Reaksiyalarning molekulyarligi va tartibi


Kimyoviy muvozanat siljishi. Le Chatelier printsipi


Download 42.69 Kb.
bet4/5
Sana17.06.2023
Hajmi42.69 Kb.
#1552066
1   2   3   4   5
Bog'liq
Reaksiyalarning molekulyarligi va tartibi

Kimyoviy muvozanat siljishi. Le Chatelier printsipi
Tizim kimyoviy muvozanat holatida bo'lgan sharoitlarning o'zgarishi (harorat, bosim, kontsentratsiya) to'g'ridan-to'g'ri va teskari reaktsiyalar tezligining tengsiz o'zgarishi natijasida muvozanatni keltirib chiqaradi. Vaqt o'tishi bilan tizimda yangi sharoitlarga mos keladigan yangi kimyoviy muvozanat o'rnatiladi. Bir muvozanat holatidan boshqasiga o'tish muvozanat holatining siljishi yoki siljishi deyiladi.
Tashqi sharoit o'zgarishi natijasida kimyoviy muvozanat holatining siljish yo'nalishi Le Chatelier printsipi bilan belgilanadi:
muvozanat holatida bo'lgan tizimga (harorat, bosim, kontsentratsiya o'zgarishi) tashqi ta'sir ko'rsatilsa, muvozanat bu ta'sirni kamaytiradigan jarayon tomon siljiydi.

1. haroratning muvozanatga ta'siri issiqlik effekti belgisi bilan belgilanadi:


da ko'tarish harorat (isitish), qaytariladigan reaksiya muvozanati tomon siljiydi endotermik reaktsiyalar; da pasaytirish harorat (sovutish), qaytariladigan reaksiya muvozanati tomon siljiydi ekzotermik reaktsiyalar.
Masalan, reaktsiya uchun
harorat ko'tarilgach, muvozanat teskari reaktsiya yo'nalishi bo'yicha o'zgaradi - issiqlik yutish bilan davom etadigan endotermik.
2. bosimning muvozanatga ta'siri reaksiya paytida gazsimon moddalar miqdori yoki miqdori mollarining o'zgarishi bilan aniqlanadi:

Masalan,
3. reaktivlar kontsentratsiyasining muvozanat holatiga ta'siri:


modda kontsentratsiyasining oshishi bilan (uni qo'shish bilan) qaytariladigan reaktsiyaning muvozanati reaktsiyaga siljiydi, unga ko'ra ushbu modda reaksiyaga kirishadi, ya'ni iste'mol qilinadi. Moddaning konsentratsiyasining pasayishi bilan qaytariladigan reaksiya muvozanati reaktsiya tomon siljiydi, unga ko'ra ushbu modda hosil bo'ladi.


Men parhezlarsiz 65 kg vazn yo'qotishning siri bilan bo'lishaman!
Slimmer


Ташкент, вот убийца простатита и частого мочеиспускания
Predstanol
Masalan, qaytariladigan reaktsiya uchun  dastlabki moddalar konsentratsiyasining oshishi (yoki) muvozanatni o'ng tomonga siljitadi, ya'ni. reaktsiya mahsulotlariga qarab va ushbu moddalar konsentratsiyasining pasayishi bilan - chapga, ya'ni. boshlang'ich materiallarni shakllantirish tomon. Reaksiya hosilasi konsentratsiyasining oshishi bilan () muvozanat chapga, konsentratsiyaning pasayishi bilan esa o'ngga siljiydi.

Faza muvozanati
Moddaning bir fazadan ikkinchisiga o'zgarishsiz o'tishi bilan bog'liq bo'lgan heterojen muvozanat kimyoviy tarkibi deyiladi bosqich.
Geterogen muvozanatning eng umumiy qonunlaridan biri (shu jumladan fazali) gibbs fazasi qoidasi (1876):
muvozanatli ko'p fazali tizimda erkinlik darajasi (C) fazaning sonini (F) olib tashlagan holda tizimning mustaqil komponentlari soniga teng (K), ortiqcha ikkitasi, bu tashqi omillar soni (p va T):
(48)
Komponent - tizimning mustaqil tarkibiy qismi bo'lgan kimyoviy jihatdan bir hil modda tizimdan ajralib, istalgan vaqtda ajralib turishi mumkin.
Masalan, kaliy xlorid (KCl) eritmasi uchun tarkibiy qismlar soni 2 ga teng.
Mustaqil komponentlar sifatida ushbu moddalar tanlanadi, ularning eng ozi butun tizimni va uning har qanday fazalarini shakllantirish uchun etarli.
Masalan, uchta tarkibiy moddalarning muvozanat tizimini shakllantirish uchun va fazalarni aniqlashda har qanday ikkita moddani olish kifoya, chunki uchinchisi reaktsiya natijasida olinadi:
Shuning uchun, bu holda mustaqil komponentlar soni ikkitadir.
Bosqich - interfeys yuzasi bilan boshqa qismlaridan ajratilgan tizimning bir qismi, u orqali xususiyatlar keskin o'zgarib turadi.
Masalan, (49) tenglama bilan tavsiflangan muvozanat tizimida fazalar soni 2 ga teng.

Download 42.69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling