- Reja:
- Kirish
- 1. Qonning yoshga xos xususiyatlari
- 2. Qonning tarkibi
- 3. Bolalar va o‘smirIarda kamqonlik va uning oldini olish.
- 4. Qon guruhlari va qon quyish.
- 5. Qon va limfa aylanish a’zolari
- 6. Kichik qon aylanish doirasi
- 7. Yurakning tuzilishi
- 8. Yurakning yoshga qarab o‘zgarishi.
- 9. Qon bosimi
Kirish - Qon organizm ichki muhitining bir qismi hisoblanadi. Organizmning
- ichki muhitiga hujayra ichidagi va hujayra tashqarisidagi
- suyuqliklar kiradi. Hujayra tashqarisidagi suyuqliklar o‘z
- navbatida hujayralararo (to‘qima suyuqligi) va tomirlar ichidagi
- (qon, limfa) suyuqliklariga bo‘linadi. Organizmning ichki muhiti,
- ya’ni yuqoridagi suyuqliklarning miqdori, kimyoviy tarkib,
- osmotik bosimi va barcha fizik-kimyoviy xususiyatlari nisbiy doimiydir.
- Bu nisbiy doimiylik gomeostaz deb ataladi.
- Gomeostaz organizmning ko‘pchilik organlar sistemasining
- birgalikdagi faoliyati orqali ta’minladi.
- Qon hujayra tashqarisidagi suyuqlikning tarkibiy qismi bo‘lib,
- tana massasining o‘rtacha 7% ni tashkil etadi, shundan qon
- plazmasi 4,5—5% ni tashkil etadi. Biror organning ish faoliyati
- buzilsa (kasallik tufayli) organizm ichki muhitining nisbiy doimiyligi
- ham buziladi. Masalan: me’da-ichak, jigar, buyrak kasalliklaridir.
1. Qon odamning yoshiga qarab o‘zgarib turadi, ayniqsa 1. Qon odamning yoshiga qarab o‘zgarib turadi, ayniqsa - 1 yoshgacha
- qon o‘z xususiyatiga ko‘ra katta odmnikidan farq qiladi.
- Moddalar almashinuvi, qon yaratuvchi organlarning tuzilishi va
- funksiyasi, qon aylanishi yoshga xos xususiyatlarga bog‘liq bo‘ladi.
- Bola qancha yosh bo‘lsa, moddalar almashinuvi shuncha kuchli
- bo‘ladi. Yangi tug‘ilgan bolaning har kilogramm vazniga 150 sm3,
- go‘dak bolada 110 sm3, 7 yoshdan 12 yoshgacha 70 sm3, 15 yoshdan
- boshlab esa 65 sm3 qon to‘g‘ri keladi. Yangi tug‘jlgan bolada
- qon tana umumiy vaznining 15% ni, 1 yoshda 11% ni, 6 yoshdan 14 yoshgacha 9% ni, katta odamda esa 7% ni tashkil etadi. 0 ‘g‘il
- bolada va katta yoshli kishida qon miqdori qizlar va ayollardagiga
- nisbatan ko‘proq bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
