Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

8.3. Kriptovalyutaelektron tijoratida birjalardan foydalanish 
Ushbu bo’limda kriptovalyutalar bo’yicha real operatsiyalarini mustaqil 
ravishda amalga oshirish mumkin bo’lgan bir qancha birjalar va ularning 
almashinuv 
punktlari 
bilan 
tanishib 
chiqamiz 
hamda 
bo’lim oxirida 
kriptovalyutalar bozirida ishlashni boshlash uchun zarur bo’lgan eng muhim 
masalani – ularni qanday qilib sotib olish mumkinligini batafsil ko’rib chiqamiz. 
Mitsubishi UFJ Financial Groupbanki ham o’z kriptovalyuta birjasini hamda 
milliy valyutaga bog’liq bo’lgan tokenlarni ishga tushirishni rejalashtirayapti. 
Alohida bitkoin akkauntlarni boshqaruvchi servisni tashkil qilish ham ko’zda 
tutilayapti. Ushbu bank bu ishni 2018 yilda amalga oshirmoqchi va moliyaviy 
hizmatlar bo’yicha agentlik FSA bu ishni ko’rib chiqmoqda. Bu kriptovalyutaning 
nomi bank abbreviaturasidan kelib chiqqan xolda MUFG Coin deb nomlanar 
ekan. Ishonchlilikni ta’minlash uchun bu kriptovalyuta yapon tangasi bilan 1:1 
nisbatda bo’ladi va keyinchalik kursi o’zgarishi mumkin bo’ladi. Bunday qilishdan 
maqsad,narxlar tez-tez o’zgarishining oldini olish va foydalanuvchilarning 
ishonchini qozonishdir. Bankdan olingan ma’lumotlarga ko’ra, u kriptovalyuta 
treyderlari uchun shahsiy servis tashkil qilish ustida ham ishlayapti. Shu servis 
tufayli savdolarni tashqi birjalarsiz amalga oshirish mumkin bo’ladi va natijada 
barcha valyuta bank ihtiyorida qoladi. Shunday qilib, bank har qanday xolatda ham 
mijozlarning mablag’lari havfsizligini ta’minlab beradi. Servis har bir akkauntdagi 
ko’zda tutilmagan faolliklarni tahlil qilib, ularning himoyasini qattiq nazorat qiladi. 
Bunday kriptovalyuta o’zaro ishonchga emas, balki kriptografik kodlash tizimiga 

---

302 
asoslangan bo’lib, o’zaro hech qanday vositachilarsiz (bank yoki boshqacha 
moliyaviy uskunalarsiz) to’lovlarni bevosita ishtirokchilar orasida amalga 
oshirilishini ta’minlovchi to’lov tizimi valyutasining bir turidir. Tavsif etilayotgan 
kriptovalyutaning tranzaktsiyasi deganda uning vositasida amalga oshiriladigan 
an’anaviy yoki noan’anaviy pul o’tkazishlar amaliyoti tushuniladi. Havfsizlik 
tizimining kalitlari esa saqlashning apparat modullarida yoki smart kartalarda 
saqlanadi (HSM – Hardware Storage Module).Yana bir kriptovalyuta birjasi