Normativ pánlerdi positive pánler menen salıstırıwlasaq, positive pánler faktlarni úyrenedi, “ne?”ligini suwretleydi hám “ne bolıwı kerek” degen sorawlarǵa juwap beredi.
Psixologiya hesh qanday shubhasız Positive pánler toparına kirip ketedi.
Psixologiyaning wazıypaları tiykarınan, tómendegilerden ibarat :
- psixik hádiyselerdiń mánisin hám olardıń nizamlıqların ańǵarıwdı úyreniw;
- olardı basqarıwdı úyreniw;
- alınǵan bilimlerden qáliplesken pánler hám tarawlar menen bir qatarda turǵan ámeliyattıń basqa tarawları natiyjeliligin asırıw maqsetinde paydalanıw ;
- ámeliy xızmettiń teoriyalıq hasası bolıp xizmet etiw.
2. Psixologiya pániniń rawajlanıw tariyxı hám rawajlanıw basqıshı
Tema tariyxıy fon tekǵana onıń basqıshpa-basqısh rawajlanıw ájayıp gúrriń, biraq túrli ideologiyalar, túsiniklerdi túrli bahalardı kiritiń de kórsetip baradı, bólek-bólek yamasa birgelikte, jantasıw hám abıraylı ilimpazlar menen qorǵawlanǵan waqıtı -waqıtı menen tema wazıypaları. sol sonıń menen birge psixologiya tema ushın ámel etedi. tómende kórsetilgen tómendegi betlerde qaslıq tiykarǵı baplarda, birpara psixologiya predmeti tariyxına qaraw ámelge asıriladı :
A. Erte jas ilimiy psixologiyagacha.
B. Ilimiy psixologiyaning zamanagóy dáwiri.
C. Zamanagóy psixologiyada sońǵı tendensiyalari.
Erte jas ilimiy psixologiyagacha - qanday etip biz mámile hám ne ushın biz áyyemgi zamanlardan berli qızıǵıwshılıq oyatdı máseleler retinde tarqaladı. Tómendegishe psixologiya tariyxı erte dáwirde, olar tek shama hám ırım tiykarında júdá ilimiy juwap berdi:
1. Insan qulıq planeta háreket tásiri astında bolıwı kerek edi, onıń táǵdiri, nátiyjesi bolıp tabıladı dep esaplaydı. Biz hár qanday bir waqıtta planetalar pozitsiyasi, biz búydew múmkin jáne onıń munajjimlar boljawı qadrlamaytuǵın, insan xatti aldınan bilar edi, eger. Planetalar ornı tısqarı, jinlar, ruxlanıwlar, húreyler hám basqa ǵayrıtabiiy kúshler de insan iskerligi ózgerisler ushın juwapker edi. Sonday etip, sebepleri hám insan qulıq formaları insan sırtda geypara zat jaylasqan edi.
2. Grek filosofi xatti insan giltleri ishinde qaraw ushın tabıs. Sokrat kosmostıń tábiyaattıń úyreniw paydasız, dep. Nátiyjede, ol sorawǵa usılı alıw hám insan tábiyaatda peeping ushın juwap beriwge háreket etdi. Aflotun burınǵı álbette xatti qáliplestiriwde tiykarǵı roli belgilew, aqli hám denesi ortasındaǵı anıq farqni qaratdı.jan Arastu túsinigi kóp ásirler dawamında psixologiya tiykarǵı tasdı burıldı. Ol zot: «hayot» mánisin ańlatıwshı retinde " jonga" yamasa " psixika" dep esaplanadı hám dene háreket iskerligin jóneltiredi tiri hádiysesi retinde pikirińizdi kórip shıǵıldı. Sonday bolsa -de, ol kisi retinde ań hám deneni kórip, hám nátiyjede biologiya ushın psixologiya keltirdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
