Qo‘qon universiteti xabarnomasi kokand university herald s on maxsus maqolalar volume special issues

 
TADQIQOT METODOLOGIYASI 
Didaktik o‘yinlar orqali maktabgacha yoshdagi bolalarda 
elementar matematik tasavvurlarni shakllantirish muhim 
ahamiyat kasb etadi. Bolalarni maktabga tayyorlashda 
maktabgacha ta’lim tashkilotlari muhim o‘rin tutadi. Keyingi 
ta’limning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan bolaning maktabgacha 
ta’lim tashkilotlarida qanchalik yaxshi va o‘z vaqtida 
tayyorlanishiga bog‘liq. 
Chunki, matematika ta’limning keyingi bosqichlaridagi 
asosiy fanlardan biridir. Matematika o‘ziga xos rivojlanish 
ta’siriga ega bo‘lib, uni o‘rganish xotira, nutq, tasavvur, his-
tuyg’ularni rivojlantirishga yordam beradi, shaxsning 
matonatini, sabr-toqatini, ijodiy salohiyatini shakllantiradi.
Misol 
tariqasida Deniosh mantiqiy blok o‘yinlari bilan tanishtirishimiz 
mumkin.
Mantiqiy bloklarni venger matematigi va psixologi Zoltan 
Deniosh ixtiro qilgan. Deniosh bloklari bilan o‘yinlar, vizual 
asosda, bolalarni ob’yektlarning shakli, rangi va o‘lchamlari,
matematik tasvirlar va informatika asoslari bilan tanishtiradi. 
Deniosh bloklarini sotib olish, bolalarda mantiqiy va 
analitik fikrlashni (tahlil qilish, taqqoslash, tasniflash, 
umumlashtirish), ijodiy qobiliyatlarni, shuningdek, idrok, xotira, 
e’tibor va tasavvurni rivojlantirishni xohlaydigan ota-onalar 
uchundir. Deniosh bloklari bilan o‘ynab, bola turli xil muhim 
harakatlarni amalga oshiradi (o‘zlarining xususiyatlariga ko‘ra 
guruhlar, berilgan algoritmga muvofiq qatorlarni ajratadi). 
Deniosh mantiqiy bloklari 3 yoshdan 7 yoshgacha bolalarga 
mo‘ljallangan. 
Bolalar uchun o‘quv materiallariga ixtisoslashgan deyarli 
har qanday do‘konda sotib olinadigan Deniosh bloklari 48 
geometrik shakllar to‘plamidir: 
a) to‘rtta shakl (doiralar, uchburchaklar, kvadratchalar, 
to‘rtburchaklar); 
b) uchta rang (qizil, ko‘k va sariq raqamlar); 
c) ikkita o‘lcham (katta va kichik raqamlar); 
d) ikki xil qalinlikdagi (qalin va ingichka raqamlar). 
Denioshning fikriga ko‘ra, bloklar to‘plamida bir xil 
raqamlar mavjud emas. Har bir geometrik shakl to‘rt xususiyat 
bilan tavsiflanadi: shakli, rangi, o‘lchami, qalinligi.