Qo’l yozma huquqida

Innovatsiya faoliyatiga ta’sir  

etuvchi omillar 

Ijobiy  

omillar 

Salbiy  

omillar 

Tashqi  

omillar 

 

Ichki 

omillar 

 

Makrodaraja 

omillari 

Mikrodaraja 

omillarи

 

Asosiy 

Xususiй 

- iqtisodiy; 

- siyosiy; 

- huquqiy; 

- ijtimoiy-

madaniy; 

- ilmiy-texnik; 

- demografik; 

- tabiiy; 

- geografik va 

boshqalar. 

 

 

- raqobat; 

- talab; 

- bozorda tan 

olinishi; 

- tarmoq 

ichidagi; 

- ishlab 

chiqarish; 

- texnologik 

va    

boshqalar. 

Iqti

sodiy

-moliyavi

y

 

Tashkiliy

-b

oshqar

uv

 

Ishlab

-chiqa

ri

ш

 

ктт

техноло

гик

технол

огик

 

Inson

 omil

и 

Innovatsiy

a

larning

 o’zi

ga

 xos

 

xususiyatla

ri

 

Ishlab

 chiqa

rish

 ich

ki

 

xususiyatla

ri

 

chiqarishga  joriy  etilishiga  bevosita  ta’sir  etuvchi  real  omillarni  aniqlash  juda 

muhim hisoblanadi.  

 

6-rasm. Innovatsiya faoliyatiga ta’sir etuvchi omillarning tasnifi

8

 

 

Bunday omillar ko’p qirrali bo’lib, ularga: 

-  iqtisodiyotni erkinlashtirish va tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish; 

                  

 

8

Abdullaev B. Innovatsiya subektlari faoliyati samaradorligini aniqlash. // ―Bozor, pul va kredit‖ jurnali, 2005. - № 

9.  - C. 66-69. 

---

52 

 

-  yangi  g’oya  va  innovatsion  loyihalarning  soha  yoki  alohida  olingan 

tarmoq yoki tashqilot maqsadlariga mos kelishini ta’minlash; 

-  loyihalarni  tanlash,  ularni  ekspertiza  qilish  va    baholashda  xolis  va  

samarali tizimini joriy etish; 

-  samarali boshqaruv va nazorat me’yorlarini ishlab chiqish; 

-  ijodiy g’oyalar manbaini yaratish;  

-  tashkilotlarning yangiliklarga nisbatan moyilligini rag’batlantirish; 

-  ishlab  chiqarishda  band  bo’lgan  xodimlarning  shaxsiy  va  jamoaviy 

manfaatlarini  kafolatlash  bilan  bir  qatorda  ularning  javobgarligini  oshirish  va 

boshqalar kiradi. 

Ana  shu  omillarni  umumlashtirib,  ularning  innovatsiya  jarayoniga  bo’lgan 

turlicha ta’sirini ko’rsatish maqsadida omillarning tizimli tavsifi yaratildi. 

Innovatsiya  jarayoniga  ta’sir  etuvchi  omillarning  bunday  tavsiflanishi 

iqtisodiyotda    ilmiy-texnikaviy  salohiyatdan  to’g’ri  foydalanish,  ilmiy-amaliy 

ahamiyatga  ega  bo’lgan  tadqiqotlar  samaradorligini  oshirish,  noyob  texnik 

ishlanmalari  natijalarini  amaliyotga  keng  yoyishda  juda  muhimligi  bilan  bir 

qatorda  innovatsiya  faoliyatini  jadallashtirishda  ichki  va  tashqi  ta’sir  natijalarini 

oldindan  aniqlash  imkonini  beradi.  Shu  bilan  birga  ―ishlab  chiqarish  omillari‖ 

bosqichidan  ―investitsiya‖  va  ―innovatsiya‖  bosqichigacha  bo’lgan  davr  oraligida 

ilmiy-texnikaviy  imkoniyatlar  darajasini  belgilash,  mavjud  muammolarni  oldini 

olish,  ularni  hal  etish,  ishlab  chiqarish  salohiyatidan  foydalanish  imkoniyatlarini 

belgilaydi.  Olib  borilgan  tadqiqotlar  asosida  innovatsiya  jarayoniga  ta’sir  etuvchi 

omillarning  tizimli  tavsifini  hisobga  olgan  holda  innovatsiya  loyihalari  ishlab 

chiqiladigan va amalga oshiriladigan korxonada innovatsiya siyosatining tarkibi va 

yo’nalishlarini ishlab chiqdik (7-rasm). 

Iqtisodiyotning  barqaror  o’sishi  ilm-fan  taraqqiyoti  va  uning  salohiyatini 

oshirish  bilan  bog’liq.    Lekin,  bugungi  kunda  mamlakatimizda  ilmiy  texnikaviy 

faoliyatni  oshirish,  xuquqiy  jihatdan  ta’minlash  va  qo’llab-quvvatlash  borasida 

yagona kompleks yondoshuv ishlab chiqilmagan.  

---

53