Рда иқт и содий

Жами:
Очиқ бозорда жойлаштирилган ДҚҚ суммаси (млрд.сўм)
845,34 644,27 692,70
1191,97

1126,90

94,50

694,71

994,99

946,81

7232,19

ДҚҚ ўртача йиллик фоизи

13,99 9,58 12,03

12,75

15,07

14,17

13,87

12,84

12,

Давлат қарзлари билан иқтисодий ўсиш ўртасида тўғри пропорционаллик мавжуд бўлиши лозим. акс ҳолда давлат қарзлари ўз самарасини бермаган бўлади. Ўзбекистон мисолида 2015 йилдан 2019 йил 3 чоракка қадар улар ўртасида мусбат боғлиқлик кузатилган. Хусусан, 2015 йилдан 2016 йил охирига қадар давлат ташқи қарзларининг пасайиши ЯИМни ўсишини ҳам паст даражада сақлаган. Аммо 2017 йилдан давлат ташқи қарзларининг ошиши ЯИМнинг ўсишига хизмат қилган. Аммо 2020 йилда бошланган пандемия иқтисодиётга ўзининг салбий таъсирини нафақат бизнинг мамлакатимизга балки бутун дунёга кўрсатди.

2018 йилдан 2021 йил 2 чорак якунига кўра жами 7232,19 млрд.сўм миқдорда давлат қимматли қоғозлари ички бозорда жойлаштирилган. Аммо ушбу қимматли қоғозларининг муддати 6 ойдан 3 йилгача эканлигини инобатга олсак, 7232,19 млрд.сўмлик қимматли қоғозларининг катта қисми сўндирилган. Қимматли қоғозларининг фоизига назар ташласак, ушбу фоизлар бозор қонунлари асосида ўрнатилган бўлиб, ўртача фоиз 12,95 фоизни бермоқда.
Давлат ташқи қарзлари фақат давлат бюджети камомадини қоплаш учун сарфлангани йўқ. Жумладан, давлат ташқи қарзларининг атига 25,2 фоиз, яъни 5,9 млрд. АҚШ доллари бюджет дефицитини қоплашга йўналтирилган холос. Шунингдек, иқтисодий инфраструктурани ривожлантириш мақсадида электр-энергетика, нефт ва газ соҳасига 6,0 млрд. АҚШ доллари, транспорт ва транспорт инфратузилмаси 2,6 млрд. АҚШ доллари, қишлоқ ва сув ҳўжалиги соҳаси ҳамда кимё саноатига 3,6 млрд. АҚШ доллари йўналтирилган. Тижорат банкларининг кредитлаш салоҳиятини ошириш мақсадида эса 1,2 млрд. АҚШ доллари йўналтирилган. Мамлакатимизда таълим ва соғлиқни сақлаш соҳаларини ривожлантириш мақсадида 0,7 млрд. АҚШ доллари сарфланган.
^{2-жадвал} Давлат ташқи қарзининг иқтисодиёт тармоқлари кесимида тақсимланиши⁷