Raqamli marketing fanining mohiyati va mazmuni

Maʼlumot tuplash usullari. Internet- surovlar.

Internet so'rovlari - bu onlayn tarzda o'tkaziladigan so'rovning bir turi. Respondentlar so'rovni kompyuter, planshet yoki smartfon yordamida to'ldirishlari mumkin. Internet-so'rovlar ma'lumotlarni to'plashning mashhur usuli hisoblanadi, chunki ularni tez va oson boshqarish mumkin va ular ko'p odamlarni qamrab oladi.

Internet so'rovlarining ikkita asosiy turi mavjud: o'z-o'zidan boshqariladigan so'rovlar va intervyu beruvchilar yordamida so'rovlar. O'z-o'zidan boshqariladigan so'rovlar internet so'rovining eng keng tarqalgan turi hisoblanadi. Respondentlar so'rovni intervyu oluvchining yordamisiz mustaqil ravishda to'ldiradilar. Intervyu beruvchi yordamida so'rovlar o'qitilgan intervyuer tomonidan o'tkaziladi, u respondentga savollarni telefon orqali yoki video chat orqali beradi.
Internet-so'rovlar boshqa ma'lumotlarni yig'ish usullariga nisbatan bir qator afzalliklarga ega, jumladan:

• 
  Tez va oson boshqarish: Internet so'rovlari tez va oson boshqarilishi mumkin va ular ko'p odamlarni qamrab oladi.
  
• 
  Tejamkorlik: Internet so'rovlari ma'lumotlarni to'plashning tejamkor usulidir.
  
• 
  Moslashuvchan: Internet so'rovlari istalgan vaqtda va istalgan joydan o'tkazilishi mumkin.
  
• 
  Samarali: Internet so'rovlarini tez va oson qayta ishlash va tahlil qilish mumkin.
  

Tovar va tovar siyosati tushunchasi. Tovarning marketing muxiti
Tovar siyosati - bu tovarlarni ishlab chiqarish, savdosi va ulardan foydalanishni tartibga soluvchi qonunlar, qoidalar va bitimlar yig'indisidir. Tovar siyosati iqtisodiy o'sishni rag'batlantirish, iste'molchilarni himoya qilish va asosiy tovarlar mavjudligini ta'minlash uchun mo'ljallangan. Tovar siyosatining uchta asosiy turi mavjud: Eksport cheklovlari, Import cheklovlari, Subsidiyalar.
Mahsulot marketing muhiti - bu mahsulot marketingiga ta'sir ko'rsatadigan omillar to'plami. Ushbu omillar kompaniyaning ichki va tashqi bo'lishi mumkin. Ichki omillarga kompaniyaning resurslari, imkoniyatlari va strategiyalari kiradi. Tashqi omillarga iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy va texnologik muhit kiradi.
Mahsulot marketing muhitiga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan ba'zi asosiy omillar:
Iqtisodiy omillar, Siyosiy omillar, Ijtimoiy omillar, Texnologik omillar.

Konfidensiallik. Autentifikatsiya. Tuliqlik. Shifrlash. Kriptografik algoritmlar. Shifrlashning simmetrik va nosimmetrik usullari. Raqamli imzo. Elektron sertifikatlar. Protokollar va xavfsizlik standartlari. Internetda tulov tizimlarining tasniflanishi.
Konfidensiallik (ruxsatsiz o‘qishning mumkin emasligi)
xususiyati axborotning ruxsat etilmagan foydalanuvchilardan yashirish, ma’lumot manosini tushunib olmaslik uchun, uni tushunarsiz holatda o‘tkazish kabi vazifalarni bajarish orqali bajariladi. Axborotning ushbu xususiyati kriptografik himoya usullaridan biri sanalgan, shifrlash usullari asosida amalga oshiriladi. SHifrlash usullari ѐrdamida ochiq ma’lumot yashiringan ko‘rinishdagi shifrmatn holatiga aylanadi. Bu esa uni buzg‘unchi foydalanishidan oldini oladi.
Autentifikatsiya – bu haqiqiylikni tekshirish protsedurasidir (foydalanuvchi parol yordamida, xat elektron imzo yordamida tekshiriladi va hokazo).Kimningdir haqiqiyligini aniqlash uchun uch faktordan foydalanish mumkin:
1. Parol – bu bizning bilganimiz (so‘z, PIN-kod, qulf uchun kod, grafik kalit)
2. Vosita – bu bizdagi mavjud narsa (plastik karta, qulfning kaliti, USB-kalit)
3. Biometrika – bu bizning muayyan bir qismimiz (barmoq izi, portret, ko‘z to‘r pardasi)
Tuliqlik – bu ma'lumotlar tizimida saqlangan ma'lumotlarning butunligi va o‘zgarmasligini ta'minlashdir. Bu usul, ma'lumotlarni o‘zgartirishga qarshi qo‘yilgan miqdorda himoya etadi.
Kriptografik algoritm ma'lumotlarni o'qib bo'lmaydigan shaklga aylantirishning matematik protsedurasi bo'lib, shifrlangan matn deb nomlanadi. Asl ma'lumotlarni faqat maxfiy kalit yoki parol yordamida tiklash mumkin. Kriptografiya ma'lumotlarni ruxsatsiz kirish, o'g'irlash yoki o'zgartirishdan himoya qilish uchun ishlatiladi.Kriptografik algoritmlarning ikkita asosiy turi mavjud: simmetrik shifrlash va assimetrik shifrlash.

• 
  Simmetrik shifrlash ma'lumotlarni shifrlash va shifrini ochish uchun bir xil kalitdan foydalanadi. Ushbu turdagi shifrlash nisbatan tezdir, lekin u ham jo'natuvchi, ham qabul qiluvchi kalitni baham ko'rishini talab qiladi.
  
• 
  Asimmetrik shifrlash ikki xil kalitdan foydalanadi: ochiq kalit va shaxsiy kalit. Ochiq kalit ma'lumotlarni shifrlash uchun ishlatilishi mumkin, lekin uni shifrlash uchun faqat shaxsiy kalitdan foydalanish mumkin. Ushbu turdagi shifrlash nosimmetrik shifrlashdan sekinroq, lekin u jo'natuvchi va qabul qiluvchining kalitni birgalikda ishlatishini talab qilmaydi.
  

Raqamli imzo – bu ma'lumotlarni tasdiqlashning elektron usulidir. Bu usul bilan, hujjatlarni imzolash va tasdiqlash tizimi mustahkamlanadi.
Elektron sertifikatlar – bu ma'lumotlarni tasdiqlovchi elektron hujjatdir. Bu hujjatlar, internet tarmog‘ida to'g'ridan-to'g'ri yoki xavfsizlik standartlariga muvofiq bo‘lgan ma’lumotlarni tasdiqlovchi xususiyatlarga ega bo‘lishi uchun qo'llaniladi.
Protokollar va xavfsizlik standartlari – bu internetda ma'lumot almashish protokollari va shifrlash standartlaridir. Bunday protokollar va standartlar, ma'lumot almashishda tulov tizimlari kabi amallar uchun zamonaviy xavfsizlikni ta'minlashga qaratilgan.
Internetda tulov tizimlarining tasniflanishi – internetdagi tulov tizimlari umumiy ravishda ikki qismga bo'linadi: tijorat tizimlari va elektron tulovlar. Tijorat tizimlari, onlayn mağazalar va xizmat ko'rsatuvchi shirkatlarga tegishli bo'lib, elektron tulovlar esa kafelar, banklar va boshqa moliyaviy tashkilotlar kabi xizmat ko'rsatuvchilarga bog'liqdir.