Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Yechish: Kimyoviy birikish xususiyati bor bo‘lgan soʻnmagan ohak miqdori: 
SaO + N
2
O = Sa(ON)
2 
56 18 74 nisbiy molekulyar ogirligi. 
Demak, kimyoviy birikish xususiyati bor bo‘lgan SaO miqdori 
SaO – 97 kg (100 – 3 = 97kg) 
Kerakli suv miqdori nazariy jixatdan reaksiyadagi nisbiy molekulyar ogirligidan 
aniqlanadi: 
56 : 18 = 97 : X 
X = 31,2 l 
Suv miqdori nazariy jixatdan 31,2 l ga teng ekan. Amalda esa suv miqdori 6% li 
yuqotish hisobiga, nazariy suv miqdori 106% ni tashkil etadi: 
кг
Х
560
100
56
1000




---

59 
31,2 + 1.9 = 33,1 l 
3 misol. Tarkibida 50% (ogirligi bo‘yicha) suv bo‘lgan ohak xamirini oʻrtacha 
zichligi aniqlansin. Kukun shaklidagi gidrat ohakning zichligi 2,05 g/sm
3
. 
Yechish. 1 t ohak xamirida 500 kg ohak va 500 kg suv bor. Ohakni egallagan 
mutlak (absolyut) xajmi: 
ga teng bo‘ladi. 
Suvni xajmi 500 sm
3
boʻlsa, ohak xamirini egallagan mutlok (absolyut) xajmi 
244+500=744 sm
3
ga teng bo‘ladi. Ohak xamirini oʻrtacha zichligi 
ga teng bo‘ladi. 
4 misol. Aktivligi (SaO miqdori) 70% bo‘lgan 1 t soʻnmagan ohakdan ogirligi va 
xajmi bo‘yicha qancha miqdorda ohak xamiri olish mumkin. 
Ohak xamirida suv umumiy ogirlikdan 50% ni tashkil etadi. 
Ohak xamirini oʻrtacha zichligi 1400 kg/m
3
. 
Yechish. 1 g. mol soʻnmagan ohakdan olinadigan sungan ohak miqdorini kimyoviy 
reaksiyadan foydalanib aniqlaymiz: 
SaO + N
2
O = Sa(ON)
2 
56 + 18 = 74
1 t soʻnmagan ohakdan
sungan ohak chikadi. 
Soʻnmagan ohakni aktivligi 70% boʻlsa, sungan ohak miqdori 
bo‘ladi. 
Ohak xamirida ogirligi bo‘yicha 50% ohak va 50% suv bo‘lganligi uchun, 1225 kg 
ohak uchun 1225 l suv sarflanadi, shunda ohak xamiri ogirligi bo‘yicha 2450 kg va 
xajmi bo‘yicha 2450:1400 = 1,75 m
3
ga teng bo‘ladi. 
3
244
05
,
2
500
см

3
/
1340
744
1000
м
кг

кг
1221
56
74
1000


кг
1225
3
,
0
7
,
0
56
74
1000











---

60