Radiolokatsion jihoz qurish asoslari

Radiolokatsion jihoz qurish asoslari.
Radiolokatsion jihozlar radioto‘lqinlarning xossalaridan foy­da­la­nish­­ga asoslanib quriladi. Bunday xossalar radioto‘lqinlarning jism yuzasidan qaytish effekti, nur­la­nish va qayta nurlanish hodisalaridir.
Radiolokatsion jihozlar yordamida harakatdagi turli nishonlarni aniqlash, ular harakati parametrlarini o‘lchash vazifalari bajariladi.
Nishonni aniqlash, uning koordinatalari va harakat parametrlarini o‘lchash jarayoni radiolokatsion kuzatuv deb ataladi. Bunday jarayonni ba­ja­ra­digan tizim va qurilmalar radiolokatsion stansiya yoki radiolokator deb ata­ladi.
Radiolokatsion nishonni aniqlash uslubiga qarab radiolokatsiya jarayoni aktiv radiolokatsiya, passiv radiolokatsiya va aktiv javobli aktiv ra­dio­lo­katsiya turlariga bo‘linadi.
Aktiv radiolokatsiya (rasm.31) usuli radiolokatsion stansiya uzatkichi radiolo­katsion kuzatuv jarayonida tarqatgan elektromagnit to‘lqinlari ni­sho­ndan qayt­­ganidan so‘ng qabulqilgichi orqali qabul qilib olishga asoslangan.
Bu erda radiostansiyaning qabulqilgichi qaytgan signalni qayta ishlab nishon to‘g‘risidagi ma’lumotni ajratib oladi. Radiolokatsion stansiya uzatkichi nurlatgan (tarqatgan) signal zondlovchi va qabulqilgichi qabul qilgan signal qaytgan sig­nal deb ataladi.

Rasm.31. Aktiv radiolokatsiya

Aktiv radiolokatsiyaning boshqa turi aktiv javobli turidir (rasm.32). Bunday usul tizimda radiolokatsion kuzatuv nishonida maxsus retranslyasion qa­bul­qilgich uzatkich o‘rnatilgan bo‘lib, uning qabulqilgichi radiolokatsion stan­siya signalini qabul qilib olgandan so‘ng, qayta ishlab uzatkichi orqali atrof­ga shifrlangan javob signali tarqatadi. Bunday signal radiolokatsion stansiya qabulqilgichida qabul qilinib nishon to‘g‘risidagi ma’lumotlarni oladi.