R. X. Maksudov

и
bunda r, >13 b o i i s h i shart; Tishii zanjirlar uchun 
yetaklovchi yulduzcha tishlar soni 
- =35-2
и
bunda r, >17 b o i i s h i shart.
Bunda: u - uzatm aning uzatish soni.
Yetaklanuvchi yulduzcha tishlar sonini max qiymati vtulka-rolikli 
zanjirlar uchun r 2<90; rolikli zanjirlar uchun r, <
120
; tishli zanjirlar 
uchun 
< 140.
Y ulduzcha uchun sekin haraktlanadigan uzatm alarda 
SCh-20 
markali c h o ‘yan materiallardan yoki mustahkamligi yuqori antifriksion 
material 
1
ardan tayу orlanadi.
i l l

---

р
5.4-rasm.
Y ulduzchalar asosan uglerod bilan to ‘yintirish m um kin boMgan 
o ‘rta 
uglerodli 
legirlangan 
(20X, 
12XN3A, 
45, 
40X, 
50T2) 
materiallardan tayyorlanadi, qattiqligini toblash y o ‘li bilan >45 HRC 
gacha yetkaziladi.
Zanjirli uzatm alar uzatish sonini u<4 olish ta vsiya etiladi, lekin 
u<7 gacha olish m umkin.
Uzatma tarm oqlardagi kuchlar. 
Zanjirli uzatm alarda hosil 
b o ‘ladigan k u ch lam in g y o ‘nalish sxemasi tasmali uzatm alarnikiday 
b o ‘ladi, y a ’ni bu uzatm alarda ham
Flt F2
zanjirning yetaklovchi va 
yetaklanuvchi tarm oqlaridagi kuchlar; F r aylanm a kuch; Fy-dastlabki 
taranglik kuchi; F v-m arkazidan qochirm a kuch t a ’sirida hosil b o ‘ladigan 
kuch.
Asosiy kuchlar orasidagi m unosabat ham tasmali uzatm alardagiga 
o ‘xshash, y a ’ni
bu yerda: c/-bir m etr zanjirning massasi kg/m; v-aylanma tezlik, m/s; 
Zanjirli uzatma uchun dastlabki taranglik deganda zanjirli uzatm aning 
normal ishlashi uchun zanjirning tarang tortilishi emas. balki m a ’lum 
darajada salqilikka ega b o ‘lishi tushinilishi kerak. Odatda, salqilik 
zanjirning og'irligi tufavli hosil boMadi. Shuning uchun zanjirning o ‘z 
o g ‘irligidan uning ta r m o g ‘ida hosil b o ‘ladigan taranglik kuchi dastlabki 
taranglik kuchi deb yuritiladi va quyidagicha topiladi: