Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Ohakni sunish haroratini va vaqtini aniqlash. Ishni bajarish tartibi: ohakni 
sunish haroratini va vaqtini aniqlash uchun xajmi 500 ml bo‘lgan termos idishdan 
foydalaniladi. Ohak namunasining ogirligi G g da quyidagi formula bilan 
hisoblanadi: 
G = 1000/A; 
Bu yerda: «A» - aktiv SaO va MgO larning miqdori. 
Namuna kolbaga joylashtiriladi va unga 25 ml suv ko‘yilib tekislangan yog‘och 
tayokcha bilan tez aralashtiriladi. Termometrning simobli uchi qorishma ichiga 
butunlay botib turishi kerak. 
Suv qoʻshilgandan boshlab xar bir daqiqada haroratning uzgarishi yozib 
boriladi. Agar 4 daqiqa davomida harorat 1
o
S dan kup uzgarmasa tajriba tugallangan 
hisoblanadi. 
Ohakning sunish vaqti deb, suv qoʻshilgandan boshlab to harorat 1 daqiqada 
0,25
o
S uzgarmaguncha utgan vaqtga aytiladi. 
1000
100
.
.


m
С
з
о

---

58 
3. Boʻlim bo‘yicha mashqlar. Qurilishbop havoy ohak 
 
1 misol. 10% namlikdagi 10 t ohaktoshni tulik pishirganda qancha miqdorda
soʻnmagan ohak olinadi? 
Yechish: Ohaktoshni qizdirish vaqtida tarkibidagi 10% namlik buglanadi va 
bunda quruq ohaktosh 10000 – 1000 = 9000 kg = 9 t qoladi. 
Ohaktoshni parlanish formulasida 1 t ohaktoshdan qancha ohak olish 
mumkinligini aniqlash mumkin: 
SaSO
3

SaO + SO
2
100 - 56 + 44 
1000 - X 
shundan sung 9 t ohaktoshdan qancha ohak olinishini aniqlash mumkin: 
560

9 = 5040 kg 
2 misol. Tarkibida 3% qattiq jins aralashmasi bo‘lgan 100 kg soʻnmagan 
ohakdan quruq usulda sungan ohak olish uchun qancha suv talab qilinadi? Bunda suv
yuqotish (sachrashi, buglanishi) oxirligi bo‘yicha 6% ga teng.