Raid xotirasi. Yordamchi xotira(Operativ xotira)

Yordamchi xotira(Operativ xotira). Magnit xotira va optik xotira. RAID 

xotirasi. 

 

Yordamchi xotira(Operativ xotira). 

Hozirgi kunda asosan katta hajmdagi dasturlar, o‘yinlar bilan kompyuterni band 

qilganda, kompyuterga tushayotgan yuklama asosan operativ hotira 

(

RAM

 —

 Random Access Memory, operativnoye zapominayuщyeye 

ustroystvo, OZU

) deb ataluvchi xotira turiga tushadi. Bu xotiraning o‘lchami 

dastur va o‘yinlarning ishlash tezligiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Bu xotira turi o‘zi 

nima? Xo‘sh bo‘lmasa kettik.. 

Bu xotira turi vaqtinchalik axborotni o‘zida saqlaydi. Dastur yuklanganda dastlab 

operativ xotiraga yuklanadi va u yerdan ishga tushadi. Bundan kelib chiqadiki 

operativ xotiraning hajmi qancha katta bo‘lsa, bir paytning o‘zida bir necha 

dasturlarni yuklab, ish olib borishingiz mumkin bo‘ladi (misol uchun ashula 

eshitib, o‘yin o‘ynash mumkin). 

Biror dasturni ishga tushirib (dastlab operativ xotiraga yuklab), so‘ng bu dasturdan 

chiqib ketib, yana shu dasturni ishga tushirsangiz, dastur yuklanishi biroz tezroq 

amalga oshiriladi. Chunki kompyuter dastlab operativ xotiraga murojaat qiladi, 

agar u yerda mavjud bo‘lsa, o‘sha yerdan dasturni yuklaydi, aks holda dasturni 

izlashni boshlaydi. 

Hozirgi zamonaviy o‘yinlar operativ xotiraning katta bo‘lishini talab qiladi. Agar 

operativ xotira talab darajasida bo‘lmasa o‘yin o‘ynash jarayoni sekinlashadi. Shu 

sababli diskda sotib olingan o‘yin talablarini bir ko‘zdan kechirish lozim. 

Operativ xotira 2 ta asosiy xarakteristikaga ega va bu xotirani sotib olishda shu 

xarakteristikalarga qaraladi. Operativ xotira hajmi va shu xotira ishlaydigan 

chastota miqdori. Operativ xotira hajmi megabaytlarda o‘lchanadi(lekin ko‘pchilik 

gegobaytlarga ham o‘tib ketishdi) 128, 256, 512, 1024, 2048… Dastlab yuklangan 

dasturlar shu hajmda saqlanadi. Agar hajm to‘lib qolsa, birinchi yuklangan 

ma’lumotlar o‘chiriladi. 

Operativ xotira chastotasi ishlash tezligini aniqlab beradi. Chastota bu vaqt 

birligidagi jarayondir. Misol uchun, 600 megagers (MGS) chastotali operativ xotira 

100MB ma’lumotni 10 sekunda yuklasa, 1000MGS li operativ xotira bu jarayonni 

5 sekuntda amalga oshiradi. 

 

Operativ xotira ko‘rinishi va plataga(materinskiy plata, motherboard) ulanishi 

bo‘yicha bir necha turlarga bo‘linadi. Hozirgi zamon operativ xotiralar DDR1, 

DDR2, DDR3 turlarga bo‘linadi. Soni kattasi yangirog‘i hisoblanadi. 

DDR1 eskiroq hisoblanadi va bu turi hozirda kamdan kam foydalanuvchilarda 

mavjud bo‘lib, kam bo‘lgani sababli qimmatroqdir. Maksimal ishlash chastotasi 

400 MGS gachadir. 

DDR2 keng tarqalgan turi hisoblanadi. Maksimal chastotasi 800 MGS gacha. 

DDR3 zamonaviy, yangi chiqgan operativ xotira turi hisoblanadi. Maksimal 

ishlash chastotasi 1800 MGS gacha. 

Har bir operativ xotira turi o‘zining platasiga ega, ya’ni platadagi slot faqat bir 

turdagi operativ xotirani qabul qiladi. Misol uchun, DDR1 uchun mo‘ljallangan 

plataga DDR2 ni o‘rnatib bo‘lmaydi. Chunki har bir operativ xotira turi o‘zgacha 

ulanish tishlariga ega. O‘lchami bir xil bo‘lishi mumkin lekin tishlari o‘rtasida farq 

bor. Ularni ajrata olmay kuch ishlatib operativ xotirani ham platani ham buzib 

qo‘ymang. 

Muhim ma’lumotlardan biri shuki, plata shinasini ham operativ xotirani ulashda 

e’tiborga olish, uning chastotasini ham bilib qo‘yish zarur. Bu ma’lumotni siz 

kompyuter platasi xujjatidan topishingiz mumkin. Misol uchun, agar siz 800 MGS 

da ishlaydigan DDR2 operativ xotirasini 533 MGS shinada ishlaydigan plataga 

ulasangiz, operativ xotirangiz ham 533 MGS da ishlaydi. Siz 800 MGS da ishlash 

shunaqa sekin bo‘lar ekan deb yuraverasiz. 

Yana bir muhim ma’lumot. Agar siz har xil chastotada ishlaydigan 2 ta operativ 

xotirani bir plataga ulasangiz, umumiy ishlash chastotasi kichik bo‘lgan chastota 

bilan bog‘liq bo‘ladi. Misol uchun 1000 MGS va 600 MGS chastotada ishlaydigan 

operativ xotirani bitta plataga uladingiz, shunda operativ xotira 600 MGS chastota 

bilan ishlaydi. 

 

 

Magnit xotira va optik xotira. 

 

Magnit lenta - magnit yozish vositasi, bu taglik va magnit ishchi qatlamdan iborat 

ingichka egiluvchan lenta. Magnit lentaning ishlashi yozuv paytida sezgirligi va 

yozib olish va ijro etish paytida signal buzilishi bilan tavsiflanadi. Eng ko'p 

ishlatiladigan - bu magnitlangan qattiq gamma temir oksidi (y-Fe2O3), xrom 

dioksidi (CrO2) va gamma temir oksidining kobalt bilan modifikatsiyalangan, 

odatda yozuv paytida magnitlanish yo'nalishiga yo'naltirilgan magnitlangan 

kukunlarining igna o'xshash zarrachalarining ishchi qatlami bo'lgan ko'p qatlamli 

magnit lenta. 

Diskni saqlash vositasi 

Diskni saqlash vositasi to'g'ridan-to'g'ri kirish mashinasi vositalariga murojaat 

qiling. To'g'ridan-to'g'ri kirish kompyuterning kerakli ma'lumotlarga ega bo'limi 

boshlanadigan yoki yangi ma'lumotlar yozilishi kerak bo'lgan trekka "kirish" 

imkoniyatini beradi. 

Disk disklari eng xilma-xildir: 



 

Floppi disklar (floppi), ular ham disketlar, ular ham disketlar 



 

Qattiq disklar (HDD), ular ham qattiq disklar (ommabop "vintlar") 



 

Optik CD-disklar: 

o 

CD-ROM (kompakt-disk ROM) 

o 

DVD-ROM 

Diskni saqlash vositalarining boshqa turlari ham mavjud, masalan, magneto-optik 

disklar, ammo ularning kam tarqalganligi sababli biz ularni ko'rib chiqmaymiz.

 

Disket disklari 

Bir muncha vaqt oldin, disketlar kompyuterdan kompyuterga ma'lumot uzatishning 

eng mashhur vositasi bo'lgan, chunki o'sha paytlarda Internet juda kam bo'lgan, 

chunki kompyuter tarmoqlari va CD-ROM disklari juda qimmat edi. Disketlar hali 

ham qo'llanilmoqda, ammo ular juda kam uchraydi. Asosan turli xil kalitlarni 

saqlash uchun (masalan, mijoz-bank tizimi bilan ishlashda) va turli xil hisobot 

ma'lumotlarini davlat nazorati xizmatlariga yuborish uchun. 

Disket - nisbatan kichik ma'lumotlarni bir nechta yozish va saqlash uchun 

ishlatiladigan ko'chma magnit saqlash vositasi. Ushbu turdagi ommaviy axborot 

vositalari ayniqsa 1970 va 2000-yillarning boshlarida keng tarqalgan. "Floppi disk" 

atamasi o'rniga ba'zan HMD qisqartmasi ishlatiladi - "floppi" (shunga ko'ra, floppi 

disklar bilan ishlash moslamasi floppy disk - "floppy disk drive" deb nomlanadi, 

jargon versiyasi - bu flop haydovchi, inglizcha floppi-diskdan flopik, flopar " 

cookie "). Odatda, floppi - bu ferromagnit qatlam bilan qoplangan egiluvchan 

plastik plastinka, shuning uchun inglizcha "floppy disk" nomi berilgan. Ushbu 

plastinka magnit qatlamni jismoniy shikastlanishdan himoya qiladigan plastik 

korpusga joylashtirilgan. Koson egiluvchan yoki bardoshlidir. Disketlarni yozib 

olish va o'qish maxsus moslama - disket (disketka) yordamida amalga oshiriladi. 

Disket odatda yozishni himoya qilish xususiyatiga ega bo'lib, u orqali 

ma'lumotlarga faqat o'qish uchun ruxsat berishingiz mumkin. 3,5 dyuymli 

disketaning ko'rinishi shakl. 1.2. 

Qattiq disklar 

Qattiq magnit disklardagi drayvlar sifatida qattiq disklar shaxsiy kompyuterlarda 

keng qo'llaniladi. 

Muddat vinchester 16 tarmoqli qattiq diskning birinchi modeli (IBM, 1973) ning 

jargon nomidan kelib chiqqan bo'lib, unda 30 ta sektordan iborat 30 ta trek bor edi, 

bu tasodifan mashhur Vinchester ov miltig'ining 30/30 kalibriga to'g'ri keldi. 

Optik disklar 

CD ("CD", "Shape CD", "CD-ROM", "CD ROM") - lazer yordamida o'qiladigan 

markazida teshik bo'lgan disk shaklidagi optik axborot tashuvchisi. Dastlab 

kompakt-disk ovozni raqamli saqlash uchun yaratilgan (Audio-CD deb 

nomlangan), lekin hozirda umumiy saqlash qurilmasi sifatida keng qo'llanilmoqda 

(CD-ROM deb nomlanadi). Ovoz kompakt-disklari formati jihatidan ma'lumotlar 

kompakt-disklaridan farq qiladi va CD-pleerlar ularni faqat tinglashi mumkin (siz, 

albatta, har ikki turdagi disklarni kompyuterda o'qishingiz mumkin). Ham audio 

ma'lumot, ham ma'lumotlarni o'z ichiga olgan disklar mavjud - ularni CD-pleerda 

tinglashingiz va kompyuterda o'qishingiz mumkin. 

Optik disklar odatda polikarbonat yoki shisha bilan ishlov berilgan asosga ega. 

Optik disklarning ishchi qatlami kam eriydigan metallar (tellur) yoki qotishmalar 

(tellur-selen, tellur-uglerod, tellur-seleniy-qo'rg'oshin va boshqalar), organik 

bo'yoqlarning eng yupqa plyonkalari ko'rinishida tayyorlanadi. Optik disklarning 

axborot yuzasi bardoshli shaffof plastik (polikarbonat) millimetrli qatlam bilan 

qoplangan. Optik disklarda yozish va ijro etish jarayonida signal konvertorining 

rolini diskning ishchi qatlamiga yo'naltirilgan lazer nurlari o'ynaydi, diametri 

taxminan 1 mm. Disk aylanganda lazer nuri diskning izidan yuradi, uning kengligi 

ham 1 mkm ga yaqin. Nurni kichik nuqtaga yo'naltirish qobiliyati diskda 1-3 

mikron maydonga ega bo'lgan belgilar hosil qilish imkonini beradi. Lazer (argon, 

geliy-kadmiy va boshqalar) yorug'lik manbai sifatida ishlatiladi. Natijada, 

ro'yxatga olish zichligi magnit yozish usuli bilan ta'minlangan chegaradan kattaroq 

bir necha buyurtma bo'lib chiqadi. Optik diskning axborot hajmi 1 Gb (diskning 

diametri 130 mm) va 2-4 Gb (diametri 300 mm) ga etadi. 

Ular, shuningdek, axborot tashuvchisi sifatida keng qo'llaniladi. magneto-optik 

kompakt-disklar turi RW (Re Writeble). Ma'lumotlar ularga bir vaqtning o'zida 

lazer nuridan foydalangan holda magnit bosh bilan yoziladi. Lazer nuri diskdagi 

nuqtani isitadi va elektromagnit bu nuqtaning magnit yo'nalishini o'zgartiradi. 

O'qish past quvvatli lazer nurlari orqali amalga oshiriladi. 

1990-yillarning ikkinchi yarmida yangi, juda istiqbolli hujjatlashtirilgan axborot 

tashuvchilar paydo bo'ldi - katta hajmli (17 Gb gacha) DVD-ROM, DVD-RAM, 

DVD-R kabi raqamli universal video disklar DVD (Raqamli ko'p qirrali disk). 

Amaliy texnologiyasi bo'yicha optik, magneto-optik va raqamli kompakt-disklar 3 

ta asosiy sinfga bo'linadi: 

1.  Doimiy (o'chirilmaydigan) ma'lumotlarga ega disklar (CD-ROM). Ular 

diametri 4,72 "va 0,05" qalinlikdagi plastik kompakt-disklar. Ular foto yozuvlar 

qatlami qo'llaniladigan asl shisha disk yordamida tayyorlanadi. Ushbu qatlamda 

lazer yozuv tizimi chuqurchalar tizimini hosil qiladi (mikroskopik depressiyalar 

ko'rinishidagi belgilar), keyinchalik ular takrorlangan disklarga o'tkaziladi. 

Axborotni o'qish shaxsiy kompyuterning optik diskida lazer nurlari orqali ham 

amalga oshiriladi. CD-ROMlar odatda 650 Mbayt hajmga ega va raqamli 

ovozli dasturlarni, kompyuter dasturlarini va boshqalarni yozish uchun 

ishlatiladi; 

2.  Signallarni o'chirish imkoniyatisiz bir martalik yozib olish va takroriy ijro etish 

imkonini beradigan disklar (CD-R; CD-WORM - Write-Once, Read-Many - bir 

marta yozgan, ko'p marta o'qigan). Ular elektron arxivlar va ma'lumotlar 

banklarida, tashqi kompyuterni saqlash qurilmalarida qo'llaniladi. Ular shaffof 

materialdan tayyorlangan asosni ifodalaydi, uning ustiga ishchi qatlam 

qo'llaniladi; 

3.  Qayta yozish, signallarni o'chirish va o'chirishga qodir bo'lgan qaytariladigan 

optik disklar (CD-RW; CD-E). Bu eng ko'p qirrali drayvlar va deyarli barcha 

dasturlarda magnit vositalarni almashtirishi mumkin. Ular bir marta yoziladigan 

disklarga o'xshaydi, lekin ishchi qatlamni o'z ichiga oladi, unda fizik yozuv 

jarayonlari orqaga qaytariladi. Bunday disklarni ishlab chiqarish texnologiyasi 

ancha murakkab, shuning uchun ular bir marta yoziladigan disklarga qaraganda 

qimmatroq. 

Hozirgi  vaqtda  optik  (lazerli)  disklar  raqamli  qayd  qilingan  hujjatlashtirilgan 

ma'lumotlarning  eng  ishonchli  material  tashuvchisi  hisoblanadi.  Shu  bilan  birga, 

atomlar  va  molekulalar  bilan  ishlaydigan,  nanotexnologiya  deb  ataladigan,  undan 

ham  ixcham  saqlash  vositalarini  yaratish  bo'yicha  ishlar  olib  borilmoqda. 

Atomlardan 

yig'ilgan 

elementlarning 

qadoqlash 

zichligi 

zamonaviy 

mikroelektronikadan  minglab  marta  yuqori.  Natijada,  bitta  nanotexnologiya 

kompakt-disklari minglab lazer disklarining o'rnini bosa oladi. 

 

 

RAID xotirasi. 

Reyd qatori nimani beradi. "RAID" nima ekanligini boshqa lug'atlarda ko'ring 

- bitta mantiqiy disk sifatida qattiq diskning jismoniy hajmi etarli emasligi aniq. 

Ushbu muammo ko'pincha katta fayllar (video, grafikalar, ma'lumotlar bazalari) 

bilan ishlashda yuzaga keladi; 

- qattiq diskning ishlashi aniq etishmayapti. Ko'pincha, bu muammo chiziqli 

bo'lmagan video tahrirlash tizimlari bilan ishlashda yoki ko'p foydalanuvchilar bir 

vaqtning o'zida qattiq diskdagi fayllarga kirishganda paydo bo'ladi; 

- qattiq diskning ishonchliligi aniq yo'q. Ko'pincha, bu muammo hech qachon 

yo'qolishi mumkin bo'lmagan yoki foydalanuvchi uchun doimo mavjud bo'lishi 

kerak bo'lgan ma'lumotlar bilan ishlash kerak bo'lganda paydo bo'ladi. Achinarli 

tajriba shuni ko'rsatadiki, hatto eng ishonchli uskunalar ham ba'zida buziladi va 

qoida tariqasida eng noo'rin daqiqada. 

Kompyuteringizda RAID tizimini yaratish bu va boshqa ba'zi muammolarni hal 

qilishi mumkin. 

"RAID" nima? 

1987 yilda Kaliforniya shtatidagi Patterson, Gibson va Kats (Kaliforniya 

universiteti) dan Berksi "Arzon disklar uchun ish" (RAID) nashr etishdi. Ushbu 

maqola tasvirlangan turli xil turlari qisqartirilgan RAID - mustaqil (yoki arzon) 

disklarning ortiqcha qatori (mustaqil (yoki arzon) disklarning keraksiz qatori) 

sifatida qisqartirilgan disk massivlari. RAID quyidagi g'oyaga asoslanadi: 

massivga bir nechta kichik va / yoki arzon disklarni birlashtirib, siz hajmi, tezligi 

va ishonchliligi jihatidan eng qimmat disklardan oshib ketadigan tizimni olishingiz 

mumkin. Buning ustiga, kompyuter nuqtai nazaridan bunday tizim bitta floppi 

haydovchiga o'xshaydi. 

Ma'lumki, disklar qatorining MTBF - bu bitta diskning MTBF-si, bu massivdagi 

disklar soniga bo'lingan. Natijada, massivning MTBF ko'pgina dasturlar uchun 

juda qisqa. Shu bilan birga, disklar qatorini bir nechta usulda bitta haydovchining 

ishdan chiqishiga bardoshli qilish mumkin. 

Yuqoridagi maqolada disk massivlarining beshta turi (darajasi) aniqlandi: RAID-1, 

RAID-2, ..., RAID-5. Har bir turdagi xatolarga bardoshlik va bitta haydovchiga 

nisbatan turli xil afzalliklar ta'minlandi. Ushbu beshta tur bilan bir qatorda ortiqcha 

bo'lmagan RAID-0 disklar qatori ham mashhurlikka erishdi. 

RAID darajasi qanday va qaysi birini tanlashim kerak? 

RAID-0... Odatda ortiqcha paritet bo'lmagan haydovchi guruhi EMAS deb 

belgilanadi. Ma'lumotni massivga kiritilgan drayvlar orasida joylashtirish usuli 

bo'yicha ba'zan RAID-0 "Striping" deb nomlanadi: 

RAID-0 ortiqcha bo'lmaganligi sababli, bitta diskning ishlamay qolishi butun 

qatorning ishdan chiqishiga olib keladi. Boshqa tomondan, RAID-0 maksimal 

almashinuv tezligini va diskda bo'sh joy samaradorligini ta'minlaydi. RAID-0 

murakkab matematik yoki mantiqiy hisob-kitoblarni talab qilmagani uchun, 

amalga oshirish xarajatlari minimaldir. 

Ilovalar: Bitta diskka taqdim eta olmaydigan yuqori uzluksiz ma'lumotlarni uzatish 

tezligini talab qiluvchi audio va video ilovalar. Masalan, Mylex tomonidan chiziqli 

bo'lmagan video tahrirlash stantsiyasi uchun disk tizimining maqbul 

konfiguratsiyasini aniqlash bo'yicha olib borilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, 

bitta diskka nisbatan RAID-0 massivi ikkita drayverni uchta diskdan yozish / 

o'qish tezligini 96% ga oshiradi. - 143% ga (Miro VIDEO EXPERT Benchmark 

testiga ko'ra). 

"RAID-0" massividagi disklarning minimal soni 2 dona. 

RAID-1... Ko'proq "Mirroring" nomi bilan tanilgan, bu bir xil ma'lumotlarni o'z 

ichiga olgan va bitta mantiqiy diskni tashkil etuvchi disklar juftligi: 

Yozish har bir juftlikdagi ikkala diskda ham amalga oshiriladi. Biroq, juft disklar 

bir vaqtda o'qish operatsiyalarini bajarishi mumkin. Shunday qilib, "aks ettirish" 

o'qish tezligini ikki baravar oshirishi mumkin, ammo yozish tezligi o'zgarishsiz 

qoladi. RAID-1 100% ortiqcha va bitta diskning ishlamay qolishi butun qatorning 

ishdan chiqishiga olib kelmaydi - nazoratchi o'qish / yozish operatsiyalarini qolgan 

diskka o'tkazadi. 

RAID-1 barcha keraksiz massivlarning (RAID-1 dan RAID-5 gacha) tezkor 

ishlashini ta'minlaydi, ayniqsa ko'p foydalanuvchi muhitida, lekin disk maydoni 

eng yomon ishlatilgan. RAID-1 murakkab matematik yoki mantiqiy hisob-

kitoblarni talab qilmagani uchun, amalga oshirish xarajatlari minimaldir. 

"RAID-1" massividagi disklarning minimal soni 2 dona. 

Bir nechta RAID-1 massivlari o'z navbatida yozish tezligini oshirish va 

ma'lumotlarni saqlash ishonchliligini ta'minlash uchun RAID-0 ga birlashtirilishi 

mumkin. Ushbu konfiguratsiya "ikki darajali" RAID yoki RAID-10 (RAID 0 + 1) 

deb nomlanadi: 

 

 

"RAID 0 + 1" qatoridagi disklarning minimal soni 4 ta. 

Qo'llash sohasi: arzon narsa, unda asosiy narsa ma'lumotni saqlashning 

ishonchliligi. 

RAID-2... Ma'lumotlarni disklar guruhi bo'yicha sektor o'lchamidagi chiziqlar 

bo'yicha tarqatadi. Ba'zi drayvlar ECC-ni saqlashga bag'ishlangan (Xatolarni 

tuzatish kodi). Ko'pgina drayvlar sukut bo'yicha har bir sektor uchun ECC 

kodlarini saqlaganligi sababli, RAID-2 RAID-3 ga nisbatan katta afzalliklarga ega 

emas va shuning uchun deyarli foydalanilmaydi. 

RAID-3... RAID-2-da bo'lgani kabi, ma'lumotlar bir sektorning chiziqlari bo'ylab 

chiziqlanadi va massivdagi disklardan biri parite ma'lumotlarini saqlash uchun 

ajratilgan: 

RAID-3 xatolarni aniqlash uchun har bir sektorda saqlangan ECC kodlariga 

tayanadi. Drayvlardan biri ishlamay qolganda, unda saqlangan ma'lumotni tiklash, 

qolgan disklardagi ma'lumotlarga asoslanib eksklyuziv OR (XOR) ni hisoblash 

orqali amalga oshiriladi. Har bir yozish odatda barcha drayvlarga tarqatiladi va 

shuning uchun ushbu massiv turi disk quyi tizimi bilan juda ko'p trafikka ega 

dasturlarda ishlash uchun yaxshi. Har bir I / O operatsiyasi massivdagi barcha 

drayverlarga tegishli bo'lgani uchun, RAID-3 bir vaqtning o'zida bir nechta 

operatsiyalarni bajara olmaydi. Shuning uchun, RAID-3 uzoq foydalanuvchi bilan 

bitta foydalanuvchi, bitta vazifa muhiti uchun foydalidir. Qisqa yozuvlar bilan 

ishlash uchun disklarning aylanishini sinxronizatsiya qilish kerak, chunki aks holda 

valyuta kursining pasayishi muqarrar. U kamdan-kam ishlatiladi, chunki disk 

maydonidan foydalanish bo'yicha RAID-5 ga yutqazadi. Amalga oshirish qimmat. 

"RAID-3" massividagi disklarning minimal soni 3 dona. 

RAID-4... RAID-4 RAID-3 bilan bir xil, faqat chiziq hajmi bitta sektorga 

qaraganda ancha katta. Bunday holda, o'qish bitta diskdan amalga oshiriladi 

(paritet ma'lumotlarini saqlaydigan diskni hisobga olmaganda), shuning uchun bir 

vaqtning o'zida bir nechta o'qish operatsiyalari bajarilishi mumkin. Biroq, har bir 

yozish parite diskining tarkibini yangilashi kerak bo'lganligi sababli, bir vaqtning 

o'zida bir nechta yozishni amalga oshirish mumkin emas. Ushbu turdagi 

massivning RAID-5 ga nisbatan sezilarli ustunliklari yo'q. 

RAID-5. Ushbu turdagi massivni ba'zida "aylantirilgan paritet massivi" deb 

atashadi. Ushbu turdagi massiv RAID-4 ning o'ziga xos kamchiliklarini - bir 

vaqtning o'zida bir nechta yozishni amalga oshirib bo'lmasligini muvaffaqiyatli 

engib chiqadi. Ushbu qator, RAID-4 kabi, foydalanadi chiziqlar katta, lekin, 

RAID-4dan farqli o'laroq, paritet ma'lumotlari bitta diskda emas, balki o'z 

navbatida barcha disklarda saqlanadi: 

Yozish operatsiyalari bitta ma'lumot drayverini va parite ma'lumotlari bilan boshqa 

diskni nazarda tutadi. Turli xil chiziqlar uchun parite ma'lumotlari turli xil 

disklarda saqlanganligi sababli, bir vaqtning o'zida bir nechta yozish faqat 

ma'lumotlar chizig'i yoki tenglik chizig'i bitta diskda joylashgan kamdan-kam 

hollarda mumkin emas. Massivdagi drayvlar qancha ko'p bo'lsa, ma'lumotlarning 

joylashuvi va tenglik chiziqlari kamroq mos keladi. 

Ilovalar: Ishonchli yuqori hajmli massivlar. Amalga oshirish qimmatga tushadi. 

"RAID-5" massividagi disklarning minimal soni 3 dona. 

RAID-1 yoki RAID-5? 

RAID-1 bilan taqqoslaganda, RAID-5 diskdagi bo'shliqni tejamkorroq ishlatadi, 

chunki u ma'lumotlarning "nusxasi" ni emas, balki ortiqcha uchun checksumni 

saqlaydi. Natijada, istalgan miqdordagi drayvlar RAID-5-da birlashtirilishi 

mumkin, ulardan faqat bittasida keraksiz ma'lumotlar bo'ladi. 

Ammo disk maydonidan foydalanishning yuqori samaradorligiga ma'lumotlar 

almashinuvining pastligi hisobiga erishiladi. RAID-5-ga ma'lumot yozishda paritet 

ma'lumotlari har safar yangilanishi kerak. Buning uchun qaysi parite bitlari 

o'zgarganligini aniqlash kerak. Birinchidan, yangilanadigan eski ma'lumotlar 

o'qiladi. Ushbu ma'lumot keyin XORed bilan yangi ma'lumotlar... Ushbu 

operatsiyaning natijasi bit niqobi bo'lib, unda har bir bit \u003d 1 mos keladigan 

holatdagi paritet ma'lumotidagi qiymatni almashtirish kerakligini anglatadi. 

Yangilangan paritet ma'lumotlari keyinchalik tegishli joyga yoziladi. Shuning 

uchun har bir dastur uchun ma'lumot yozish uchun RAID-5 ikkita o'qishni, ikkita 

yozishni va ikkita XORni bajaradi. 

Disk maydoni yanada samarali ishlatilganligi uchun siz to'lashingiz kerak 

(ma'lumotlar nusxasi o'rniga parite bloki saqlanadi): parite ma'lumotlarini yaratish 

va yozish uchun qo'shimcha vaqt talab etiladi. Bu shuni anglatadiki, RAID-5 ning 

yozish tezligi RAID-1dan 3: 5 yoki hatto 1: 3 nisbatda pastroq (ya'ni RAID-5 ning 

yozish tezligi yozish tezligining 3/5 dan 1/3 qismiga teng) RAID-1). Shu sababli, 

dasturiy ta'minotda RAID-5 ni yaratish mantiqsiz. Yozish tezligi juda muhim 

bo'lgan ilovalar uchun ularni tavsiya etish mumkin emas. 

RAID dasturini tanlash kerakmi - dasturiy ta'minotmi yoki apparatmi? 

Turli xil RAID darajalarining tavsiflarini o'qib bo'lgach, siz RAIDni amalga 

oshirish uchun talab qilinadigan hech qanday aniq apparat talablari mavjud 

emasligini sezasiz. Shundan kelib chiqadigan bo'lsak, RAIDni amalga oshirish 

uchun kerakli miqdordagi drayverlarni kompyuterda mavjud bo'lgan tekshirgichga 

ulash va kompyuterga maxsus dasturlarni o'rnatish kifoya. Bu to'g'ri, ammo 

unchalik emas! 

Darhaqiqat, RAID dasturiy ta'minotini amalga oshirish imkoniyati mavjud. 

Masalan, OS bo'lishi mumkin Microsoft Windows RAID-0, -1 va hatto RAID-5 

dasturiy ta'minotini amalga oshirish mumkin bo'lgan NT 4.0 Server (Microsoft 

Windows NT 4.0 Workstation faqat RAID-0 va RAID-1 bilan ta'minlaydi). Biroq, 

ushbu echim juda soddalashtirilgan deb hisoblanishi kerak, bu RAID qatorining 

imkoniyatlarini to'liq ishga solishga imkon bermaydi. Shuni ta'kidlash kerakki, 

RAID dasturiy ta'minotini ishga tushirish bilan barcha ma'lumotlarni disklarga 

joylashtirish, boshqarish kodlarini hisoblash va boshqalar. tushadi markaziy 

protsessor, bu tabiiy ravishda tizimning ishlashi va ishonchliligini oshirmaydi. 

Xuddi shu sabablarga ko'ra bu erda xizmat ko'rsatish funktsiyalari deyarli mavjud 

emas va nosoz haydovchini almashtirish, yangi disk qo'shish, RAID darajasini 

o'zgartirish va boshqalar bo'yicha barcha operatsiyalar ma'lumotlar to'liq yo'qolishi 

va boshqa har qanday operatsiyalarni to'liq taqiqlash bilan amalga oshiriladi. RAID 

dasturiy ta'minotini amalga oshirishning yagona afzalligi - bu minimal narx. 

- ixtisoslashgan kontroller markaziy protsessorni RAID bilan asosiy 

operatsiyalardan ozod qiladi va boshqaruvchining samaradorligi sezilarli bo'lib, 

RAID murakkabligi darajasi qanchalik baland bo'lsa; 

- kontrollerlar, qoida tariqasida, deyarli har qanday mashhur OS uchun RAID 

yaratishga imkon beradigan drayvlar bilan jihozlangan; 

- tekshirgichning o'rnatilgan BIOS-i va unga biriktirilgan boshqaruv dasturlari 

tizim ma'muriga RAID-ga kiritilgan drayverlarni osongina ulash, ajratish yoki 

almashtirish, bir nechta RAID massivlarini yaratish, hattoki har xil darajadagi, 

disklar qatori holatini kuzatib borish va h.k. "Ilg'or" kontrollerlar uchun ushbu 

operatsiyalar "tezda" bajarilishi mumkin; o'chirmasdan tizimli blok... Ko'p 

operatsiyalarni " fon", Ya'ni. hozirgi ishni to'xtatmasdan va hatto masofadan turib, 

ya'ni. har qanday (albatta, agar sizda mavjud bo'lsa) ish joyidan; 

- kontrollerlar bufer xotirasi ("kesh") bilan jihozlanishi mumkin, unda so'nggi bir 

necha ma'lumotlar bloklari saqlanadi, ular bir xil fayllarga tez-tez kirish bilan disk 

tizimining tezligini sezilarli darajada oshirishi mumkin. 

RAID apparatining kamchiliklari RAID tekshirgichlarining nisbatan yuqori 

narxidir. Biroq, bir tomondan, siz hamma narsani (ishonchlilik, ishlash, xizmat) 

to'lashingiz kerak. Boshqa tomondan, yaqinda, mikroprotsessor texnologiyasining 

rivojlanishi bilan RAID kontrollerlari narxi (ayniqsa, kichik modellar) keskin 

pasayishni boshladi va oddiy disk boshqaruvchilarining narxi bilan taqqoslana 

boshladi, bu RAID tizimlarini nafaqat qimmat meynfreymlarda, balki serverlarda 

ham o'rnatishga imkon beradi. kirish darajasidagi va hatto ish stantsiyalari. 

RAID tekshiruvi modelini qanday tanlash mumkin? 

Funktsionalligi, dizayni va narxiga qarab bir nechta RAID tekshirgichlari mavjud: 

1. RAID funktsiyalari bilan boshqaruvchi tekshirgichlar. 

Aslida, bu oddiy disk boshqaruvchisi, bu maxsus BIOS proshivkasi tufayli 

drayverlarni, odatda, 0, 1 yoki 0 + 1 darajadagi RAID qatoriga birlashtirishga 

imkon beradi. 

Mylex KT930RF (KT950RF) dan Ultra (Ultra Wide) SCSI tekshiruvi. 

Tashqi tomondan, bu tekshirgich oddiy SCSI tekshirgichidan farq qilmaydi. 

Barcha "ixtisoslashuv" BIOS-da, ya'ni go'yo ikki qismga bo'lingan - "SCSI 

konfiguratsiyasi" / "RAID konfiguratsiyasi". Arzon narxga (200 dollardan kam) 

qaramay, ushbu tekshirgich yaxshi funktsiyalar to'plamiga ega: 

- RAID 0, 1 yoki 0 + 1 da 8 tagacha diskni birlashtirish; 

- qo'llab-quvvatlash Issiq zaxira ishlamay qolgan haydovchini "tezda" almashtirish 

uchun; 

- nosoz haydovchini avtomatik ravishda (operator aralashuvisiz) almashtirish 

imkoniyati; 

- ma'lumotlar yaxlitligi va identifikatorini avtomatik boshqarish (RAID-1 uchun); 

- BIOS-ga kirish uchun parol mavjudligi; 

- RAID-dagi disklarning holati to'g'risida ma'lumot beruvchi RAIDPlus dasturi; 

- DOS, Windows 95, NT 3.5x, 4.0 uchun drayverlar 

Ko'pgina foydalanuvchilar RAID disk massivlari kabi bunday kontseptsiya haqida 

eshitgan, ammo amalda kam odam uning nima ekanligini tasavvur qiladi. Ammo 

ma'lum bo'lishicha, bu erda murakkab narsa yo'q. Keling, ko'chada oddiy odam 

uchun ma'lumotni tushuntirishga asoslanib, ushbu atamaning mohiyatini, ular 

aytganidek, barmoqlar ustida tahlil qilaylik. 

RAID disk massivlari nima? 

Dastlab, onlayn nashrlar tomonidan taqdim etiladigan umumiy talqinni ko'rib 

chiqing. Disk massivlari - bu ikki yoki undan ortiq to'plamdan tashkil topgan butun 

ma'lumotlarni saqlash tizimlari qattiq disklar, saqlanadigan ma'lumotlarga kirish 

tezligini oshirish yoki uni takrorlash, masalan, zaxira nusxalarini saqlashda xizmat 

qilish. 

Bunday to'plamda o'rnatish nuqtai nazaridan qattiq disklar soni nazariy jihatdan 

cheklanmagan. Hammasi anakartning qancha ulanishini qo'llab-quvvatlashiga 

bog'liq. Aslida, nima uchun RAID disk massivlari ishlatiladi? Bu erda siz 

texnologiyani rivojlantirish yo'nalishi bo'yicha (qattiq disklarga nisbatan) uzoq 

vaqt davomida bir nuqtada muzlab qolganligiga e'tibor berishingiz kerak (shpindel 

tezligi 7200 rpm, kesh hajmi va boshqalar). Bu boradagi yagona istisnolar SSD 

modellari, ammo ular umuman hajmini oshiradi. Shu bilan birga, protsessorlar yoki 

xotira stiklarini ishlab chiqarishda taraqqiyot ko'proq seziladi. Shunday qilib, 

RAID massivlaridan foydalanish tufayli, qattiq disklarga kirishda ishlashning 

oshishi amalga oshiriladi. 

RAID disk massivlari: turlari, maqsadi 

Massivlarning o'ziga kelsak, ularni ishlatilgan raqamlash bo'yicha shartli ravishda 

ajratish mumkin (0, 1, 2 va hk). Har bir bunday raqam e'lon qilingan 

funktsiyalardan biriga mos keladi. 

Ushbu tasnifda asosiylari 0 va 1 raqamlari bo'lgan disk massivlari (nima uchun 

keyinroq aniq bo'ladi), chunki ular asosiy vazifalar uchun javobgardir.