R. X. Maksudov

K F ,
_
2 T 2 ■ К
' 
/
~ ( f d 2y
bunda: K=1.25-l,5-xofsizlik koeffitsiyent; ^ k a to k la r o ‘rtasidagi 81фап1Ь 
ishqalanish koeffitsiyenti. Katoklar po‘lat voki cho‘yan materiallardan 
tayyorlanib yog4lanmasa/= 0,15-0,20; y o g ‘lansa /=0,04-0,05.
Uzatm ada quvvat ishqalanishni yengish uchun s a rf qilinadi, bunda 
f.i.k qiymatini r)=0,9-0,95 olinadi.
7.3-§. Katok materiallari
Katok 
materiallari. 
Friksion 
uzatm alarda 
katok 
materiallarini 
ishqalanish koeffitsiyenti / (siquvchi kuch nisbatan kam b o ilishi uchun) 
elastiklik moduli E (elastiklik sirpanishni kamaytirish uchun) yuqori, 
shuningdek yyeyilishga chidamli b o i i s h i kerak. Friksion uzatmalarda 
ishlatiladigan katok materiallami quyidagicha tanlash tavsiya etiladi.
l.T oblangan p o ‘lat materiallar o 'z a ro ju ft hosil qiladi. Bunda 
katoklar 
lSxGT. 
S h x i5 , 
65G 
markali 
p o ‘Iat 
materiallaridan 
tayyorlanadi. Bunday materiallardan tayyorlangan katoklar yeyilishga
161

---

chidamli, uzatm alarning F.I.K yuqori b o i a d i . U zatm alarning gabarit 
oMchamlari nisbatan kichik, lekin tayyorlash jara y o n id a yuqori darajada 
aniqlikni talab qiladi.
2 .U zatm ada katoklarni biri tekstolit, fibra, ikkinchisi p o ‘lat 
m ateriallaridan tayyorlanadi 
(7.2-rasm).
A sosan kam quvvatli ochiq, 
yuqori aniqlikni talab qilm aydigan uzatm alarda ishlatiladi. K atok 
materiallari nisbatan tez yeyiladi.
3 .Uzatmalarda 
katoklarning 
biri 
metal lokeramika, 
ikkinchisi 
toblangan p o ‘lat m ateriallaridan tayyorlanadi. Bunday materiallar 
quvvat uzatadigan ochiq uzatm alarda ishlatiladi.
Ishqalanish koeffitsiyenti / qiymatlari:
K atoklar p o ‘lat materialidan tayyorlangan b o ‘lib u quyilgan vannalarda 
ishlatilsa - 0.0 4-0.05;
K atoklar p o ‘lat m ateriallardan tayyorlangan b o ‘lib bittasi 
p o ‘lat 
ikkinchisi c h o ‘yan materiallaridan tayyorlangan b o ‘lsa ishqalanish 
yuzasi y g ‘lanm aganda - 0 .1 5 -0 .1 8 ; Katoklarni biri tekstolit, fibra, 
ikkinchisi p o ‘lat m aterialidan tayyorlangan b o 4lib ishqalanish yuzasi 
y o g ‘ianm aganda - 0 .3 0 -0 .3 5 . K atoklarning biri m etallokeram ika ikkin­
chisi p o 'la t materiallaridan tayyorlangan b o ‘lib ishqalanish yuzasi 
y o g ‘langan - 0.30—0.35.