Qurbonov f. A. Tarmoq mashinalari puxtaligi

Sifatni boshqarish — loyihalash va konstruksiyalash bosqichida maqbul 
darajani ta‘minlash, zamonaviy ilmiy-texnik imkoniyatlar va xaridor talabiga mos 
keltirish, so‗ngra ishlab chiqarish jarayonida bu sifat ko‗rsatkichlarini real 
mahsulotda ta‘minlab berish demakdir. 
 
1.4-rasm. Sifat halqasi. 

---

33 
Bu darajaga mahsulot sifatini kompleks boshqarish tizimlarni ishlab chiqib 
va tatbiq etib erishish mumkin.
Davlat standartlashtirish tizimi mahsulot sifatini boshqarishning asosiy omili 
bo‗lib xizmat qiladi.
Sifatni boshqarishning kompleks tizimiga quyidagilar kiradi: standartlar — 
maqsadni belgilovchi, ya‘ni mahsulot sifatiga qo‗yilgan talablar me‘yorlari; 
maqsadga erishishni ta‘minlovchi standartlar, ya‘ni sifatga ta‘sir etuvchi omillarni 
reglamentlashtirish.
Ehtiyojni oldindan bilish standartlari, mahsulot sifat texnik darajasi 
standartlari savdo assortimenti va sifatni boshqarishning hamma bosqichlarida 
ishtirok etishi kerak.
Loyihalash va tadqiq qilish bosqichida savdo tashkilotlari ishlab chiqarish va 
loyihalash korxonalariga yangi turdagi mahsulotni yaratish yoki yangilashga 
buyurtmalar berishlari kerak. Tajribaviy namunani qabul qilishda savdo xodimlari 
hal qiluvchi ovozlardan birini beradi, chunki yangi mahsulotning iste‘mol 
xossalariga to‗g‗ri baho berishi kerak.
Tayyorlash bosqichida mahsulot attestatsiyadan o‗tkaziladi. Savdo xodimlari 
Davlat attestatsiya komissiyasiga a‘zo bo‗lib kirishadi.
Bunda aholi talabi va ehtiyojidan kelib chiqqan holda mahsulot sifatiga 
xolisona baho berish kerak.
Muomala va taqsimot bosqichida savdo xodimlari tovarlarni saqlash, 
tashish, sotish sharoitlarini shunday yaratishlari kerakki, unda mahsulot sifatiga 
zarar yetmasligi lozim.
Bu bosqichda mahsulotlar sifat ko‗rsatkichlari bo‗yicha qabul qilinishi 
kerak.
Ekspluatatsiya va iste‘mol qilish bosqichida tovarlarni to‗g‗ri ekspluatatsiya 
qilish, ularga xizmat qilish, sifatini tiklash, eskirgan mahsulotlarni chiqitga 
chiqarish jarayonlarini tashkil qilish kerak. Savdo bu haqdagi axborotni 
xaridorlarga yetkazishi lozim.

---

34 
Yurtimizda mahsulot sifatini boshqarishning yagona davlat tizimi 
mavjuddir. Uning asosiy maqsadi kam mablag‗ sarf qilgan holda yuqori sifatli 
mahsulot ishlab chiqarishdan iborat. Bunday maqsad faqat ilm-fan, texnika 
yutuqlari, ilg‗or tajribani ishlab chiqarishga keng va izchil joriy qilish bilangina 
amalga oshirilishi mumkin. Yuqoridagi tizim davlat standarti asosida mahsulot 
ishlab chiqarishga asoslangan.
Mahsulot sifatini boshqarishning yagona davlat tizimi keng assortimentli 
yangi mahsulotni ishlab chiqish va o‗zlashtirishga mo‗ljallangan. Bu tizim Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan amalga oshiriladi. Mahsulot sifatini boshqarishning yagona 
davlat tizimi quyidagi vazifalarni o ‗z zimmasiga olgan: 
- mahsulotning iste‘mol va texnik darajasi to‗g‗risida ma‘lumot berish;
- ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifatini oshirish;
- mahsulot sifat darajasini baholash;
- yangi xil mahsulotni ishlab chiqish va u bilan ta‘minlash; 
- mahsulotni ishlab chiqarish texnologiyasini tayyorlash;
- material-texnik ta‘minot;
- metrologik ta‘minot;
- kadrlarni tanlash va tayyorlash;
- doimiy birxillikni ta‘minlash;
- tashish, saqlashni ta‘minlash;
- soha tekshiruvini ta‘minlash;
- sifatni rag‗batlantirish.
Hozirgi kunda ishlab chiqarish tashkilotlari va koxonalarida ISO 9000 
seriyali xalqaro standartlar talablariga muvofiq sifat menejmenti tizimi joriy etilib, 
sertifikatlashtirilmoqda.