Qoraqlpoq davlat universiteti yuridik fakulteti 2-kurs 206-guruh talabsi bozorov sardorning fuqarolik huquqi fanidan mustaqil ishi

QORAQLPOQ DAVLAT UNIVERSITETI YURIDIK FAKULTETI 2-KURS 206-GURUH TALABSI BOZOROV SARDORNING FUQAROLIK HUQUQI FANIDAN MUSTAQIL ISHI

MAVZU: MANAVIY ZARARNI QOPLASH

• REJA:
• KIRISH
• ASOSIY QISM
• 1.Ma’naviy zarar nima?
• 2.Ma’naviy zararni miqdori
• 3.Ma’nzviy zararni qoplash
• XULOSA
• FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

MANAVIY ZARAR

• Maʼnaviy zarar - fuqaroning shaʼni, qadrqimmatiga dogʻ tushirilishi yoki ishbilarmonlik obroʻsiga putur yetkazilishi. Maʼnaviy zarar boʻyicha javobgarlik shartnomaga asoslanmagan, yaʼni huquqbuzarlik bilan bogʻliq boʻlgan javobgarlikdan iborat. Huquqbuzarlik sodir etish natijasida jismoniy ogʻriq, azob-uqubat, ruhiy qiynoq va iztiroblar shaxsga nisbatan yetkazilgan Maʼnaviy zarar hisoblanadi. Maʼnaviy zarar shuningdek, yuridik shaxsga ham yetkazilishi mumkin (mas, ishchanlik obroʻsini yerga uruvchi maʼlumotlarni tarqatish orqali).

• Maʼnaviy zarar fuqaro va tashkilotlarning shaʼni, qadr-qimmatini kamsitadigan, haqiqatga toʻgʻri kelmaydigan maʼlumotlar tarqatish, fuqaroning hayoti va sogʻligʻiga zarar yetkazish, fuqarolar va yuridik shaxslarning Oʻzbekiston Konstitu­siya­si bilan kafolatlangan boshqa huquqlarini buzish orqali yetkazilishi mumkin.

• Ma’naviy zararning miqdorini belgilashda sudlar jabrlanuvchining unga yetkazilgan ma’naviy zararning og‘irligiga bergan subyektiv bahosini, shuningdek da’vogarga yetkazilgan ma’naviy va jismoniy azoblarning darajasini ko‘rsatuvchi obyektiv ma’lumotlarni, tajovuz qilingan obyektning hayot uchun muhimligi, foydasi (hayoti, sog‘lig‘i, qadr-qimmati, shaxsiy erkinligi, uy-joyning daxlsizligi, katta qimmatlikka ega bo‘lgan mulklari va boshqalar), huquqbuzarlikning og‘irligi va oqibati (yaqin qarindoshlarining o‘ldirilishi, nogironlikka olib kelgan tan jarohati yetkazilishi, ozodlikdan mahrum qilish, ishdan yoki turar joydan va boshqalardan mahrum qilish), uyaltiradigan noto‘g‘ri ma’lumotlarning xarakteri va ularni qanchalik darajada (doirada) tarqatilganligi, jabrlanuvchining yashash sharoitlari, shaxsiy xususiyatlari (xizmati, oilaviy, maishiy, moddiy tomonlari, sog‘lig‘ining holati, yoshi va boshqalar), zarar yetkazuvchining va jabrlanuvchining ayb darajalari, zarar yetkazuvchi shaxsning moddiy ahvoli va boshqa e’tiborga molik holatlarni hisobga olishlari lozim.

• Агар фуқаро ўзига маънавий зарар етказилган деб ҳисобласа, унинг миқдорини аниқлаш ҳуқуқига эга бўлган судга мурожаат қилади.
• Маънавий зарар, мулкий зарар қопланишидан қатъи назар, ундирилади.
• Аниқроқ айтганда, жабрланувчи судга даъво тақдим этганда, маънавий зарарни қоплашни мулкий зарар билан бирга ёки алоҳида талаб қилиши мумкин.
• Даъвогар судга даъво аризаси билан мурожаат қилганда, ўзининг талабларига асос қилиб кўрсатаётган ҳолатлар ва бу ҳолатларни тасдиқлайдиган далилларни келтириши унинг мажбурияти ҳисобланади.