Reaktiv quvvatni kompensatsiyalash

3. Ko‘ndalang kompensatsiyaning o‘ziga xosligi

2.11 va 2.12- rasmlarda kondensator qurilmalarning prinsipal sxemasi keltirilgan, 4.10- rasmda yuklama zanjirining ulanish sxemasi.

4. 10-rasm. Ko‘ndalang kompensatsiyada yuklama zanjiriga sig‘imni ulash sxemasi
Bir fazali kondensator quvvati, sinusoidal kuchlanish shaklida, uning qisqichlariga o‘rnatilgani, o‘zaro nisbati bilan aniq
Q CU 2 . (4.16)
Uch fazali kondensator quvvati, uchburchak ulangan, shu formula orqali aniqlanadi. Bu holatda U – liniya kuchlanishi, S – esa barcha uch fazali kondensatorlar sig‘imlari. Uch fazali kondensator quvvati, yulduz ulanganda, barcha uch faza sig‘imi teng bo‘lganida ularning o‘zaro nisbati bilan aniqlanadi:
Q  CU ² , (4.17) bu yerda S – fazaning barchasining sig‘imlar yig‘indisi.

Q kompensatsiyagacha reaktiv quvvat koeffisienti qabul tg_1  , P qilingan belgilanishlarda, kompensatsiyadan keyin esa

QQ^КB  chunki tgφ₂ < tgφ₁ , u holda cosφ₂ > cosφ₁. tg_2  .
P
Kompensatsiyaga qadar tarmoqlardagi quvvat isrofi quyidagini
tashkil qiladi
S 2 P2
P₁  3I 2 R  U 2 R  U2Q2 R,
kompensatsiyadan keyin esa
P2 QQКB2
P₂  U ₂ R.
Ko‘ndalang kompensatsiyadan keyin quvvat isrofining kamayishi quyidagini tashkil qiladi.

P₁ P₂  P²U₂Q²  P² Q_U2 Q_КB² R  (2QQ_UКB2 )Q_KB R.

P , kompensatsiyadan Kompensatsiyagacha to‘la quvvat S₁  cos₁
keyin
ya’ni S2  P , S2  cos1 .
cos₂ S₁ cos₂
chunki cosφ₂ > cosφ₁, ya’ni S₂< S₁. Kompensatsiyadan keyin yuklamaning to‘la quvvati kamayadi keyingi quvvat koeffisientlari qiymatlariga teskari proporsional.
Shunday qilib, ko‘ndalang kompensatsiya qo‘llanilishi quvvat isrofi kamayish imkonini beradi, uzatilayotgan quvvatlarni saqlagan holda yoki isrofini oldingi chegarasida, tarmoq uzatishni oshirgan holda, uzatilayotgan quvvatni oshiradi.

4. Reaktiv quvvatni bo‘ylama sig‘imli kompensatsiyalash.