Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

fermalari” 
tashkilqilingan. 

---

265 
Kimavvalroqshuishgaqo’lurganbo’lsa, 
hozirdabarchaharajatlarniqoplaganxolda, 
birnechamilliondollarlikdaromadgaegabo’lgan. 
Ammobuamalnikechroqboshlaganlardaesa 
barcha 
harajatlarhalito’liq 
qoplanmagan.
Yuqoridakriptovalyutalarorqaliamalgaoshirladiganto’lovlarningxususiyatla
rihaqidama’lumotlarberildi. Endiesanimauchunularning (bitkoin, laytkoin, 
efiriumvaboshqalarning) 
qiymatiso’nggivaqtlardayuqorisur’atlarbilanoshayotganihaqidama’lumotlarke
ltiramiz. 
Aslidakriptovalyutatangalariniyaratishuchunsarflanadiganharajatlarunchaikka
ttaemas, 
biroq,foydaliqazilmalaryohudheftniqazibolishdagitashkilotlarko’payishivaush
buzahiralarningkamyobtopilishiboisnarxioshganikabibitkoinnihammayningor
qalihosilqilishmurakkablashganholatdabutunboshlimayningfermalaridagibirn
echakunlikto’xtovsizamaliyotnatijasidabor-
yo’gibirnechtabitkionhosilbo’layotganihamdabitkoinlarmaksimalsonichegaral
angani 
(21 
million) 
narxningko’tarilishigasababbo’lmoqda. 
Biroqnarxlarko’tarilishigabundanboshqasabablarhammavjud. 
EngasosiysabablardanbiribitkoinniXitoy, 
YaponiyavaJanuviyKoreyasingaririvojlangandavlatlarrasmanto’lovvositasisif
atidaqabulqilayotgani(yoki 
bunga 
tayyorlanayotgani) 
bitkointangalarganisbatantalabnio’takuchaytirib, 
uningnarxi 
2017 
yilningo’zida 
998 
AQSHdollaridansalkam 
20000 
AQSHdollarigachao’sdi(850foiz). 
Shuninguchunhamdunyoningyetakchibirjalarivayirikbanklaribitkoinsavdosini
treydingtizimidayo’lgaqo’ymoqdalar. 
Garchikriptovalyutalarbozorininggurkirabrivojlanishibutunjahonmoliy-
iqtisodiytizimigakattata’sirqilganxoldamavjudtizimningyo’qbo’libketishigasa
babbo’lishimumkinbo’lsada, 

---

266 
aynipaytdakattadaromadko’rishistagidabo’lganinvestorlarbitkoinlarbozorinin
grivojlanishidanmanfaatdorbo’lmoqdalar. 
Shuningdek, 
kriptovalyutalarbozorininggurkirabrivojlanishidanengko’pmanfaatdorinsonlar 
– 
yashiriniqtisodiyotdafaoliyatyurituvchiinvestorlardir. 
Shuvashukabifaktorlaroqibatidahozirgidavrdabirqanchaiqtisodiyotirivojlanga
ndavlatlarbitkoinorqaliturlinoqonuniyvajinoiyfaoliyatlarningrivojlanibketishi
ningoldiniolishmaqsadidakriptovalyutalari 
(shujumladan, 
bitkoinniham) 
to’lovvositasisifatidaqabulqilishgashoshilishmayaptilar. 
Bitkoinniharidqilishmasalasigato’xtaladiganbo’lsak, 
hozirgivaqtdaunibirnechamaxsusbirjalarvabitkoinegalaridan(ishtirokchilarda
n) 
to’g’ridan-to’g’risotibolishningbirqanchausullarimavjuddir. 
Busavdodabitkoinningjoriyqiymatiishtirokchilarorasidao’zarokelishilganxold
aaniqlaniladi. 
Agarsavdobirjalarorqaliamalgaoshirilganbo’lsa, 
uxoldato’lovlarhalqaroVISA,