Qtisodiy ne

1-test

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
b	a	c	d	a	d	d	b	c	c
11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
d	c	b	b	a	b	c	b	b	d

2-savollar

1. 
   “Iqtisodiy ne’mat”, “mahsulot”, “tovar” va “xizmat” tushunchalari mazmuni.
   

J: Iqtisodiy ne’matlar — inson iqtisodiy faoliyati orqali yaratiladigan ne’matlar. Cheklanganlik muammosi — cheksiz ehtiyojlar va cheklangan resurslar o‘rtasidagi nomutanosiblik. Ularni erkin ne’matlar deb ataymiz. ... Pul barcha tovar va xizmatlarni ayirboshlash mumkin bo‘lgan maxsus tovardir. • Pul insoniyatning eng katta kashfiyotlaridan biridir. • Pul muomala, o‘lchov va jamg‘arish vositasidir. • ... Turli mahsulotlarning narxlarini o‘zaro taqqoslash orqali iste’molchilar ularni xarid qilishadi. Turli resurslarning narxlarini taqqoslash orqali firmalar ma’lum tovarlar va xizmatlarni sotib oladilar. Turli bozorlardagi narxlarni o‘zaro taqqoslab, sotuvchilar tovarlarining narxlarini aniqlash imkoniga ega bo‘ladilar.

2. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirish bosqichlari.

J : Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishdan keladigan samara ikki yoqlama tavsifga ega. Bir tomondan, u aholining bo’sh turgan mablag`larini o’ziga jalb qilib, ularning bozorga taziyqini pasaytiradi. Ikkinchi tomondan, yangi mablag`larni ishlab chiqarishga jalb etish va tovar ishlab chiqaruvchilar o’rtasida raqobatni yuzaga keltirish uchun sharoit yaratadi. Bu erda shuni ta’kidlash lozimki xususiylashtirish iqtisodiyotning davlatga qarashli bo’lmagan sektorini shakllantirishning yagona yo’li emas. Tashabbuskorlik asosida yakka tartibdagi xususiy mulkchilikka asoslangan, shuningdek, turli xil kooperativlar, shirkatlar, ma’suliyati cheklangan jamiyatlar ko’rinishidagi kichik va o’rta korxonalarni tashkil qilish – ikkinchi qudratli jarayon hisoblanadi.

3. Neoliberalizmning paydo bo’lishi va uning o’ziga xos xususiyati, belgilari.

J : Neoliberalizm. ljtimoiy-iqlisodiy o zgarishlar ta sinida XX asrning

30-yillarida liberalim neoliberalizmga osib o tdi Unda AQSH

prcidenti T. Ruzveltning yangi yo’li katla oin utdi Ruzvelt

davlatning iqtisodiy va ijtimoiy roli masalasini qaytadan ko rib chigdi

Neoliberallar davlatning igtisodiymunosabatlarni tartibga solishi, faol

ijtimoiy siyosat olib borishi zarurligini tan oladilar. Ular ijtimoiy adolatni

o'matishni, monopoliyalarning hokimiyalin chuklashni,moddiy

boyliklani soliq tizimi va davlatning ijtimoiy dasturlari orqali jamiyat

ning quyi qatlamlari fovdasiga ayta tagsimlashni clab chiqadilar

Shuningdek. liberalizmda boshqaruvchi va bushgarnluvchilarming o’zaro

kelishuvi, siyosiy jarayonda ommaning ishtirok etishi arurligi siyosiy

qurorlarni qabul qdish amaliyotini deiokrallashiurish muhim xarakterli

xususiyaatdir.

4. Ishlab chiqarish funksiyasi.

J:Ishlab  chiqarish  funksiyasi  qay darajada ishchi  boshiga kapital miqdori  k  ni  ishchi  boshiga ishlab  chiqarish  miqdori  y=f(k)  ni  ifodalaydi.  Ishlab  chiqarish funktsiyasi qiyaligi kapital ishlab  chiqarishning  marginal mahsulotidir:  Agar  bir  birlik tomonidan  ortsa,  MPK  taga  ortadi. Ishlab chiqarish funktsiyasi  kapitali  marginal mahsulotni  ozayib  ko'rsatib,oshgani sayin tekis bo'ladi. Ishchi boshiga ishlab chiqarish,  ishchi boshiga kapital

5. Keyingi qo‘shilgan omil unumdorligi

J: Iqtisodiy o‘sishni tahlil qilishda yuqorida ko‘rib chiqilgan ko‘rsatkichlardan tashqari yana keyingi qo‘shilgan ishlab chiqarish omillari unumdorligi ko‘rsatkichlari ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bu ko‘rsatkichlar, boshqa omillar sarfi o‘zgarmagani holda, har bir alohida omil sarfining qo‘shimcha o‘sishi ta’sirida mahsulot ishlab chiqarish hajmining qo‘shimcha o‘sishi hajmini belgilab beradi

6. Valter Oyken “iqtisodiy tizim” tiplari to’g’risida

J: Ishlab chiqarish omillari va ularning turkumlanishiga turlicha yondashuvlar. 

Ishlab chiqarish omillari to’g’risidagi nazariyalar.  

Ishlab  chiqarish  jarayonining  mazmuni  va  uning  iqtisodiy  asoslari.  Ishlab 

chiqarishning tarkibiy tuzilishi. Ishlab chiqarish jarayonining ikki tomoni. Qisqa va 

uzoq  davrda    ishlab  chiqarish  hajmining  o’zgarishi.  Ishlab  chiqarishning  jamiyat 

hayotidagi ahamiyati. Ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatishning o’zaro bog’liqligi.  

Ishlab  chiqarish  imkoniyatlari  va  uning  egri  chizig’i.  Ishlab      chiqarish   

funksiyasi.  Keyingi qo’shilgan omil  unumdorligi.  Unumdorlikning  pasayib borish 

qonuni.  Ishlab  chiqarishning  mikro  va  makro  darajasi.  Ishlab  chiqarish 

samaradorligi,  uning  ko’rsatkichlari  va  hisoblash  usullari.  Ishlab  chiqarish 

samaradorligini oshirish yo’llari va omillari.