«raqamli iqtisodiyot» kafedrasi «iqtisodiyot nazariya» fanidan


Bozor iqtisodiyoti modellari3


Download 274.29 Kb.
bet7/13
Sana04.05.2023
Hajmi274.29 Kb.
#1425891
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13
Bog'liq
Bozor iqtisodiyotining mohiyati va uning asosiy belgilari

Bozor iqtisodiyoti modellari3

T/r

Model turlari

Asosiy tavsifiy belgilari

1

Amerika

  • Davlatning tartibga solish roli eng kam darajada (sezilarsiz);

  • Tadbirkorlikning har tomonlama rag’batlantirilish;

  • Aholi daromadlarining sezilarli darajada tabaqalanishi

2

Yaponiya

  • Davlatning iqtisodiyotga ta’siri yuqori darajada;

  • Ish haqi darajasidagi farqlar sezilarsiz.

3

Shved

  • Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning ijtimoiy yo’naltirilganligi, kamta’minlangan aholi qatlamiga g’amxo’rlik ko’rsatish;

  • Iqtisodiyot davlat sektorining yuqori salmoqqa egaligi.

4

Fransuz

5

Janubiy Koreya

6

Xitoy

  • Markazlashgan rejali iqtisodiyot modelidan «sotsialistik rejali tovar iqtisodiyoti» modeliga o’tish;

  • Bozorlar (fond, tovar ishchi kuchi va boshqalar) tizimining yaratilganligi.

7

Rossiya

Markazdan boshqarish va bozor mexanizmining uyg’unlashganligi;
Aholi ijtimoiy himoyalanganligining yetarlicha yuqoriligi.

Bu mamlakatlar uchun bozor iqtisodiyotiga kirib borish mustaqillik garovi hisoblanadi. Sababi bozor iqtisodiyotiga o’tish ishlab chiqarishning jadal o’sishiga olib keladi.


III. Bozor iqtisodiyotiga o’tishningsobiq sotsialistik mamalakatlar yo’li.Bu mamlaktlarda davlat mulki hukmron mavqyega ega bo’lib, iqtisodiyot davlat tomonidan markazlshgan tarzda tuzilgan rejalar asosida boshqarilgan. Yaratilgan mahsulot ham davlat tomonidan taqsimlangan.
Totalitar iqtisodiyotning bozor bilan umumiyligi yo’q, ular bir- biriga zid, tabiatan har xil. Shuning uchun ham bumodelda aholiga bozor munosabatlari g’oyalarini singdirmay, ularda yangicha ko’nikma hosil etmay turib, bozor iqtisodiyotiga o’tib bo’lmaydi. Lekin bu tizimningafzalligi shundaki, u o’ziga xos yo’llar bilan kuchli ishlab chiqarish va ilmiy- texnikaviykadrlar potensialini yaratgan. Ularga tayangan holda bozor iqtisodiyotiga o’tish nisbatan yengil kechishi mumkin.
Bozor iqtisodiyotiga o’tish uchun islohatlar ikki yo’lbilan amalga oshiriladi: a) bozor iqtisodiyotiga tezlik bilan o’tish;
b) bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o’tish.
Aholining tabaqalanishidastlab kuchaygan bo’lsa,maqsadga erishilgach, ularning ehtiyojmand qismiga davlat vafirmalar yordami kuchaytirildi va natijadaumumiy farovonlikka erishildi.
Markazlashtirilgan tarzdauzoq va o’rta muddatli rejalar, maqsadli dasturlar tuzish, ularda ishlab chiqarish topshiriqlari hamda bajarish muddatlarining belgilanishi,xo’jalik yuritishda bozor uslublarini qo’shib olib borish Janubiy Koreyaga qisqa muddatlardarivojlangan mamlakatlar safiga qo’shilib, jahon sivilizatsiyasida o’ziga xos munosib o’rinni egallash imkonini beradi.



Download 274.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling