Qo'ndirniali surkov moylarining yuvish potensialini aniqlash

5.5. Yuvuvchanlik potensialini aniqlash
Yuvuvchanlik 
potnesialini 
aniqlash 
uchta 
ketma-ket 
operatsiyadan tashkil topgan:
• Sinaladigan moyning tozaligini aniqlash.
• Moyning yuvuvchanlik potensialini sifat analizi bilan 
aniqlash.
• Moyning yuvuvchanlik potensialini miqdoriy analiz bilan 
aniqlash.
122

---

5 ml. sinalayotgan moy 45 ml. «Kalosha» benzinda eritiladi 
va qog‘oz filtr yordamida varonkada filtrlanadi. Agarda moyning 
ifloslanish darajasi II dan ko‘p bo‘lmasa (5-jadval) va yaxshi 
fîltrlansa, u holda moyning yuvuvchanlik potensiali 5.7; 5.8 
bosqichlar orqali aniqlanadi. Agarda filtrlanish qoniqarsiz boMsa 
yoki ifloslanish darajasi II dan ortiq bo'lsa, bunday moyning 
yuvuvchanlik potensialini aniqlash mumkin emas. Bu holda 
moyni 100°C da quritish shkafida «ko‘k lenta» filtr qog‘ozida 
filtrlanib, 5.4-bosqichi bo‘yicha yana bir marta tekshiriladi.
5.7. Moyning yuvuvchanlik potensialini sifat tahlili 
bilan aniqlash
5.7.1. Sinalayotgan moydan 5 g olinib patronga o ‘yiladi va 
250°C gacha qizdirilgan termostatning diskka qo‘yiladi va 30 
min. davomida ushiab turiladi. 
So‘ngra patron diskdan 
ushlagich yordamida olinib sovutish uchun keramika plitaga 
qo‘yiladi va xona haroratigacha sovutiladi, shundan so‘ng 
oksidlangan moy 45 ml «Kalosha» benzinida eritiladi va 5.4 
bosqichga muvofiq qog'oz filtrda filtrlanadi.
Agarda oksidlangan, 
benzinda eritilgan moy yomon 
fîltrlansa yoki filtrning ifloslanganlik darajasi III yoki IV ga teng 
bo‘lsa, unda sinalayotgan moyning yuvuvchanligi nolga teng 
deyiladi.
Agarda oksidlangan va benzinda eritilgan moy yaxshi 
fîltrlansa va filtrni ifloslanganlik darajasi I yoki II ga teng bo‘lsa 
(5-jadval), moy yuvuvchanlik potensialiga ega boMadi va uning 
qiymatini 5.8-bosqichi bo‘yicha aniqlanadi.