Qorа oqsoq (brutsellez) kаsаlligi аsorаtlаri

Qorа oqsoq (brutsellez) kаsаlligi аsorаtlаri

Qorа oqsoq (brutsellez) kаsаlligi аsorаtlаri

Qora oqsoq (brutsellyoz) — turli xil yuqish yo‘llariga ega bo‘lgan, keng tarqalgan polietiologik, zooantroponoz, o‘ta xavfli yuqumli kasallikdir. U organizmning bir qancha, asosan tayanch-harakat a’zolarining hamda asab tizimining shikastlanishi, vujudning zaharlanishi va allergiyaning namoyon bo‘lishi bilan tavsiflanadi. Shuningdek, infeksion jarayonning rivojlanishi, aksariyat hollarda surunkali kechishi, ko‘p hollarda, keyinchalik bemorlarda nogironlikni keltirib chiqarishi mumkin.

Xastalikni brutsellalar guruhiga mansub bak­teriya­lar paydo qiladi. Mayda shoxli mollardagi qora oqsoq qo‘zg‘atuvchisi odam uchun yuqori patogen hisoblanadi. Qo­­ramollardagi esa nisbatan yengil klinik ko‘rinish­da­gi dardni yuzaga chiqarishi mumkin. Cho‘chqalardagi qo‘z­­­­­g‘atuvchi kamdan-kam hollarda kasallikka sababchi bo‘ladi. It, cho‘l va butazorlarda yashovchi kalamushlarda ham brutsellyozni chaqiradigan turlari bor.

• Xastalikni brutsellalar guruhiga mansub bak­teriya­lar paydo qiladi. Mayda shoxli mollardagi qora oqsoq qo‘zg‘atuvchisi odam uchun yuqori patogen hisoblanadi. Qo­­ramollardagi esa nisbatan yengil klinik ko‘rinish­da­gi dardni yuzaga chiqarishi mumkin. Cho‘chqalardagi qo‘z­­­­­g‘atuvchi kamdan-kam hollarda kasallikka sababchi bo‘ladi. It, cho‘l va butazorlarda yashovchi kalamushlarda ham brutsellyozni chaqiradigan turlari bor.

Odam uchun kasallik manbai yirik va mayda shoxli hay­­vonlardir. Qora oqsoq qo‘zg‘atuvchisi organizmga og‘iz, burun, ko‘z shilliq pardalari, jinsiy a’zolar va hi­­­moyalanmagan teri orqali kira oladi. Kasal hay­von­­larni tug‘dirishda qatnashgan odamlarning zarar­la­nish xavfi juda yuqori. Ko‘pincha himoyalanmagan (qo‘l­qopsiz) qo‘l bilan hay­von terisini ajratib olish va unga qayta ishlov berish paytida kasallik yuqadi.

• Odam uchun kasallik manbai yirik va mayda shoxli hay­­vonlardir. Qora oqsoq qo‘zg‘atuvchisi organizmga og‘iz, burun, ko‘z shilliq pardalari, jinsiy a’zolar va hi­­­moyalanmagan teri orqali kira oladi. Kasal hay­von­­larni tug‘dirishda qatnashgan odamlarning zarar­la­nish xavfi juda yuqori. Ko‘pincha himoyalanmagan (qo‘l­qopsiz) qo‘l bilan hay­von terisini ajratib olish va unga qayta ishlov berish paytida kasallik yuqadi.

Davolanishni kech boshlash tufayli kasallik su­run­kali holatga o‘tib, yillab davom etishi kuzatilgan. Na­­tijada odam uzoq vaqtgacha ish qobiliyatini yo‘qotib, umrining oxirigacha nogiron bo‘lib qoladi. Kasallikning oldini olish uchun chorva mollari saq­lanadigan molxonalarni ozoda saqlash kerak. Hay­vonlar boqilgan joy, ularga ishlatilgan asbob-us­ku­nalarni za­rarsizlantiruvchi vositalar bilan himoya­lash lozim. Hayvonlarga yordam berishga ki­rishgan kishi o‘ziga dard yuqtirmaslik uchun shaxsiy gi­giyena va maxsus kiyim­lar­dan foydalanishi zarur.

• Davolanishni kech boshlash tufayli kasallik su­run­kali holatga o‘tib, yillab davom etishi kuzatilgan. Na­­tijada odam uzoq vaqtgacha ish qobiliyatini yo‘qotib, umrining oxirigacha nogiron bo‘lib qoladi. Kasallikning oldini olish uchun chorva mollari saq­lanadigan molxonalarni ozoda saqlash kerak. Hay­vonlar boqilgan joy, ularga ishlatilgan asbob-us­ku­nalarni za­rarsizlantiruvchi vositalar bilan himoya­lash lozim. Hayvonlarga yordam berishga ki­rishgan kishi o‘ziga dard yuqtirmaslik uchun shaxsiy gi­giyena va maxsus kiyim­lar­dan foydalanishi zarur.

Chor­vachilik ishlari bilan shu­g‘ullanadigan in­sonlar, albatta, o‘zlarini qora oqsoq ka­salligiga tekshirib tu­­rishlari shart. Go‘sht va sut mah­su­lot­larini yaxshilab qaynatib, so‘ngra is­te’mol qi­ling. Belgilanmagan joy­lar yoki qo‘lda sotilayotgan sut, qaymoq va boshqa tur­dagi sut mahsu­lot­larini xarid qil­maganingiz ma’qul.

• Chor­vachilik ishlari bilan shu­g‘ullanadigan in­sonlar, albatta, o‘zlarini qora oqsoq ka­salligiga tekshirib tu­­rishlari shart. Go‘sht va sut mah­su­lot­larini yaxshilab qaynatib, so‘ngra is­te’mol qi­ling. Belgilanmagan joy­lar yoki qo‘lda sotilayotgan sut, qaymoq va boshqa tur­dagi sut mahsu­lot­larini xarid qil­maganingiz ma’qul.