Qoraxoniylar

Qoraxoniylarning Turondagi hukmronligi 200 yilga yaqin davom etadi.

Yettisuv viloyatida yuksalishni boshlagan
qoraxoniylar
Xorazm
Cherchen daryosi
G`aznaviylar
Siyosiy markaz Bolosog‘un va Qoshg‘ar
Chag‘oniyon
Farg‘ona
Samarqand
Buxoro
1008-yilda Mahmud G‘aznaviyning o‘zi 500 ta Jangga o‘rgatilgan fillarga ega bo‘lgan katta qo‘shin bilan qoraxoniylarga qarshi chiqadi va ularning qo‘shinini butunlay yakson qiladi. Shundan keyin qoraxoniylar Xurosonga harbiy yurish uyushtirishga boshqa jur’at etmaydi. Termiz, Qabodiyon, Xuttalon kabi Amudaryodan shimoldagi yerlar g‘aznaviylar tasarrufida qoladi

Davlatni odatda «qoraxon » unvoni bilan mulug‘langan «buyuk xon» boshqargan. Xonlik taxtiga og‘a-inichilik udumi asosida sulolaning eng Yoshi ulug‘ kishisi o‘tirgan. Xonlar «qoraxon» unvoni bilan birga, tavg‘achxon, arslonxon, bug‘roxon kabi faxriy unvonlar bilan ham ulug‘langan.

«Takin» (tegin) atamasi dastlab qadim turkiylarda xoqon vorisi, valiahdiga nisbatan qo‘llanilib, keyinchalik harbiy lashkarboshilar unvoni sifatida ham ishlatilgan

Davlat boshqaruvi
Dargoh
Oliy hukmdor o‘ziga tobe bo‘lgan viloyat va shaharlarga hukmdor sulola namoyandalarini tayinlab, bu bilan, tabiiy ravishda, butun mamlakat uzra o‘z siyosatini yurgizishni maqsad qilib qo‘ygan
Devonlar
Viloyat (mulk)larni takinlar boshqargan. Ular mustaqil siyosat yuritishga ham intilgan

G‘arbiy xoqonlikda somoniylar davrida mavjud bo‘lgan boshqaruv tizimi (bosh vazir, moliya ishlari, davlat rasmiy hujjatlarini ishlab chiqish, soqchilar boshlig‘i, xat-xabarlar, saroy ish boshqaruvchisi, muhtasib, vaqflar, qozilik ishlari devonlari) saqlanib qolgan. Shuningdek, viloyat boshliqlarini hokim, shahar boshlig‘ini rais, deb atash odati ham o‘zgarmay qolgan.

• G‘arbiy xoqonlikda somoniylar davrida mavjud bo‘lgan boshqaruv tizimi (bosh vazir, moliya ishlari, davlat rasmiy hujjatlarini ishlab chiqish, soqchilar boshlig‘i, xat-xabarlar, saroy ish boshqaruvchisi, muhtasib, vaqflar, qozilik ishlari devonlari) saqlanib qolgan. Shuningdek, viloyat boshliqlarini hokim, shahar boshlig‘ini rais, deb atash odati ham o‘zgarmay qolgan.