R. X. Maksudov

3.13a-rasmda
koM'satilgandek 
bo Mar edi. Lekin tishlarni ng deformatsiyalanishi natijasida bu ishlashish 
3.13b-rasmdag\dek
boMadi. Bunda tish eni b o ’yicha kuchlanishning 
taqsimlanishi 
uning 
deformatsiyalanishiga 
nisbatan 
3.13g-rasmda 
koM'satilgan; q max/q0‘i nisbat yuklanishini tish eni bo'y icha notekis 
taqsimlanishini koM'satadi (shartli belgisi k6).
Yuklanishlarni notekis taqsimlanishi kontakt va eguvchi kuchla­
nishning qiymatini oshiradi. Bu notekis taqsimlanish natijasida gMldirak 
tishlarining Yon uchlari sinmasligi uchun 
3.13g-rasmda
ko'rsatilgandek 
qirqib q o ‘yish mumkin. Yuklanish o 'zg arm as boMib, tish yuzasining
63
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qattiqligi < 350N V b o ‘lganda, kuchlanishlar t o ‘planishi, tishli g ‘ildirak- 
larning o ‘zaro moslashuvi natijasida asta-sekin y o ‘qolib ketadi.
%r
f m a x
3.13-rasm .
U zatm an in g tezligi Y > 15m /s g ‘ildirak tishlarining ishchi yu zasi­
ning qattiqligi > 3 5 0 N V b o ‘lganda, kuchlanish t o ‘planishini kamaytirish 
uchun g ‘ildirakning tish shaklini b ochkasim on qilib, enini nisbatan 
k am aytirish tavsiya etiladi.
D em ak, uzatmalarni loyihalash ja ray o n id a kuchlanishlarni to ‘pla- 
nishini kam aytirish uchun vallarni, tayanchlarni, korpuslarni bikrligi 
j u d a katta b o ‘lmasligiga e 'tib o r berish kerak.
Y uklanish o ‘zgarmas b o ‘lib, tezlik у<15лг/с ham d a bironta g ‘iidirak tish 
y u zasin in g qattiqligi <350
ив
b o ‘lganda 
К пз = К Рз = 1 ,0 .
Tish yu zasin in g qattiqligi > 3 5 0 N V b o i g a n d a :
a) S ilindrsim on tishli g i l d i r a k l a r uchun
Kyp
= 1 +