Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
Gips xamirining normal quyuqligini aniqlash 
Gips xamirining normal quyuqligini ichki diametri 50 mm, balandligi 100 mm 
bo‘lgan mis yoki latup silindr yordamida aniqlanadi. Shisha ostidagi kogozga bir 
santimetr oralikdagi konsentrik aylanalar chiziladi. 
Tajribadan oldin shisha toza suvda xullangan yumshok buz gazlama bilan 
artilishi kerak. 
Ishni bajarish tartibi. Shisha plastinka gorizontal xolatda urnatilib, konsentrik 
aylanalar markaziga silindr joylashtiriladi. Gips namunasidan 300 g tortib olib, suv 
solingan idishga solib (suv miqdori gips ogirligidan taxminan 50-70% olinadi) bir 
jinsli qorishma xosil kilguncha 30 sekund davomida korishtiriladi. 
Gips qorishmasini darxol silindr ichiga solinadi, ustidagi ortiqchasini metall 
chizgich bilan kesb tashlanadi. 

---

46 
Gipsni suvga solgandan boshlab 45 sekund utgandan sung yoki korishtirish 
tugagandan 15 sekund keyin silindr tik vertikal xolda kutariladi. 
Silindr kutarilgandan sung gips xamirining yoyilish diametri oʻzaro ikki 
perpendikulyar yunalishda ulchab olib oʻrta arifmetik kiymati xisblanadi. 
Agar bu kiymat 120 mm ni tashkil etsa gips xamirining normal quyuqligi 
deyiladi. 
Gips xamirining normal quyuqligi foiz hisobida suv miqdori bilan
ifodalanadi va u quyuqligi uchun sarf bo‘ladigan suv ogirligini gips massasiga 
bo‘lgan nisbati bilan aniqlanadi. 
Normal quyuqlikdagi gips xamirining qotish muddatlarini aniqlash 
Gips xamirining qotish muddatlarini Vika asbobi yordamida aniqlanadi. 
Ishni bajarish tartibi: metall yoki chinni idishga gips xamirini normal 
quyuqligini ta’minlovchi miqdorda suv solinadi (50-70%). Keyin suvga 200 g tortib 
olingan gipsni solib, 30 sekund davomida korishtiriladi. Gips qorishmasi asbob 
xalqasiga solinadi, ortiqchasi pichok bilan tekislanadi. 
Shisha plastinka ustiga kuyilgan xalqa igna ostiga joylashtiriladi. Ignani gips 
qorishmasiga tekkunga qadar tushirilib, keyin ignani oʻzak oʻqi bilan maxkamlab 
qoʻyiladi. Keyin oʻzak oʻqi boʻshatiladi va igna qorishma ichiga erkin botadi. Oʻzak
oʻq bilan ignani tushishini har 30 sekundda qaytarib turish kerak. 
Qotishini boshlanishi (daqiqa) deb gips qorishmasi korishtirishdan boshlab to 
igna qorishmaga botirilganda birinchi marta xalqa tagiga yetmay qolgan davrgacha 
utgan vaqtga aytiladi. 
Qotishini oxiri (daqiqa) deb gips qorishmasini korishtirishdan boshlab to igna 
qorishmaga botirilganda 0,5 mm.dan ortiq botmay qolgan davrgacha oʻtgan vaqtga 
aytiladi.