Reja:
1. Bog’lovchi materiallarining qotish jarayonlarini.
2. Normal temperatura tezlashtirish usullari.
Tayanch so’zlar: Bog’lovchi materiallar, Normal temperatura, TSement, Kristallanish.
Qotishi. TSementni suv bilan korishtirgandan keyin unda gidrolizlanish (suvda parchalanish) va gidratatsiyalanish (suvni biriktirish) deb ataluvchi murakkab fizik-kimyoviy uzgarishlar boshlanadi.
Akademik A.A.Baykov tsementning kotish jarayonini uchta – erish davri, kolloid xolatga utish davri va kristallanish davrlariga buldi. Oxirgisi tsement xamiri mustaxkamligining usishi bilan ifodalanadi.
Gidratatsiya vaktida portlandtsement klinkeri minerallari suv bilan kuyidagicha boglanadi:
3CaOSiO2+(n+1)H2O2CaOSiO2nH2O+Ca(OH)2;
2CaOSiO2+nH2O2CaOSiO2nH2O;
3CaOAl2O3+6H2O = 3CaOAl2O36H2O;
4CaOAl2O3Fe2O3+nH2O = 3CaOAl2O36H2O+CaOFe2O3(n-6)H2O.
Erish davri. 1 soatdan 3 soatgacha bulgan vaktda tsement zarrachalari suv bilan xullanadi va ustki kismidan boshlab erish boshlaydi; vakt utishi bilan tuyingan eritma xosil buladi.
Kolloidatsiya davrida eritmadagi gidratli yangi xosilalar tuyinishi ortib boradi, ularni suvda erishi juda kamdir. Xosil bulgan eritma yangi xosilalar uta tuyingan xolatda buladi. Gidratli yangi xosilalar mayda kolloid zarrachalar – submikrokristallar – eritmadan ajralib tsement gelini xosil kiladi. Gellarning kup mikdorda xosil bulishi tsement xamirini kuyuklanishiga olib keladi. Bu tsement bilan suvni aralashtirgandan taxminan 3...5 soatdan sung ruy beradi. Gelь yelimsimon yopishkoklik xususiyatiga ega bulib, u tsement zarrachalarini yoki tuldirgichlar bulgan takdirda ularni xam uzaro yopishtiradi. Natijada tsement xamiri kuyuklashadi va uz plastikligini yukotib, asta-sekin kota boshlaydi. TSement kanchalik mayda tuyilsa va kotish jarayonidagi xarorat yukori bulsa, uning kotishi shuncha tezlashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |