Referat Mavzu : Innovatsion texnologiya va uning nazariy asoslari Bajardi : Muxamedjanova Umida
Download 170.29 Kb.
|
1 2
Bog'liqInnovatsion texnologiya va uning nazariy asoslari
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yangi texnologiyalarni joriy qilishda innovatsion rivojlanish muvaffaqiyat omillari
- Xulosa
- Adabiyotlar ro’yxati
Referatning obekti: innovatsion texnologiyalar
Referatning vazifasi: Erkin bozorda innovatsiyalarni sotib olish biznesni innovatsion rivojlantirish usullaridan biri sifatida. Yangi texnologiyalarni joriy qilishda innovatsion rivojlanish muvaffaqiyat omillari Yangi texnologiyalarni joriy etish orqali kompaniyalarning muvaffaqiyatli innovatsion rivojlanishiga misollar Erkin bozorda innovatsiyalarni sotib olish biznesni innovatsion rivojlantirish usullaridan biri sifatida. To‘qnashuv jarayonlari mantig‘i bir tomondan to‘siqlar va boshqa tomondan “uni yengib o‘tish istagi” yirik korporatsiyaning innovatsion rivojlanish yo‘nalishini belgilaydi. Ijtimoiy-iqtisodiy matritsalar, talab yoki iste’molchilarning xulq-atvoridagi o‘zgarishlarni ko‘rsatadigan signallarni - bir tomondan texnologiya sohalari yoki bozor o‘zgarishlaridan kelib chiqadigan va o‘z navbatida, kompaniyaning ijodiy fikr kuchidagi bunday to‘siqlarni bartaraf etishning dalillarini ko‘rsatadigan signallarni erta aniqlash, raqobatbardosh vaziyat tez o‘zgarib turadigan davrda masalan, intensiv innovatsiyalar yoki jadal xalqaroizatsiya (xalqaro rivojlanish) tushayotgan bozor yoki inqiroz davrida, yangi texnologiyalarni joriy etish xarajatlarni minimallashtirishning yagona usuli bo‘lgan va shuning uchun bizning ulushimizni saqlab qolish uchun innovatsiyalarni joriy etishning dolzarbligi ko‘p marta oshadi. Tashqi muhitda bunday dinamik o‘zgarishlar yuz berganda, kompaniyalar strategiyalarni tezda o‘zgartirishi va aktivlari, uskunalari va texnologik vakolatlarini o‘zgartirishi kerak. Ushbu o‘zgarishlar ba’zi aktivlarning qadrsizlanishini talab qiladi, boshqa aktivlar esa keskin ko‘tariladi. Ba’zi kompaniyalar bir zumda buzilib ketishdi, boshqa kompaniyalar esa “ijodiy halokat” ning asosiy tamoyiliga amal qilib, uni “kapitalizm dvigatelini harakatga keltiruvchi, yangi iste’molchilar, yangi tovarlar, yangi ishlab chiqarish usullaridan kelib chiqadigan asosiy impuls” deb ta’riflab transport, yangi bozorlardan, sanoat tashkilotlarining yangi shakllaridan juda tez chiqib ketishadi . “Ijodiy halokat” atamasini J. Shumpeter “Iqtisodiy rivojlanish nazariyasi” kitobining kapitalizm, sotsializm va demokratiya mavzusida keltirib o‘tadi. Ayniqsa, inqiroz davrida “buzuvchi innovatsiya”ning joriy etilishi tez-tez tarmoqlarda birlashish va qo‘shilishlarning to‘lqinli xatti-harakatlarini ochiq bozorda kompaniyalar tomonidan texnologiyalarni sotib olishga asoslangan holda izohlaydi. Ushbu davrda kompaniyalar qimmat va xavfli bo‘lsa ham, yangi texnologiyalarni o‘zlashtirishga majbur. Innovatsiyalarni joriy etish natijasida kelib chiqqan birlashish va qo‘shilish statistikasi “ijodiy halokat” jarayonining to‘liq hajmini, kuchini va samaradorligini ta’kidlashga imkon beradi. Ochiq bozorda innovatsiyalarni sotib olish jarayoni kichik innovatsion kompaniya uchun “chiqish”ning asosiy usullaridan biri ekanligini, katta kompaniya uchun esa “yangiliklarni” sotib olishning asosiy usuli ekanligini anglash kerak. Buni statistika tasdiqlaydi: 1990-yillarning oxirlarida birlashish va qo‘shilishlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalar oqimining 3/4 dan ko‘pini tashkil etdi. An’anaga ko‘ra, birlashish va qo‘shilishdagi kompaniyalarning taxminan 75 foizi ma’lum bir sinergetik effektlarni qo‘lga kiritishga intilishadi. Buning ortida bitta oddiy maqsad yashiringan - bu raqobatdosh ustunlikni qo‘lga kiritish va shunga ko‘ra tobora ko‘proq foyda olish. Iqtisodiy muhit dinamik ekanligi va foyda keltiradigan kompaniyaning asosiy maqsadi statik ekanligidan kelib chiqib shuni nazarda tutish kerakki, iqtisodiy muhitning turli holatlarida ushbu maqsadga erishish, tobora ko‘proq foyda olishning turli usullari mavjud. Iqtisodiy o‘sish va shunga mos ravishda M&A faoliyatining an’anaviy o‘sishi bilan birlashishlar va qo‘shilishlar ustunlik qiladi. Ularning maqsadi operativ sinergiyalarni olish (biznesni kengaytirishga qaratilgan klassik qo‘shilishlar va birlashishlar), yangi texnologiyalarni joriy etish (ochiq bozorda yangi texnologiyalarni sotib olish) orqali xarajatlarni kamaytirishga qaratilgan iqtisodiy rivojlanish pasayishi bilan esa mos ravishda birlashish va qo‘shilish talab etiladi. Shuni ta’kidlash kerakki, iqtisodiy o‘sish faoliyatni kengaytirishni, iqtisodiy tanazzul esa erishilgan natijalarni himoya qilishni hamda yangi “ijodiy” yechimlar tufayli bozor ulushini saqlab turishni nazarda tutadi. Shuning uchun bozordagi inqirozli vaziyatda kompaniyalar tushayotgan bozorda “omon qolishlariga” yordam beradigan yangi texnologiyalarni qidirmoqdalar va quyidagilarga tadbirlarni amalga oshiradi: 1. Kompaniyaning joriy mahsulotlarini sotishning yangi bozorini izlash. 2. Yangi texnologiyalarni joriy etish orqali yangi savdo bozorini egallash; 3. Yangi texnologiyalarni joriy etish (kompaniyani sotib olish, texnologiya tashuvchisini sotib olish) orqali kompaniyaning joriy mahsulot liniyasi narxini pasaytirish. Bozorda yetakchi mavqeyini saqlab qolish uchun yangi texnologiyalarni muvaffaqiyatli tatbiq etishning misoli, masalan, 20-asrning 80-yillardan to 90-yillariga qadar bo‘lgan davrda AQSh mudofaa sanoati. Sovuq Urushdan keyingi harbiy xarajatlarni qisqartirish AQSh mudofaa sanoatini larzaga keltirdi. Sovuq urushning oxirida (20-asrning 80-yillari) harbiy byudjetlarning katta o‘sishidan so‘ng, Amerika harbiy sanoati Yevropa va Amerikada harbiy xarajatlarni kamaytirish oqibatlarini boshdan kechirdi. AQShning harbiy texnika byudjeti 1987 yildagi 160 milliard dollardan 10 yildan so'ng 80 milliard dollarga tushdi.. Mudofaa sanoatiga buyurtmalarning qisqarishi ishlab chiqarish narxining keskin o‘sishiga olib keldi (o‘lchov iqtisodiyoti ishlamay qolganligi sababli). AQShning 100 ta mudofaa kompaniyalari qurol savdosi 1990-yildan 1995-yilgacha 30 foizga kamaydi. Ushbu zarba AQSh mudofaa sanoati bozorida katta o‘zgarishlarni va kuchli tarkibiy o‘zgarishlarni keltirib chiqardi. O‘tgan to‘lqinlar natijasida birlashtirish va qo‘shilish, xarajatlarni optimallashtirish maqsadida yangi texnologiyalarni sotib olish, AQSh mudofaa vazirligining atigi 4 ta yetkazib beruvchisi omon qoldi. To‘plangan tajribani qo‘llash uchun yangi bo‘shliqlarni qidirish shuningdek, mudofaa sanoatini fuqarolik maqsadlarida qayta qurish imkoniyatini yaratgan yangi texnologiyalarni izlash 90-yillarda harbiy byudjetlarning qisqarishi natijasida yuzaga kelgan muammolarga moslashish jarayonining asosiy elementlari bo‘lgan. Ushbu birlashish va qo‘shilish natijasida ish o‘rinlarining qariyb 40% qisqarishiga olib kelganiga qaramay (mudofaa sanoati sohasida ish bilan ta’minlanganlarning umumiy soni 1989-yildagi 1,3 million kishidan 1995-yilda 780 ming kishiga kamaydi), ba’zi kompaniyalar ochiq bozorda texnologiyalar, mustaqil innovatsion kompaniyalar qayta qurish va omon qolish imkoniyatiga ega bo‘lishdi. Masalan, IBM mudofaa elektronikasini o‘zining fuqarolik hisoblash loyihalariga yo‘naltirish uchun qoldirdi va buni katta muvaffaqiyat bilan amalga oshirdi. Ochiq bozorda yangi texnologiyalarni sotib olish jarayonlari orqali kompaniyaning yangi bozorlarga yo‘naltirilishining yana bir misoli 1980-yillarning oxiri va 1990- yillarning boshlarida kimyo sanoati. Ushbu davrda umumiy (asosiy) kimyo va maxsus kimyo ajratilishi sodir bo‘ladi. Mutaxassislik kimyo fanida bu davrda foyda keskin ko‘tariladi. Shu munosabat bilan, yangi texnologiyalarni yetkazib beruvchi texnologik kompaniyalarni sotib olish boshlanadi. 1985-yildan 1993-yilgacha 1690 ga yaqin yuqori texnologik kompaniyalarni sotib olish va kompaniyalar bilan bitimlar hajmi 1 milliarddan dollar oshgan. AQShda, Yevropada 1188 va Yaponiyada 110 tani tashkil etdi. Shuni ta'kidlash kerakki, yuqori texnologiyali kompaniyalarning yirik bozori ishtirokchilari, yangi texnologiyalarni yetkazib beruvchilar tomonidan sotib olinadigan bitimlar jarayoni yuqori rentabellik izlash bilan emas, aksincha, poydevor - xususiy kimyo sohasidagi yangi texnologik standart tufayli yuzaga keldi, bu yerda innovatsiyalar raqobatning asosiy omiliga aylandi. 90-yillarning oxirlarida farmatsevtika sanoatida birlashish va qo‘shilishlar to‘lqini ham o‘sha paytda sodir bo‘lgan biotexnologiya inqilobi tufayli to‘g‘ridan-to‘g‘ri sohadagi innovatsiyalarning dinamikasi bilan bog‘liq edi. Faqatgina ochiq bozorda zarur bo‘lgan yangi texnologiyalarni sotib olish orqali farmatsevtika kompaniyalari ushbu davrda inqilobdan ma’lum darajada omon qolishdi. Biroq biotexnologiya inqilobi an’anaviy farmatsevtika kompaniyalarining xatti-harakatlariga ta’sir ko‘rsatdi va yirik kompaniyalarning innovatsiyalarga bo‘lgan munosabatini jiddiy ravishda o‘zgartirdi. Ushbu sohadagi o‘zgarishlar sharoitida innovatsiyalarni sotib olish “mudofaa strategiyasi”ning bir qismiga aylandi va biotexnologiya sohasidagi kichik kompaniyalar masalan, turli xil tadqiqot laboratoriyalari, tashqi va mustaqil tadqiqot guruhlari, innovatsiyalar uchun o‘sish nuqtalariga aylandilar. Shuningdek, yirik farmatsevtika kompaniyalari innovatsiyalar ishlab chiqaruvchisi rolini o‘ynaydilar. Shu bilan birga, innovatsiyalarning mijozlari va iste’molchilari yirik kompaniyalar bo‘lganligi sababli, patentlarning aksariyati ularda ro‘yxatdan o‘tgan. Yangi texnologiyalarni joriy qilishda innovatsion rivojlanish muvaffaqiyat omillariBirlashish va qo‘shilish jarayonida yangi texnologiyalarni joriy etishning muvaffaqiyati ikki omilga bog‘liq: muvaffaqiyatli sinergiya va xalqaro taraqqiyotda muvaffaqiyatli madaniy integratsiya. Yangi texnologiyalarni joriy qilishda innovatsion rivojlanish muvaffaqiyatining asosiy omillari quyidagilardir: 1) Daromad sinergiyasi: yaxshi innovatsion qobiliyat (yangi mahsulotlar, bozorga qisqa vaqt) yoki bozorni yaxshiroq qamrab olish (bozorning geografik va mahsulot assortimenti - yaxshi misol, Accord kompaniyasi) tufayli ko‘proq bozorga moslashtirilgan mahsulotlarni sotish. 2) Narxlar sinergiyasi: uchta model - egallab olish (ekvayer kompaniya sotib olingan kompaniyadagi barcha tuzilmalarni to‘liq almashtirganda), ustuvorlik (murakkab muzokaralarda birlashish va qo‘shilish paytida yangi tuzilma to‘g‘risida qaror qabul qilinganida 50% dan 50% gacha), ikkitasining eng yaxshisi (qachon ikkala kompaniyaning eng yaxshisi birlashishda saqlanib qoladi). Shaklda. 1 ushbu modellarni 3 yil davomida grafik ravishda taqdim etadi. Uzoq vaqt davomida ilmiy jamoatchilikning kompaniyalarni, texnologiyalarni, tashuvchilarni sotib olish muvaffaqiyatiga nima ta’sir qiladi degan savol tashvishlantiradi: Discount diskontlangan bitimlar qiymat yaratishi mumkinmi (texnologiya sotib olayotganda savdolashish mantiqiymi)? 1. Strategik nuqtai nazar: birlashish tegishli tarmoqlarda qiymat yaratadimi? 2. Baholanmagan kompaniyani sotib olish qiymat yaratadimi? 3. Sotib olingan kompaniya hajmi muvaffaqiyatga ta’sir qiladimi? Bu savollarning barchasiga javoblar ha deb qabul qilingan. Ammo, agar siz 80-yillarning statistikasini ko‘rib chiqsangiz (1-rasm) - 2000-yillardagi (2-rasm) bu gipotezalar rad etiladi. Shakllardan 4 shuni ko‘rsatadiki, kompaniya texnologiyani sotib olgan narx va kompaniyaning – xaridorning kapitallashuvining o‘sishi o‘rtasida hech qanday bog‘liqlik yo‘q (shuning uchun muvaffaqiyatli bitimning muvaffaqiyatsizligi strategik aktivni “o‘ta qimmat” ga sotib olishdan ko‘ra “xavfli” ekanligini ko‘rish mumkin). 5-bitim 80-2000 yillardagi qo‘shni (birinchi ustun) va qo‘shni bo‘lmagan (ikkinchi ustun) tarmoqlarda muvaffaqiyatli va muvaffaqiyatsiz bitimlarning ulushini ko‘rsatadi. Shundan ko‘rinib turibdiki, bitim muvaffaqiyatining bir xil sohada sodir bo‘lishiga bog‘liq emas yoki kompaniya aktivlarini diversifikatsiya qilishga qaror qiladi. 1-shakl va 2-shakllar. 2- shakl kompaniyaning qiymati va hajmi to‘g‘risida ma’lumot beradi. Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, yana bir marta M&A operatsiyasining muvaffaqiyati va sotib olingan kompaniyaning hajmi yoki qiymati o‘rtasida hech qanday bog‘liqlik yo‘q. Shu bilan birga, innovatsion mahsulotning tijorat muvaffaqiyati hal qiluvchi darajada iste’molchilar xattiharakatlarining o‘zgarishiga bog‘liq bo‘lib, u bir qator elementlardan iborat: iqtisodiy modelning hayot aylanishi, jamiyatdagi o‘zgarishlar, texnologiyalarning hayot aylanishi, odatiy xatti-harakatlarning o‘zgarishi. Buni tushunish uchun quyidagilarni bilish muhimdir: 1. Iqtisodiy modellar bir necha yildan bir necha asrlarga qadar umr ko‘rishadi. 2. Jamiyatda sezilarli o‘zgarishlar bir necha o‘n yillar davomida sodir bo‘ladi. 3. Texnologiyaning hayot sikli olti oydan o‘n yilgacha davom etishi mumkin. Ba’zi hollarda, ellik yil. 4. Odamlarning xulq-atvoridagi o‘zgarish bir necha oydan bir umrgacha davom etadi. Innovatsion muvaffaqiyatning eng katta ehtimoli to‘rtta yo‘nalishlardan birida burilish davri bo‘lgan davrga to‘g‘ri keladi va turli xil chastotali sikllar bilan hamqadam bo‘lish qobiliyati innovatsion kompaniya muvaffaqiyatining hal qiluvchi omili bo‘lib hizmat qiladi, ammo bu juda qiyin: Innovatsion ritm kompaniya hayoti ritmidan uzoqlashadi. Moliyaviy uzoq muddatli rejalashtirishning murakkabligi mavjud. Ko‘pgina sohalarda texnologik tsikl torayib bormoqda. Shu bilan birga, yangi texnologiyalarni joriy qilishda zamonaviy kompaniyalarning zaifligining asosiy jihatlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: Raqobat intensivligi iste’molchilar xulq-atvoriga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Yashashga e’tibor strategik investitsiyalarni chalg‘itadi. Kichik kompaniyalarda ishlab chiquvchi roli ko‘pincha bir kishiga beriladi. Kompaniyadagi innovatsion jarayonlarni markazlashtirish tendentsiyasi. Ko‘pincha inson omiliga e’tibor berilmaydi. Tovar kapitaliga mutlaq bog‘liqlik. Standartlashtirilgan komponentlarni ishlab chiqarishda xizmatni standartlashtirish. Ko‘pincha, ishlab chiquvchilar muvaffaqiyatli rivojlanishlari uchun kreditlari bo‘yicha moliyavi mukofotlanmaydilar. Kompaniyada yangi texnologiyalarni tatbiq etishda muvaffaqiyatning asosiy omillariga quyidagilar kiradi. Texnologik jarayonni rejalashtirish. Texnik ma’lumotlarni topish qobiliyati. Intellektual kapitalingizni himoya qilish qobiliyati. Iste'molchilarning xatti-harakatlarini tizim tahlili. Innovatsion jarayon xodimlarning cheklangan doirasi hamkorligi darajasida amalga oshiriladi. Menejer yangilikdan hamroh bo‘lishi va shu bilan birga ishlab chiquvchilarga harakat qilishlari uchun yetarli erkinlikni berishi kerak. Shuningdek, yangi texnologiyani sotib olgandan so‘ng uni moslashtirishga e’tibor qaratish lozim. Yangi texnologiyani moslashtirish samaradorligini tahlil qilish odatda birlashishdan oldin, birinchi olti oydan keyin bir necha bosqichda amalga oshiriladi. An’anaga ko‘ra, texnologiyani sotib olgandan so‘ng uni amalga oshirish muvaffaqiyatini tahlil qilish / tekshirishda quyidagi savollarga batafsil javob olish kerak; Birlashishdan oldin: biznes sheriklari: xodimlar, aksiyadorlar, ommaviy axborot vositalari, yetkazib beruvchilar, mijozlar bilan qanday aloqa qilish kerak? Maqsadning kuchli va zaif tomonlari qanday (kompaniya, kerakli texnologiyaning tashuvchisi)? Uchrashuvlar masalasiga qanday murojaat qilish kerak: yutilish, tenglik, eng yaxshisi? Loyihani birlashtirish uchun vaqtni qanday hisoblash mumkin? Eng yaxshi xodimlarni qanday saqlash kerak? Narxlar sinergiyasi uchun qanday imkoniyatlar mavjud? Chiqindilar sinergiyasi uchun qanday imkoniyatlar mavjud? Birinchi olti oy: Barcha kerakli vakolatlarga ega bo‘lgan integratsiya qo‘mitasi tuzilganmi? Barcha menejerlar tayinlanganmi? Barcha loyiha aniq rejalashtirilganmi? Axborot qamrovi aniq va to‘g‘rimi? Sinergiyani kuzatish va unga erishish uchun kim javob beradi? Ichki va tashqi xarajatlar sinergiyasini qidirdingizmi? Mijozlarning kutishlari qanday? Dastlabki olti oydan so‘ng: rejalashtirilgan stsenariyning olingan natijalar bilan o‘zaro bog‘liqligini tahlil qilish. Yuqoridagi barcha omillar yirik sanoat kompaniyasining muvaffaqiyatli innovatsion rivojlanishi uchun kerakli texnologiyaning tashuvchisi bo‘lgan kompaniyani sotib olish to‘g‘risida qaror qabul qilishda stsenariylarni rejalashtirish uslubining asosini tashkil etadi. Yangi texnologiyalarni joriy etish orqali kompaniyalarning muvaffaqiyatli innovatsion rivojlanishiga misollar Muvaffaqiyatli innovatsiyalar uchun ochiq bozor texnologiyasini sotib olishning yaxshi namunalari: Bayer AG-ni Schering AG-ni sotib olish, EDS korporatsiyasini Hewlett Packard-dan sotib olish, Prokter va Gambl-dan Gillette-ni sotib olish. Schering AG-ning Bayer AG-ni sotib olish. Bayer AG 7 1863 yilda tashkil etilgan sog‘liqni saqlash, o‘simliklarni himoya qilish va yuqori texnologik materiallar ishlab chiqarish kabi sohalarda dunyodagi muhim mavqega ega bo‘lgan eng yirik kimyoviy va farmatsevtika konsernidir. Bayer tadqiqotga asoslangan kompaniya sifatida rivojlanishni asosiy harakatlantiruvchi vosita deb hisoblaydi. Kompaniya tadqiqot va rivojlantirish orqali o‘sishi uchun zarur bo‘lgan barcha manbalarga ega. 2006-yilda kompaniya tadqiqot va ishlanmalarga jami 2,297 million yevro sarmoya kiritdi. Kompaniya uchun asosiy faoliyatida mavqeyini mustahkamlovchi yangi mahsulotlarni ishlab chiqarish, shuningdek mahsulot portfeli va ishlab chiqarish jarayonlarini doimiy ravishda optimallashtirish juda muhimdir. O‘zining innovatsion loyihalari bilan kompaniya o‘zining ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari, xususan, ko‘plab yetakchi universitetlar, davlat ilmiy-tadqiqot institutlari va hamkor kompaniyalar bilan o‘zaro aloqalar bilan to‘ldiriladi. Ushbu hamkorlik tufayli guruh tezda yangi g‘oyalarni muvaffaqiyatli mahsulotlarga aylantiradi. 2006-yil 28,956 million yevrolik savdo va yalpi foyda 13 681 million yevro (M&A bitimi tuzilgan yil uchun) Schering AG 8 1851 yilda Berlinda tashkil etilgan. Scheringning asosiy faoliyati hozirgi kunda ginekologiya va andrologiya, diagnostik ko‘rish, ixtisoslashuv va umumiy terapiya, onkologiya va dermatologiyaga qaratilgan. Schering AG o‘zining biznes va terapevtik qo‘llanilishining barcha sohalarida yangi dori vositalarining klinik ishlab chiqarilishi bilan bir qatorda allaqachon ro‘yxatdan o‘tgan mahsulotlarni ishlab chiqarish bilan shug‘ullanadi. Schering faol moddalar bo‘yicha o‘z tadqiqotlari bilan to‘rtta asosiy yo‘nalishga e’tibor qaratmoqda: onkologiya, kardiologiya, ayollar salomatligi va diagnostik tasvirlash. Bundan tashqari, klinik rivojlanish yangi mahsulotlarning chiqarilishini, shuningdek kompaniyaning barcha sohalarida allaqachon ro‘yxatdan o‘tgan mahsulotlarning yanada rivojlanishini rag‘batlantiradi. Tadqiqot va ishlanmalarda Schering AG bemorlarning hayot sifatini yaxshilash va uning davomiyligini oshirishga qaratilgan yuqori darajadagi dori-darmonlarga bo‘lgan ehtiyojni qondiradigan kasalliklarni davolashning innovatsion usullariga e’tibor qaratmoqda. Tibbiy ehtiyoj yuqori darajadagi terapiya yo‘nalishlariga qaratilgan bo‘lib, bu yerda sezilarli yutuqlarga qaramay, qo‘shimcha innovatsion yechimlar zarur. Kompaniya gemofiliya va skleroz, kontrast vositalar va gormonal kontrasepsiya kabi terapevtik sohalarda yetakchi hisoblanadi. 2005-yilda Schering AG o‘z savdosini sezilarli darajada oshirib, 5,3 milliard yevroni tashkil etdi, bu o‘tgan yilga nisbatan 8 foizga oshdi. 2006-yilda Bayer farmasevtika sanoatidagi mavqeyini mustahkamlash uchun Germaniyaning Berlin shahri, Schering AG ni sotib oldi. 2006-yil iyun oyida Bayer guruhining sho‘ba korxonasi Dritte BV GmbH (hozirgi Bayer Schering GmbH) 2006- yil 31-dekabr holatiga konsolidatsiya qilingan moliyaviy hisobotga kiritilgan Schering AG aktsiyalarining 87,99 foizini sotib oldi. 2006-yil 31-dekabrga qadar “Bayer” “Shering” dagi ulushini 96,24% gacha oshirdi. Bitimning umumiy qiymati 17,007 million yevroni tashkil qildi. Sotib olish natijasida Bayerning nomoddiy aktivlari (shu jumladan, gudvil) taxminan 3 baravar oshdi, moddiy bo‘lmagan aktivlarning ulushi jami aktivlarning 43 foizini tashkil etdi (o‘tgan yilgi atigi 21 foiz). Hewlett Packard tomonidan EDS korporatsiyasini sotib olish. Hewlett Packard Company (bundan keyin HP) 1939-yilda tashkil etilgan. HP kompaniyalar, tashkilotlar va iste’molchilar uchun texnologik yechimlarning global ta’minotchisi hisoblanadi. Kompaniya IT-infratuzilma, shaxsiy hisoblash tizimlari va kirish qurilmalari, butun dunyo bo‘ylab qo‘llab-quvvatlash xizmatlari va yirik korxonalar, kichik va o‘rta biznes va iste’molchilar uchun tasvir va bosmaxona qurilmalari sohasida yechimlarni taqdim etadi. Kompaniyaning 2007- yildagi daromadi 104,286 million dollarni, aksiya uchun daromad 2,76 dollarni tashkil etdi. EDS korporatsiyasi (Elektron ma'lumotlar tizimlari) 1962 yilda tashkil etilgan. Bu o‘z mijozlariga biznes-yechimlarni taqdim etadigan IT-xizmatlarining dunyo yetakchilaridan biri. ERI turli sohalar (moliyaviy xizmatlar, telekommunikatsiya, ko‘ngil ochish, energetika va boshqalar) va mamlakatlar mijozlari uchun infratuzilma, biznes jarayonlari va dasturlarni autsorsing xizmatlarining keng assortimentiga ega. Kompaniya xizmat ko‘rsatish sohasida ishlaydi, shuning uchun uning asosiy boyligi tashkilot xodimlari, ularning malakalari, qobiliyatlari va bilimlari hisoblanadi. Kompaniya birinchi bo‘lib ishlab chiqdi: pul o‘tkazmalarini asenkron rejimidan foydalangan holda o‘tkazish usulini; maxsus qidiruv mezonlari bo‘yicha hujjatlarning dolzarbligini baholashga imkon beradigan matnni tahlil qilish usulini; samolyot chiptalarini avtomatik ravishda saralashga imkon beruvchi qurilmani. Kompaniya xizmatlarni taqdim etishi sababli, asosiy resurslardan biri bu sifatli xizmatlarni taqdim etishni ta’minlaydigan tashkilot xodimlari. EDS korporatsiyasini sotib olish 2008-yil 26-avgustda bo‘lib o‘tdi. Sotib olish HP-ning IT-autsorsing, biznes jarayonlari va dasturlarni autsorsing, shu jumladan rivojlantirish, modernizatsiya qilish va boshqarishni taklif qilishdagi pozitsiyasini mustahkamlashga qaratilgan edi. Ushbu sotib olishning asosiy maqsadi axborot texnologiyalari sohasida yuqori texnologiyali qurilmalarni yaratishdan tortib IT sohasida to‘liq xizmatga qadar xizmatlarning to‘liq spektrini taqdim etadigan korporatsiya yaratish edi. Sotib olish narxi taxminan 13 milliard dollarni tashkil etdi. Bitim natijasida sotib olingan va aniqlangan nomoddiy aktivlarga 4,5 milliard dollar ajratildi, bu EDS balansida atigi 932 million dollarni tashkil etdi va 10,395 million dollar gudvilga tegishli. Taxmin qilish mumkinki, gudvil tarkibiga xarajatlar balansda aktiv sifatida aks ettirilmaydigan kadrlar qobiliyatlari (ya'ni inson kapitali) kiradi. Shuningdek, kompaniyani sotib olgandan keyin deyarli to‘liq tarkibda qolgan top-menejmentning rolini inobatga olmaslik kerak, demak ular ham xayrixohlikning oshishiga katta hissa qo‘shgan. Biroq, asosiy qism jadvaldan ko‘rinib turibdiki, sotib olishdan oldin ERI balansida kapitalizatsiya qilinmagan shartnomalar va mijozlar bilan munosabatlardir. Shartnomalar va mijozlar bilan aloqalar - bu avvalambor mavjud mijozlar munosabatlariga taalluqli bo‘lgan amaldagi shartnomalar. Texnologiyalar va savdo markalari patentlarni, biznes jarayonlari va vositalarini, EDS tomonidan ishlab chiqilgan biznes usullarini va uning brendini aks ettiradi. Sotib olish natijasi . EDSni sotib olish tufayli HPning nomoddiy aktivlari (gudvildan tashqari) deyarli ikki baravarga oshdi. Gillette-ni Procter & Gamble tomonidan sotib olish. Procter & Gamble (P&G) kompaniyasi o‘z faoliyatini 1837-yilda boshlagan. Bugungi kunda bozorda dunyoning 160 dan ortiq mamlakatlaridagi 300 ga yaqin brendlar namoyish etilmoqda. Bugungi kunda kompaniyaning yillik umumiy aylanmasi 68 milliard AQSh dollaridan oshadi. Uning faoliyatining asosiy yo‘nalishlari - 5 asosiy toifadagi yuqori iste'mol xususiyatlariga ega tovarlarni ishlab chiqarish: kosmetika va parfyumeriya mahsulotlari va shaxsiy gigiena vositalari, uy sharoitida parvarishlash vositalari, sog‘liqni saqlash vositalari, oilaviy mahsulotlar va bolalar uchun parvarish mahsulotlari, shuningdek oziq-ovqat mahsulotlari. hayvonlar uchun. 2005-yil 30-iyunda tugaydigan moliya yili (M&A yili) uchun tushum 56,741 million dollarni tashkil etdi. Gillette 1901 yilda tashkil etilgan. Sotib olishdan oldin, Gillette bir nechta mahsulot toifalari orasida yetakchi edi: sochingizni materiallari, tish parvarishi va batareyalar. Gillette kompaniyasi tarixi ma’lum darajada Procter & Gamble tarixini takrorlaydi. Shuningdek, kompaniya o‘z sohalaridan tashqari boshqa sohalarda ham sotib olishlarni amalga oshirdi. Masalan, 1967-yilda taniqli elektr ustara va boshqa kichik elektr jihozlarini ishlab chiqaruvchi Braun Gillette tarkibiga kirdi va 1984-yilda Gillette tish cho‘tkalari va tishlarni parvarish qilish mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi Oral-B kompaniyasini sotib oldi. 1996-yil Gillette taniqli Duracell akkumulyator kompaniyasini sotib oldi. 2004-yilda, sotib olishdan oldin, Gillette sotuvi 10,5 milliard dollarni tashkil etdi, bu P&G-dan taxminan 5 baravar kam. P&G Gilletteni 2005-yil 1-oktyabrda sotib oldi. Sotib olish Gillette aksiyalari evaziga qo‘shimcha ravishda qimmatli qog‘ozlarni chiqarish orqali amalga oshirildi. Xarid qilish narxi (aktsiyalar qiymatini hisobga olgan holda) taxminan 53,4 milliard dollarni tashkil etdi. Sotib olish natijasida P & G ning nomoddiy aktivlardagi ulushi yil davomida 66 foizga o‘sdi, shundan 41 foizi gudvill edi. Sotib olish bilan bog‘liq holda kompaniyaning sof aktivlari 62,908 million dollarga, ya'ni taxminan 3 baravarga oshdi. Brendlar narxi 8 martadan oshdi. XulosaInnovatsion nazariya doirasida turli xil tarixiy bosqichlarda ob’ektiv iqtisodiy jarayonlar ta’siri ostida asta-sekin turli maktablar va tendensiyalar paydo bo‘ldi, ular innovatsiyalar namoyon bo‘lishining ko‘p qirrali tomonlarini aks ettirdi va o‘rganib chiqdi. Ilmiy va o‘quv adabiyotlarda innovatsion rivojlanishning umumiy Texnologiyalar avlodlarining o‘zgarishi • Logistik S shaklidagi egri chiziq bo‘ylab texnologiyaning bir avlodidan ikkinchi avlodiga o‘tish qonuniyligi • "texnologik chegara" ni tan olish zarurati - "uchish nuqtalari" yaqinligi "texnologik bo‘shliq" momentini yaqinlashtiradi • Texnologiyani tanlash orqali rivojlanishni boshqarish mumkin bo‘ladi evolyutsiya sharoitida innovatsiyalar nazariyasining asosiy tendensiyalari yetarlicha to‘liq tahlil qilingan. Tarixiy konteksda innovatsiyalar nazariyasining asosiy bosqichlarini ob’ektiv va izchil tahlil qilish innovatsion sohani rivojlantirishning zamonaviy tendentsiyalarini shakllantirish mantig‘ini tushunish uchun juda muhimdir. Shu bilan birgalikda ko‘plab mualliflar ko‘pincha innovatsiyalar nazariyasini davriylashtirishda turli xil yondashuvlar va qarashlarni taklif qilishadi, turli mezonlarni ajratib ko‘rsatishadi va shu asosda innovatsion rivojlanish tushunchalarini tasniflashni amalga oshiradilar . Shubhasiz, bunday tadqiqotlar ma’lum darajada innovatsiyalar nazariyasini rivojlantiradi, bu esa o‘quv va ilmiy maqsadlar uchun foydali bo‘lishi mumkin. Taklif qilingan variantlarning har biri ilmiy tadqiqot maqsadlariga qarab u yoki bu muallifning pozitsiyasini aks ettiradi. Adabiyotlar ro’yxati:Mirziyoev Sh.M. Erkin va farovon demokratik O‘zbekiston davlatni birgalikda barpo etamiz. –T.: “O‘zbekiston” NMIU, 2016 Mirziyoev, Shavkat Miromonovich. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik ‒ har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. Mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi ma’ruza, 2017 yil 14 yanvar. ‒ T.: “O‘zbekiston”, 2017, Mirziyoev Sh.M. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SHavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi.- T.: “O‘zbekiston” NMIU, 2018. Mirziyoev Sh.M. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi.//Xalq so‘zi, 2018 yil 29 dekabr. Mirziyoev Sh.M. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi.//Xalq so‘zi, 2020 yil 25 yanvar, Бабурин В. Л. Инноватсионные сиклы в российской экономике. М.: КРАСАНД, 2010. Зубко Н.М. Экономическая теория. - Минск: НС АПИ, 1998. Ijtimoiysoha iqtisodiyoti. Darslik./i.f.d., prof. Q.X. Abdurahmonov tahriri ostida. – T.: Iqtisodiyot,2013. Kempell R.Makkonnell, Stenli L.Bryu. Ekonomiks: prinsipq, problemq i politika. Tom 1. –Tallin, 1993. Носов А.М. Теория диффузии инноватсий и инноватсионное развитие регионов России, Псков, 2015. Портер М.Е.Конкуренсия. Пер.с англ.-М.: Издат. Дом “Вилямс”, 2001. Porter M. E. Konkurentnaya strategiya. Alpina Biznes Buks, 2005. Rodjers E. M.. Diffuziya innovatsiy, 4-e izdanie., NyuYork, 2010. Salixov S.A. Innovatsion faoliyatni boshqarish. Darslik. – T.: TDIU, 2013. Soliyev A., Buzrukxonov S. Marketing, Bozorshunoslik. Darslik. –T.: Iqtisod-Moliya, 2010. Фатхуддинов Р.А. Инноватсионный менеджмент. Учебник,– СПБ.: Питер, 2004 Xodiyev B.Y., Shodmonov Sh.Sh. .Iqtisodiyot nazariyasi: Darslik. – T.: “Barkamol fayz media”, 2017. Ergashxo‘jayeva Sh.J. Innovatsion marketing. Darslik. – T.: Cho‘lpon nomidagi NMIU, 2014. Шумпетер Й. Теория экономического развития / Й.Шумпетер. –М.: Прогресс, 1982. O‘lmasov A., Vaxobov A.. Iqtisodiyot nazariyasi. -T:, “Sharq” nashriyoti, 2010. A.Taniyev. “Innovatsion iqtisodiyot”: darsik. – Samarqand 2021 Download 170.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling