogidan keyin bevosita fe’l kelsa, prelogdan keyin (ma) yuklamasi orttiriladi;
Masalan:
الطقس اليوم أحرُّ مِمَّا كان أمسِ - Ob-havo bugun kechagidan issiqroq.

سَليم أَحْسَنُ مِنْ مَحْمُود. فَاطِمَة أَحْسَنُ مِنْ مَرْيَم. ارَادَبُهُ اصْلَبُ مِنْ الًصَّوَّانِ.

Salim Mahmuddan yahshiroq Fotima Maryamdan yahshiroq Uning irodasi chaqmoq toshidan ham qattiqroq.

Shuni ham aytib o’tish kerakka, agar bir predmet, shu predmetning o’ziga, ma’lum bir vaqt o’tgandan keyin qiyoslanadigan bo’lsa predmetni 2 marta takrorlamaslik uchun o’ziga tegishli olmoshni qo’yishi mumkin.

Orttirma daraja
Orttirma daraja o’z navbatida 2 ga bo’linadi:
a)mutloq orttirma daraja;
b) qiyosiy orttirma daraja;

أجمل الرجل	Eng chiroyli erkak;
أجمل النساء	Eng chiroyli ayol;
أقرب الطُّرق فى الجبل	Tog’dagi eng yaqin yo’l.