R. X. Maksudov

q^ L ± £ L < u ]
[5.9]
115

---

bu yerda: F, - a y la n m a kuch, N hisobida; A yuz-zanjim ing tayanch yuzasi. 
Xp-zanjir qatorini hisobga oluvchi koeffitsiyent.
« = 1, 
2, 
3, 
4
A = l,
1.7, 
2.5 
3.
Rolikli zanjirni qadami quyidagicha aniqlanadi:
,=21 &
 
mm’ 
[5 Л 0 1
bunda: 
T\
- yetaklovchi valdagi 
aylanuvchi m o m e n t N-m, Куц- 
yuklanish koeffitsiyenti; [q]- sham irlardagi ruxsat etilgan bosim, M Pa; 
X-
zanjir qatorlarni hisobga oluvchi koeffitsiyent.
Aniqlangan 
qiym at 
standart 
b o ‘yicha 
yaxlitlanib 
olinadi.
Bosim ning ruxsat etilgan qiymati zanjir = 1 5000s gacha ishlashi 
t a ’minlanadi.
Rolikli zanjirli uzatm alarni hisoblash tartibi:
1. Yetaklovchi va yetaklanuvchi yulduzcha tishlar soni 
Z\—
31- 2u; 
Z mm = 11-13; Z 2= Z r u bunda Z
2
< 120 boMishi kerak. Chunki tishlar 
sonining oshishi bilan zanjirlam ing harakat davom ida yulduzchalardan 
chiqib ketish xavfi tugM'adi.
2. Zanjirning qadami. t= 28
yaxlitlanib olinadi. Bu yerda: T r burovchi m om ent 
Nmm;
yetaklanuvchi 
yulduzcha tishlar soni; [q]- zanjirlar uchun ruxsat etilgan bosim n /m m ‘ 
qiymati jadvaldan olinadi; 
X-
zanjirdagi qatorlar sonini bildiradi. K vu= 
Ki -K
2
-K
3
-K
4
-K
5
-K
6
- yuklanish koeffitsiyenti 
boMib, qiymatlari 
quyidagicha olinadi.
K]- yuklanish xarakterini hisobga oluvchi koeffitsiyent, agarda 
yuklanish o ‘zgarmas yoki bir tekisda yoki shunga yaqin boMsa K]=1,0. 
Y uklanish zarb bilan boMganda K i = l ,2—1,5.
K 2- uzatmani m oylash yoMlarini hisobga oluvchi 
koeffitsiyent 
boMib. m oylash doim iy boMganda K 2= 0.8; doim iy ravishda tomchilab 
m oylansa K
2
=1,0: vaqti-vaqti bilan moylansa K
2
= l,5 .
K 3- uzatmani gorizontga nisbatan qiyalik bilan joylanishni hisobga 
oluvchi koeffitsiyent, 
a < 45° 
boMsa K
3
=1,0; 
a
> 
45° 
boMganda K 3= l,2 5 .
K 4- uzatmani taranglash yoMlarini hisobga oluvchi koeffitsiyent. 
U z a tm a avtomatik ravishda taranglansa K
4
=1,0 vaqti-vaqti bilan 
taranglansa K 4= l .25.
K 5- uzatm ani ishlash sharoitini hisobga oladi. Ish bir smenali 
boMganda K
5
=M,0. Ish uch smenali boMganda К
5
= 1,5.
м •