Qo’qon Universtiteti Xorijiy til 7/23

Biografiya (tarjimai hol) metodi. Inson psixikasini tadqiq etish uchun uning 
hayoti, faoliyati, ijodiyoti to‘g‘risidagi og‘zaki va yozma ma’lumotlar muhim 
ahamiyatga ega. Bu borada kishilarning tarjimai holi, kundaligi, xatlari, esdaliklari, 
o‘zgalar ijodiga bergan baholari, tanbehlari, taqrizlari alohida o‘rin egallaydi. Shu 
bilan birga o‘zgalar tomonidan to‘plangan tarjimai hol haqidagi materiallar: 
esdaliklari, uzgalar ijodiga bergan baholari, tanbehlari, taqrizlari alohida o‘rin 
egallaydi. Shu bilan birga o‘zgalar tomonidan to‘plangan tarjimai hol haqidagi 
materiallar: esdaliklar, xatlar, rasmlar,tavsiflar, baholar, magnitafon ovozlari, 
fotolavhalar, hujjatli filmlar, taqrizlar, o‘rganilayotgan shaxsnito‘laroq tasavvur 
etishga xizmat qiladi. 
Tarjimai hol ma’lumotlari inson psixikasidagi o‘zgarishlarni kuzatishda, 
uning suhbat va tajriba metodlari bilan o‘rganib bo‘lmaydigan jihatlarni ochishga 
yordam beradi. Masalan, mazkur ma’lumotlartorqali ijodiy hayol bilan bog‘liq 
jarayonlar: sheriat, musiqa, nafosat, tasviriy san’at, texnik ijodiyotning nozik 
turlari va kashfiyotdagi tafakkurning o‘ziga xosligini, shaxsning ma’naviyat, 
qadriyat, qobliyati, iqtidor, iste’dod singari fazilatlarni o‘rganish mumkin. Inson 
ongining hissasi, namoyon bo‘lishi, rivojlanishi, o‘ziga xos va ijtimoiy 
xususiyatlari atoqli odamlar bildirgan mulohazalarda o‘z ifodasini topadi. 
Allomalar to‘g‘risidagi ma’ldumotlar zamondoshlari, izdoshlari, safdoshlarining 
ta’rifu tavsiflari orqali avloddan avlodga o‘tadi.
Biografik ma’lumotlar odamlarning o‘zini o‘zi tarbiyalashi, nazorat qilishi, 
iroda etishi, o‘zining uslubini yaratishi, kamolot cho‘qqisiga erishishi jarayonida 
na’muna vazifasini o‘taydi.

---

Xulosa 
 
Xulosa qilib aytganda hozirgi davrda iqtisodiyot hamda madaniyatni tez va uyg‘un 
rivojlantirish, ijtimoiy munosabatlarni va siyosiy ustqurmani takomillashtirish, 
jamiyatning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchi va oliy boyligi bo‘lmish insonning 
o‘zini yanada kamol toptirish manfaatlari yosh avlodlarga ta’lim-tarbiya berishga, 
shuningdek huquqiy madaniyatga yangicha, yana ham keng ko‘lamda 
yondashishni talab qiladi. 
Shu maqsadda oliy ta’lim muassasalarining o‘quv rejalari va dasturlari qayta 
ishlab chiqildi. Shu munosabat bilan, umumiy psixologiya, bir tomondan, o‘ziga 
xos ravishda psixologiya faniga kirish vazifasini bajarsa, ikkinchi tomondan, 
tinglovchilarni avvalo shaxs psixologiyasi, uning faoliyati va jamiyatga 
munosabati haqida, uni tadqiq etish usullari, asosiy psixik jarayonlarning 
qonuniyatlari haqida tegishli bilimlardan xabardor etgan holda, ularni o‘z kasbiga 
nazariy va amaliy jihatdan tayyorlashdan iborat aniq vazifani zimmasiga oladi. Bu 
bilimlarni egallamasdan turib, tinglovchilarning o‘qishi va mehnat faoliyatiga, 
profilaktik ta’lim va tarbiya berish, unga rahbarlik qilishga layoqatli professional 
mutaxassisni muvaffaqiyatli tarzda voyaga yetkazib bo‘lmaydi. 
Huquqni muhofaza qilish organlari xodimlarining faoliyatida psixologiya yoki 
psixologik bilimlar doimo zarur bo‘lgan, chunki ular bevosita va bilvosita odamlar 
bilan ishlaydi. 
Ijtimoiy hayot ehtiyojlari qadim zamonlardan buyon kishini tevarak atrofdagi 
odamlarning psixik xususiyatlarini farqlay bilishga va ularni o‘z xatti-harakatlarida 
hisobga olishga majbur etib kelgan. Dastlab bu xususiyatlarga jonning ta’siri deb 
izoh berilgan. Jon tushunchasining bo‘lishi ibtidoiy odamlarning antimistik 
qarashlari bilan bog‘liqdir. 

---

Foydalanilgan adabiyotlar 
Umumiy psihologiya kursi 
Psihologiya
Google
Wilkipedia