Radioreleyli aloqa

Mavzu: Radioreleyli aloqa va yuldoshli aloqa liniyalarini liniyalarini tashkil etish. Yuldoshli navigasionn tizimlari va ularning o’zga xos xususiyatlari
Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Bosh qisim
   

1. 
   Radioreleyli aloqa
   
2. 
   Yuldoshli aloqa liniyalari
   
3. 
   Yuldoshli navigasionn tizimlari va ularning o’zga xos xususiyatlari
   

3. 
   Xulosa va foydalanilgan adabiyotlar
   

Kirish
Radioreleli aloqa (radio... va rele) — qabul qilishuzatish radiostansiyalari zanjiridan iborat avtomatik radioaloka. Bir punktdan qabul qilingan signallar oraliq st-yada kuchaytirilib, ikkinchisiga uzatiladi. Styalar bir-biridan 40–60 km masofada quriladi. Radioreleli aloqada ultraqisqa toʻlqinlardan foydalaniladi. Radioreleli aloqa liniyalari katta sigʻimli (magistral), oʻrtacha sigʻimli (zonali), kam kanalli (temir yoʻl transporti, gaz quvurlari, neft quvurlari va boshqalarda qoʻllaniladigan) liniyalarga boʻlinadi. Har bir liniya imkoniyatini oshirish uchun bir necha (6 ta5 gacha) yuqori chastotali tarmoqlar qoʻllaniladi. Tarmoq lar mustaqil ishlaydi, lekin hammasi umumiy antennadan foydalanadi. Har qaysi tarmoqdan bir vaqtda 600—1000 telefonda gaplashish yoki 1 ta sifatli teledastur uzatish mumkin. Radioreleli aloqada yoʻnaltirilgan kuchli antennalardan foydalaniladi. Birinchi 5 ta telefon kanaliga moʻljallangan Radioreleli aloqa liniyasi 1935-yil AQSH da Nyu-York bilan Filadelfiya orasida qurilgan. Radioreleli aloqa shaharlararo telefon va telegraf aloqasi oʻrnatish, radio va televideniye dasturlarini uzok, masofalarga uzatish, teleboshqarish hamda teleoʻlchash signallarini uzatish maqsadlarida, harbiy ishda qoʻllaniladi
Radio-Relay Aloqa
Odatda antennalarining ko'rish chizig'i bilan belgilangan oraliqlarda joylashgan radio uzatuvchi-qabul qiluvchilar tarmog'i yordamida amalga oshiriladigan radioaloqa. Har bir reley stantsiyasi qo'shni stantsiyadan signal oladi va signalni kuchaytiradi va keyingi stantsiyaga qayta uzatadi.
Radioreleyli tizimlar telefon, telegraf va televidenie signallarini detsimetr va santimetr toʻlqin uzunliklarida koʻp kanalli uzatish uchun ishlatiladi. Desimetr va santimetr to'lqin uzunliklaridan foydalanish bir vaqtning o'zida bir necha o'nlab megahertzgacha bo'lgan signal o'tkazuvchanligidan foydalangan holda ko'p sonli radio uzatgichlarni ishlatish imkonini beradi; bundan tashqari, bu to'lqin uzunliklarida atmosfera va sanoat radio shovqinlari darajasi past bo'lib, yuqori yo'nalishli antennalardan foydalanish mumkin. Desimetr va santimetr to'lqinlarining barqaror tarqalishi faqat ko'rish chizig'i chegaralarida sodir bo'lganligi sababli, uzoq masofalardagi aloqalar juda ko'p sonli reley stantsiyalarini qurishni talab qiladi. Stantsiyalar orasidagi masofani iloji boricha oshirish uchun antennalar 70–100 m balandlikdagi ustunlar va minoralarga va imkon qadar baland joylarga o'rnatiladi. Yassi hududlarda stantsiyalar orasidagi masofa odatda 40-50 km; tarmoqning alohida bo'g'inlarida troposfera radioaloqalaridan foydalanish bu masofani 250-300 km ga oshirish imkonini beradi. Odatda har bir stantsiyada bir nechta qabul qiluvchi-uzatuvchi qurilmalar o'rnatiladi. Ushbu birliklar umumiy uskuna binosida joylashgan bo'lib, umumiy quvvat manbai, umumiy antenna tayanchlari va umumiy antennalardan foydalanadi. Bu liniyani bir nechta aloqa magistrallari bilan ta'minlaydi va uzatish quvvatini oshiradi. Ko'pgina telefon kanallarida signallarni bir vaqtning o'zida uzatishni ta'minlash uchun kanallarning chastota bo'linishi va vaqt bo'linishi qo'llaniladi. Chastota bo'linishi vaqt bo'linmasidan ko'ra har bir magistralda ko'proq kanallar sonini ta'minlaydi, masalan, 100 tadan farqli o'laroq 2700 tagacha; ammo vaqtni taqsimlash apparati oddiyroq va ixchamroq.
Radiorele aloqa liniyalari temir yoʻl, gaz va neft quvurlari boʻylab aloqa oʻrnatishda foydalaniladigan yuqori quvvatli liniyalarga (magistral liniyalarga), oʻrta quvvatli liniyalarga (mintaqaviy liniyalarga) va kam sonli kanalli liniyalarga boʻlinadi. elektr uzatish liniyalari. Harbiy maqsadlarda mobil reley stantsiyalari bilan ishlatiladigan oz sonli kanalli liniyalar ham mavjud.
1935 yilda Nyu-York va Filadelfiya o'rtasida qurilgan birinchi radioreleyli aloqa liniyasi beshta kanalga ega edi. Mikroto'lqinli muhandislik sohasida erishilgan yutuqlar natijasida 1950-yillardan boshlab radioreley liniyalari qurilishi jadal sur'atlar bilan davom etdi. 1970-yillarning boshlariga kelib, barcha rivojlangan mamlakatlar har bir liniyada bir necha ming telefon kanallari bo'lgan murakkab radioreleyli tarmoqlarni qurdilar. 1970-yillarning o'rtalariga kelib, SSSRda umumiy masofalar 10000 km gacha bo'lgan liniyalarda ishlash uchun standartlashtirilgan radiorele bloklari to'plami ishlab chiqildi; bunday birliklar har bir liniya uchun sakkiztagacha magistralni ta'minlash imkonini berdi, har bir magistral 1800 telefon kanali sig'imiga ega.