Р. Халимметова илмий тадқИҚот методологияси

3. Тадқиқотчилик лойиҳа-конструкторлик ишланмалари. Амалий 
тадқиқотлардан фарқли ўлароқ лойиҳа конструкторлик ишланмалари конкрет 
техник вазифани бажариш мақсадини кўзлайди. Бу - масалан, бирон-бир 
аппарат ёки иншоот лойиҳасини яратиш, ишлаб чиқаришнинг технологик 
схемаларини тайёрлаш бўлиши мумкин. Бу тадқиқот янги илмий билимларни 
олишдаги изланишлар билан боғлиқ бўлмайди, лекин конкрет лойиҳа 
конструкторлик вазифаларини ечиш учун фундаментал ва амалий фан 
натижаларидан фойдаланишга қаратилган бўлади. Бу ерда гап кашфиётчилик 
ҳақида эмас, балки ихтирочилик ҳақида боради. Фундаментал ва амалий 
тадқиқотларда олим амалда мавжуд бўлган, лекин номаълум нарса ва ҳодисани 
тавсифлаш ва тушунтиришга ҳаракат қилса, лойиҳа конструкторлик 
ишланмаларида мавжуд бўлмаган нарсани ўйлаб топиш ва яратиш ҳақида гап 
кетади. 
4. Инновацион тадқиқотлар - муайян соҳада мавжуд билимларга таяниб 
ишлаб чиқариш учун фойдали янги ишланмани ихтиро қилишни назарда 
тутади. 

---

107 
 
5.Ёшларнинг амалий ва фундаментал тадқиқотлари бу нисбатан янги 
йўналиш бўлиб, унда олимларнинг фундаментал ва амалий аҳамиятга эга 
бўлган илмий изланиш натижалари ўз ифодасини топади. Мустақиллик 
йилларида олимларнинг илмий изланишлари учун шароит яратилди. Илмий
тадқиқот ишлари бўйича танловлар эълон қилиниб, уларнинг назорати “Фан ва 
технологияларни мувофиқлаштирувчи Давлат қўмитаси” ташкил қилинди.
13 
Фундаментал, амалий тадқиқотлар ва тадқиқотчилик ишланмалари 
ўртасида аниқ чегара мавжуд эмас, улар кўпинча бир-бири билан боғланган. 
Фан ва амалиёт ўртасидаги чегара омонат ва ҳаракатчандир. Ҳозирги давр 
шароитида амалиёт ўзининг ҳар бир қадамида фанга таянади. 
Илмий билимнинг ўсиш қонуниятлари. Фаннинг “Ўсиш нуқталари”. 
Ўз ривожланиш жараёнида фан ўзи тўплаган билимлар ҳажмини ўстириш 
билан бир вақтда унинг мазмунида ҳам сифат ўзгаришлари ясайди, уни олиш ва 
асослаш усулларини такомиллаштиради,уни такомиллаштириш тизимини қайта 
қуради. 
13
1.Шермухамедова Н.А.Илмий тадқиқот методологияси.Дарслик-Т.:”Фан ва технология”, 2014. - 308-312-
бетлар. 
Инновацион ғоялар