Qurulish materiallari sohasidagi standartlar

Xalqaro standart - bu bir yoki bir nechta xalqaro standartlar tashkiloti tomonidan ishlab chiqilgan texnik standart. Xalqaro standartlar butun dunyo boʻylab koʻrib chiqish va foydalanish uchun mavjud. Bunday tashkilotning eng mashhuri Xalqarostandartlashtirishtashkiloti (ISO). Boshqa taniqli xalqaro standartlar tashkilotlari, shu jumladan Xalqaro elektraloqa ittifoqi (XEI) va Xalqaro elektrotexnika komissiyasi (IEC). Ushbu uch tashkilot birgalikda Jahon standartlari boʻyicha hamkorlik alyansini tuzdila

Xalqaro standartlar toʻgʻridan-toʻgʻri qoʻllash yoki xalqaro standartni mahalliy sharoitlarga mos ravishda oʻzgartirish jarayoni orqali qoʻllanilishi mumkin. Xalqaro standartlarni qabul qilish texnik mazmunda xalqaro standartlarga ekvivalent yoki deyarli bir xil boʻlgan milliy standartlarni yaratishga olib keladi, lekin tashqi koʻrinish, belgilar va oʻlchov birliklari boʻyicha tahririy farqlarga ega boʻlishi mumkin, nuqtani vergul bilan almashtirish. kasr belgisi va asosiy iqlim, geografik, texnologik yoki infratuzilma omillari yoki maʼlum bir standart vakolatli organ tegishli Qurilish materiallari - binolar (inshootlar) qurish va taʼmirlashda ishlatiladigan tabiiy va sunʼiy ashyolar hamda buyumlar. Umumiy ishlarga moʻljallangan (mas, se-ment, beton, yogʻoch materiallar) va maxsus (mas, akustika materiallari, issiklik izolyatsiya materiallari, oʻtga chidamli materiallar) xillari bor.

Xalqaro standartlar - har bir davlat, milliy standartlar tashkiloti yoki biznes tomonidan mustaqil va alohida ishlab chiqilgan texnik reglamentlar va standartlar oʻrtasidagi farqlar tufayli xalqaro savdodagi texnik toʻsiqlarni bartaraf etishning bir usuli. Texnik toʻsiqlar turli guruhlar birlashganda paydo boʻladi, ularning har biri katta foydalanuvchilar bazasiga ega boʻlib, ular oʻrtasida bir-biriga mos kelmaydigan yaxshi oʻrnatilgan ishlarni qiladilar. Xalqaro standartlarni oʻrnatish bu muammoning oldini olish yoki bartaraf etishning bir usuli hisoblanadi. Buni qoʻllab-quvvatlash uchun JahonSavdoTashkilotining (JST) Savdodagi Texnik Toʻsiqlar (TBT) Qoʻmitasi aʼzolarga xalqaro standartlarni ishlab chiqishda rahbarlik qiluvchi Olti tamoyilni eʼlon qildi

deb hisoblagan xavfsizlik talablarining qatʼiyligi sababli hukumat qoidalari yoki sanoatga xos talablardagi ziddiyatlardan kelib chiqadigan farqlar.

Texnologik va ekspluatatsiya alomatlariga koʻra quyidagi asosiy guruhlarga boʻlinadi. Tabiiy tosh materiallar — mexanik ishlov beriladigan togʻ jinslari (qoplama plitalar, chaqiq tosh, shagʻal va boshqalar). Keramik materiallar va buyumlar — tuproqli xom ashyolardan qoliplash, pishirish yoʻli bilan tayyorlanadi (qarang Keramika, Gʻisht). Anorganik bogʻlovchi moddalar — suv bilan aralashganda plastik boʻtqaga, keyin toshsimon holatga aylanadigan kukunsimon materiallar (sement, gips, ohak va boshqalar). Beton va qorishmalar — bogʻlovchi moddalar, suv va toʻldirgichlar aralashmasidan olinadigan, maʼlum fizik-me-xanik va kimyoviy xossalarga ega boʻlgan tabiiy tosh materiallar. yirik oʻlchamli yigʻma konstruksiyalar va buyumlar tayyorlashda yengil betonlar ishlatiladi.

Metallardan qurilishda, asosan, poʻlat prokatlar ishlatiladi. Poʻlatdan armaturalar, bino karkaslari (sinchlari), quvurlar, trubo-provodlar, yopma materiallar va boshqa tayyorlanadi. Shu bilan birga alyuminiy qotishmalaridan ham foydalaniladi. Issiqlik izolyatsiya materiallari (mineral paxta, penobeton, asbest, penoshisha, fib-rolit va boshqalar) bino, inshoot, sanoat jihozlarining oʻraladigan konst-ruksiyalari uchun, quvurlarning issiklik izolyatsiyasi uchun ishlatiladi. Organik bogʻlovchi moddalar va gidroizolyatsiya materiallari — bitumlar, ruberoid, tol, asfalt-beton va boshqa Polimeryaarta sin-tetik polimerlar asosida tayyorlanadigan materiallarning katta guruhi kiradi

Joriy yil 6 oktyabrda “Qurilish cohasiga oid talablarni soddalashtirish hamda texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlarni tizimlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Hukumat qarori qabul qilindi.
Qarorga ko‘ra, qurilish sohasiga oid talablarni soddalashtirishning asosiy maqsadlaridan biri etib eskirgan va o‘z ahamiyatini yo‘qotgan shaharsozlik normalari va qoidalarini qayta ko‘rib chiqish belgilandi. 2023 yil 1 yanvardan “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi qonun doirasida amalga oshiriladigan qurilish-montaj, rekonstruksiya va mukammal ta’mirlash ishlarining loyiha-smeta hujjatlaridagi qiymati smeta-resurs normalari asosida shakllantiriladi.
Qurilish-montaj, rekonstruksiya va mukammal ta’mirlash ishlarini o‘z mablag‘lari hisobidan moliyalashtirayotgan tadbirkorlik sub’ektlari uchun smeta-resurs normalari tavsiyaviy xususiyatga ega bo‘ladi.
Qurilish reglamentlari hamda smeta-resurs normalari texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlar jumShaharsozlik normalari va qoidalari kamida har 3-4 yilda qayta ko‘rib chiqiladi va zaruratga ko‘ra yangilab boriladi. Qurilish materiallari va jihozlariga oid standartlar faqat Qurilish vazirligi tomonidan qabul qilinadi.
Shaharsozlik faoliyati sohasiga doir milliy normativ hujjatlar bilan bir vaqtda ruxsat etiladigan xorijiy normativ hujjatlar asosida ishlab chiqilgan hamda xorijiy davlatlarda ekspertizadan o‘tkazilgan
loyihalarning tegishli qismlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri tan olinadi.
lasiga kirmaydi hamda ularni huquqiy ekspertizadan o‘tkazish talab etilmaydi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1.kknews.oz
2.Wikipendia
3.Glotr.uz
4.ilmiy.bmti.uz
5.nammdu.uz
https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.muayene.com%2Fimages%2FDiger-Hususlar-Standartlari.jpg&tbnid=i7aQp8expzt6mM&vet=12ahUKEwj2uJ3Ph5GCAxXwEBAIHYTTDaEQMygBegQIARBT..i&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.muayene.com%2Fuz%2Fstandartlar%2Fyapi-malzemeleri-ve-binalar-standartlari%2Fyapi-malzemeleri-ve-binalar-insaat-sanayi-diger-hususlar-standartlari&docid=0GgBUE7JDc6TPM&w=700&h=471&q=qurilish%20materiallari%20standartlari&ved=2ahUKEwj2uJ3Ph5GCAxXwEBAIHYTTDaEQMygBegQIARBT